Pluta Wilhelm

Pluta Wilhelm (1910-1986), biskup gorzowski, sługa Boży

Urodził się 9 stycznia 1910 w Kochłowicach na Górnym Śląsku w rodzinie Piotra, sztygara kopalni Wirek, i Agnieszki z d. Szewczyk. Początkowo myślał o ukończeniu gimnazjum, aby podjąć studia na Akademii Górniczej. Po ukończeniu klasycznego Gimnazjum w Katowicach w 1929 roku wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i jako alumn tegoż seminarium studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święceń kapłańskich 24 czerwca 1934 udzielił mu bp sufragan T. Bromboszcz .

Po święceniach kapłańskich otrzymał nominację na katechetę szkół średnich w Bielsku. Kuratorium śląskie 4 września 1934 zatrudniło go w charakterze kontraktowego nauczyciela w państwowym gimnazjum polskim oraz w szkole powszechnej w Bielsku, a 4 maja 1938 otrzymał nominację na stałego nauczyciela państwowych szkół średnich ogólnokształcących Bielska. Posiadł biegłą znajomość języków obcych: niemieckiego, francuskiego, łaciny i greki. W 1935 roku uzyskał na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego tytuł magistra teologii, a w 1947 roku stopień doktora.

Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Bielska i zamknięciu gimnazjum na mocy dekretu z 8 września 1939 roku został mianowany wikariuszem kooperatorem parafii Świętej Trójcy w Kochłowicach. Następnie 9 września 1940 na mocy dekretu został skierowany do pracy duszpasterskiej w parafii św. Antoniego w Chorzowie. Od 7 lipca 1942 pozostawał na urzędzie administratora parafii w Leszczynach (w latach 1942-1945). Po trzyletniej pracy duszpasterskiej został skierowany do parafii w Nowej Wsi-Wirku (1945-1946). 19 października 1946 został przeniesiony do parafii w Koszęcinie jako jej administrator, następnie 6 października 1948 został skierowany do parafii Świętego Mikołaja w Lublińcu (1948-1951). 10 września 1951 otrzymał nominację na administratora parafii św. Józefa w Załężu (1951-1956) oraz rektora Studium Pastoralnego dla księży neoprezbiterów.

1 stycznia 1956 otrzymał nominację na proboszcza parafii Katowice-Załęże. 30 grudnia 1957 został skierowany przez biskupa na studia w Instytucie Duszpasterskim ks. prof. Hornsteina w szwajcarskim Fryburgu. Starania o paszport nie przyniosły rezultatu. Jego dorobek naukowy został zauważony przez środowisko naukowe KUL-u. Wydział Teologiczny KUL-u miał zamiar zatrudnić go jako wykładowcę w erygowanej w 1958 roku Sekcji Pastoralnej. Gdy miał już podjąć zajęcia na KUL-u w roku akademickim 1958/1959, 4 lipca 1958 otrzymał nominację biskupią do ordynariatu w Gorzowie Wielkopolskim. Najpierw był rządcą ordynariatu gorzowskiego, a od 28 czerwca 1972 (bulla papieska Episcoporum Poloniae coetus) pełnoprawnym biskupem diecezjalnym nowo erygowanej diecezji gorzowskiej. 22 stycznia 1986 zginął w wypadku samochodowym w drodze do Gubina na spotkanie z kapłanami. Spoczął w kruchcie katedry gorzowskiej. Na nagrobku umieszczono słowa z jego listu pasterskiego: Człowiek w człowieku umiera, gdy go już dobro uczynione nie raduje ani zło nie boli.

W latach 2002-2015 odbył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjny bpa Wilhelma Pluty. W 2016 roku otwarto rzymski etap procesu, a w 2018 roku złożono jego positio w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Wilhelma Pluty; Schematyzm (1955-1981); A. Brenk, Biskup Wilhelm Pluta kandydatem na ołtarze (życiorys), WA 2001, nr 1, s. 69-76; GN 1959, nr 26, s. 206; Grajewski, Wygnanie, Katowice 1995, s. 173, 182; Myszor, Historia diecezji, s. 443 i nn; Represje wobec duchowieństwa, s. 8, 152, 204; J. Swastek, Rządcy archidiecezji, s. 50, 98; Tenże, Z życia i działalności arcypasterskiej sługi Bożego – Biskupa Doktora Wilhelma Pluty, WA 2002, nr 1, s. 76-84; Województwo śląskie, s. 465; J. Michalik, Prawdziwe (autentyczne) chrześcijaństwo. Homilia na Mszy świętej z okazji poświęcenia pomnika i proklamacji procesu beatyfikacyjnego biskupa Wilhelma Pluty, WA 2001, nr 1, s. 63-68; Działalność aparatu bezpieczeństwa wobec biskupa Jerzego Stroby i kurii szczecińsko-kamieńskiej w latach 1972-1978, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 338, 342; J. Swastek, Środowisko rodzinne i studia teologiczne Sługi Bożego Wilhelma Pluty (1910-1986), "Sobótka" 2009, nr 2-3, s. 585-594; W. Zieleźna, Leszczyny. Dzieje wsi od jej założenia do zakończenia I wojny światowej, Czerwionka-Leszczyny 1998, s. 14; J. Mandziuk, L. Nowak, Pluta Wilhelm (hasło), [w:] SPTK, t. 8, Warszawa 1995, s. 466-473.