Parafia św. Cyryla i Metodego w Załęskiej Hałdzie

Z e-ncyklopedia
Kościół - wejście
Krzyż przydrożny z 1891

Załęska Hałda powstała w XVIII wieku jako kolonia Załęże (dzielnica Katowic). Początkowo miała charakter rolniczy. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku zaczęła przekształcać się w osadę robotniczą. Mieszkali w niej robotnicy hut cynku „Victor" i „Johanna" oraz licznych małych kopalń, które weszły następnie w skład kopalni „Kleofas" w Załężu i „Wujek" w Katowickiej Hałdzie. Dla górników zbudowano w końcu XIX wieku na granicy Załęskiej Hałdy z Katowicką Hałdą kolonię, zwaną kolonią „Dwunastu Apostołów" (dziś ulica Przekopowa). Obecna zabudowa pochodzi z początków XX wieku i została zrealizowana wg projektu architekta z Charlottenburga - Bruno Tauta. W 1924 roku Załęska Hałda wraz z gminą Załęże weszła w skład miasta Katowice.

Początki parafii św. Cyryla i Metodego sięgają 1936 roku. Wierni z tego regionu nie mając swojego uczęszczali do kościoła pw. św. Józefa w Załężu. W 1936 roku księża z parafii św. Józefa w Załężu dojeżdżali do Załęskiej Hałdy na niedzielną mszę świętą odprawianą w salce pana Guentera (stąd nazwa „Gintrówka”), którą wynajął proboszcz z Załęża, ks. Józef Kubis. Od tego też roku datuje się patronat kaplicy: św. Cyryl i Metody. Dawna kaplica została po wojnie zamieniona na dom mieszkalny, a obecny kościół powstał po adaptacji budynku cegielni. Aktu poświęcenia dokonał 11 września 1945 bp Stanisław Adamski.

Tymczasowy kościół rozbudowano w latach 1956-1984. Po wojnie warunki pracy duszpasterskiej uległy zmianie, stały się, jak pisze kronikarz w parafii, wręcz misyjne, ze względu na wielką grupę Polaków, którzy wrócili do kraju z Francji i osiedlili się na terenie Załęskiej Hałdy. Większość z nich zamieszkała w domkach fińskich. Pod koniec lat siedemdziesiątych w miejsce domków fińskich wybudowano blokowiska. Bloki te tworzą dziś Osiedle Witosa. W 2024 roku administratorem parafii został proboszcz z Załęża ks. Maciej Kuś.

Wystrój kościoła

Obecny wystrój kościoła pochodzi z lat pięćdziesiątych. Głównymi architektami kościoła byli pierwsi proboszczowie (ks. Marian Gazek i ks. Zygmunt Bauer). Obrazy św. Cyryla i Metodego są dziełem artysty Józefa Kołodziejczyka z Chorzowa. Współczesny wystrój wnętrza pochodzi z 1984 roku. Jedynym godnym uwagi zabytkiem w tej części Katowic jest przydrożny krzyż z 1891 roku, ufundowany za dobrowolne składki gminy Załęskiej Hałdy.

Z parafii pochodzi abp Stanisław Szymecki (urodzony 26 stycznia 1924), były metropolita białostocki.

Proboszczowie

Bibliografia

Informacja o zmianie granic parafii, WD 1959, nr 9-10, s. 191; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, cz. 2, s. 296-297.

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_św._Cyryla_i_Metodego_w_Załęskiej_Hałdzie&oldid=99435”