Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Częstochowskiej w Pszczynie

Pierwsza inicjatywa budowy drugiego kościoła w Pszczynie i utworzenia nowej parafii pojawiła się już na początku XX wieku, gdy proboszczem parafii pod wezwaniem Wszystkich Świętych był ksiądz Hugo Ohl. Choć po II Wojnie Światowej wyodrębniły się i usamodzielniły parafie w okolicznych wsiach, to jednak liczba mieszkańców Pszczyny stale wzrastała i kościół parafialny nie mógł już pomieścić wszystkich wiernych. Ksiądz Mateusz Bielok, pierwszy powojenny proboszcz, dobudował boczne kaplice, przez co powiększył kościół, lecz idea budowy nowego kościoła ciągle pozostawała w zamyśle wiernych. Momentem przełomowym okazał się koniec lat 70-tych, kiedy miasto liczyło już około 20 tysięcy mieszkańców, a do Pszczyny zaczęła napływać ludność z różnych stron Polski, poszukująca zatrudnienia szczególnie w górnictwie. Terytorium parafii było już bardzo rozległe, a w południowej części miasta wybudowano jeszcze nowe osiedle, którego mieszkańcy byli oddzieleni i znajdowali się jakby na uboczu wspólnoty parafialnej.

W tym czasie proboszczem w Pszczynie był ksiądz prałat Józef Kuczera i to do niego ludność Pszczyny wielokrotnie występowała z petycjami o budowę nowego kościoła. Choć starania czynione u władz długo nie przynosiły rezultatu, to jednak po sierpniu 1980 roku rozpoczęto akcję zbierania podpisów pod petycją do władz świeckich. 29 listopada tego roku delegacja pszczyńskich parafian, za aprobatą katowickiej Kurii Diecezjalnej i biskupa ordynariusza Herberta Bednorza, udała się do Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach z pismem zawierającym prośbę o przyśpieszenie zezwolenia na budowę kościoła i obiektów towarzyszących – probostwa i salek katechetycznych. Niespełna 2 lata później, 25 marca 1982, na mocy uzgodnień między przedstawicielami Kurii Diecezjalnej i Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, parafia otrzymała zezwolenie na budowę, której prowadzenie zlecono, pismem z 5 kwietnia, wikaremu pszczyńskiemu i budowniczemu kościoła w Porębie, księdzu Józefowi Markowi. Opracowaniem projektu miał zająć się mgr inż. Stanisław Kwaśniewicz, natomiast plan konstrukcyjny i obliczenia statyczne miał wykonać inż. Józef Homa. Był to także moment rozpoczęcia urzędowej drogi starań o uzyskanie terenu budowlanego, które zostały pomyślnie zakończone 25 czerwca – parafia stała się użytkownikiem działki pod budowę kościoła o powierzchni 0,8 ha.

Budowa kościoła

Po podpisaniu wszelkich koniecznych uzgodnień z Urzędem Miasta i innymi instytucjami, w sierpniu 1982 przystąpiono do pierwszych prac. W tym samym roku została wybudowana tymczasowa kaplica, która, wraz z placem budowy kościoła, została poświęcona 19 grudnia przez biskupa Bednorza. Od tego dnia codziennie odprawiano w niej msze święte i prowadzono katechizację, a 28 grudnia 1982 księdzu Józefowi Markowi zlecone zostało zorganizowanie i prowadzenie przy kaplicy regularnego duszpasterstwa. 13 maja 1983 Diecezjalna Komisja do Spraw Sztuki Sakralnej zatwierdziła koncepcyjny projekt kościoła, na bazie którego utworzono plan techniczny, zatwierdzony 17 sierpnia. Następnego dnia rozpoczęła się budowa probostwa i salek katechetycznych. Dekretem z 1 listopada 1983 biskup erygował parafię pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Częstochowskiej. Duszpasterzem nowej wspólnoty parafialnej został budowniczy, ksiądz Józef Marek, mianowany proboszczem 9 lutego 1984.

Od 14 kwietnia 1984, na mocy uzyskanego zezwolenia, można było rozpocząć prace budowlane przy kościele. Kierownikiem budowy został mgr inż. Lechosław Gazda, a za poszczególne jej etapy byli odpowiedzialni Antoni Michalik i inż. Jan Wiatr. Równocześnie z pracami przy fundamentach kościoła prowadzono roboty wykończeniowe salek katechetycznych i probostwa. Od września można było zacząć naukę religii w trzech nowych salkach, a także rozpoczęła swoje funkcjonowanie kancelaria parafialna. Prace przy budowie postępowały szybko i sprawnie, także dzięki parafianom, którzy codziennie przychodzili pomagać, pracując pod okiem fachowców. 7 czerwca 1985 przystąpiono do budowy wieży, która według projektu miała mieć ponad 43 metry wysokości, cała wykonana z żelbetonu. Jej budowa trwała etapami i zakończyła się 30 września 1986. W okresie letnim, od lipca do września 1986 i 1987 roku, w budowie świątyni pomagali studenci z Opus Dei, którzy przyjechali z Hiszpanii, RFN, Włoch, Szwajcarii i Austrii, w zespołach od 15 do 25 osób. Od stycznia 1988 rozpoczęto prowadzenie prac wykończeniowych. Wystrojem wnętrza w głównej mierze zajął się artysta rzeźbiarz Zygmunt Brachmański.

Wystrój kościoła

Biskup Damian Zimoń poświęcił kościół 28 października 1989 podczas uroczystej mszy świętej. Poświęcenia 3 dzwonów: „Maryja” – ufundowanego przez parafę Wszystkich Świętych, „Maksymilian” – ofiarowanego przez parafian i „Jan Paweł II” – daru Opus Dei i młodzieży pracującej przy budowie kościoła, dokonał biskup Gerard Bernacki 7 kwietnia 1990. W czerwcu 1992 roku zakończono prace przy konfesjonałach. Wykonawcami byli Piotr Pryszcz i Florian Skalnik. Także oni zakończyli pracę przy umeblowaniu zakrystii dla kapłanów i ministrantów 16 marca 1993. W tym samym roku, w dniu uroczystości odpustowej, 14 września biskup Gerard Bernacki poświęcił tabernakulum, ambonkę i konfesję. W grudniu 1994 roku zakończono wykonywanie ławek dla kościoła.

Podczas wizytacji duszpasterskiej arcybiskupa Damiana Zimonia, trwającej od 7 do 9 kwietnia 1995, odbyła się msza święta pontyfikalna z poświęceniem Krzyża Misyjnego. 8 września 1996 zostały poświęcone organy, a po Mszy Świętej odbył się koncert organowy w wykonaniu profesora Juliana Gembalskiego. 21 maja 1998 poświęcona została Droga Krzyżowa zaprojektowana przez Zygmunta Brachmańskiego. Natomiast w czerwcu 1999 zamontowano witraż autorstwa Wiktora Ostrzołka oraz rozpoczęła się budowa parkingu i dróg do kościoła. Nowymi elementami wystroju kościoła od kwietnia 2000 stały się: chrzcielnica i świecznik siedmioramienny symbolizujący gorejący krzew. We wrześniu 2001 roku została poświęcona kapliczka Matki Boskiej Fatimskiej. 5 grudnia następnego roku abp Zimoń poświęcił krzyż postawiony później na osiedlu Piast.

Kronika

W grudniu 1990 arcybiskup Damian Zimoń poświęcił kaplicę szpitalną, a swoją działalność rozpoczęła także biblioteka parafialna. Od początku swojego istnienia parafia zajęła się działalnością charytatywną, co wyrażało się między innymi poprzez organizowanie jasełek dla dzieci z domu dziecka, pielgrzymki i wycieczki w góry dla niewidomych czy utworzenie ochronki parafialnej. Parafia niejednokrotnie gościła także biedne dzieci diecezji katowickiej w ramach wakacyjnych kolonii (1990 i 1992), jak również dzieci z okolic Czarnobyla (20 lipca–10 sierpnia 1992). 16 września 1999 działalność rozpoczęło Hospicjum błogosławionego Ojca Pio, a 29 kwietnia 2000 otwarta została „Kawiarenka pod 13”. W październiku 2006 parafia otrzymała pod opiekę dom rekolekcyjny w Wiśle. Z udziałem parafian został on wyremontowany.

Na terenie parafii swoje rekolekcje w lipcu 1991 przeżywała grupa młodzieży amerykańskiej z duszpasterzem, Andrzejem Skrzypcem. We wrześniu 1995 odbywały się tu dni „Oazy Modlitwy” – zgromadzenie młodzieży z całej diecezji, natomiast 28 stycznia 2001 miało miejsce spotkanie Podwórkowych Kół Różańcowych Śląska.

Peregrynacje, jakie odbyły się w parafii, to: kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (22–23 maja 1997), relikwie świętego Rafała Kalinowskiego (6–14 marca 2000), relikwie Krzyża Świętego (14–15 marca 2004), relikwie świętej Teresy od Dzieciątka Jezus (10 czerwca 2005). Od 30 kwietnia 2000 parafia posiada relikwie świętej Faustyny Kowalskiej.

Proboszczowie

• ks. Józef Marek osobny duszpasterz (1982-1984), proboszcz (1984-nadal)

Bibliografia

Kroniki Parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Bolesnej w Pszczynie; J. Marek, Geneza nowej wspólnoty parafialnej: budowa materialna i duchowa, [mps], (zbiory własne autora).