Parafia św. Cyryla i Metodego w Załęskiej Hałdzie
Załęska Hałda powstała w XVIII wieku jako kolonia Załęże (dzielnica Katowic). Początkowo miała charakter rolniczy. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku zaczęła przekształcać się w osadę robotniczą. Mieszkali w niej robotnicy hut cynku „Victor" i „Johanna" oraz licznych małych kopalń, które weszły następnie w skład kopalni „Kleofas" w Załężu i „Wujek" w Katowickiej Hałdzie. Dla górników zbudowano w końcu XIX wieku na granicy Załęskiej Hałdy z Katowicką Hałdą kolonię, zwaną kolonią „Dwunastu Apostołów" (dziś ulica Przekopowa). Obecna zabudowa pochodzi z początków XX wieku i została zrealizowana wg projektu architekta z Charlottenburga - Bruno Tauta. W 1924 roku Załęska Hałda wraz z gminą Załęże weszła w skład miasta Katowice.
Początki parafii św. Cyryla i Metodego sięgają 1936 roku. Wierni z tego regionu nie mając swojego uczęszczali do kościoła św. Józefa na Załężu. W 1936 roku księża z parafii św. Józefa w Załężu rozpoczęli dojeżdżać do Załęskiej Hałdy na niedzielną mszę świętą odprawianą w salce pana Guentera (stąd nazwa „Gintrówka”), którą wynajął proboszcz z Załęża, ks. Józef Kubis. Od tego też roku datuje się patronat kaplicy: św. Cyryl i Metody. Dawna kaplica została po wojnie zamieniona na dom mieszkalny, a obecny kościół powstał po adaptacji budynku cegielni. Aktu poświęcenia dokonał 11 września 1945 biskup Stanisław Adamski.
Tymczasowy kościół rozbudowano w latach 1956-1984. Po wojnie warunki pracy duszpasterskiej uległy zmianie, stały się, jak pisze kronikarz w parafii, wręcz misyjne, ze względu na wielką grupę Polaków, którzy wrócili do kraju z Francji i osiedlili się na terenie Załęskiej Hałdy. Większość z nich zamieszkała w domkach fińskich. Pod koniec lat siedemdziesiątych w miejsce domków fińskich wybudowano blokowiska. Bloki te tworzą dziś Osiedle Witosa.
Wystrój kościoła
Obecny wystrój kościoła pochodzi z lat pięćdziesiątych. Głównymi architektami kościoła byli pierwsi proboszczowie (ks. Marian Gazek i ks. Zygmunt Bauer). Obrazy św. Cyryla i Metodego są dziełem artysty Kołodziejczyka z Chorzowa. Współczesny wystrój wnętrza pochodzi z 1984 roku. Jedynym godnym uwagi zabytkiem w tej części Katowic jest przydrożny krzyż z 1891 roku, ufundowany za dobrowolne składki gminy Załęskiej Hałdy.
Z parafii pochodzi arcybiskup Stanisław Szymecki (urodzony 26 stycznia 1924), były metropolita białostocki.
Proboszczowie
- ks. Teodor Lichota lokalista (1942-1943)
- ks. Stefan Śmigielski OMI lokalista (1943-1945)
- ks. Julian Maruszewski lokalista (1945)
- ks. Marian Gazek kuratus (1945-1949)
- ks. Zygmunt Bauer administrator (1949-1959)
- ks. Karol Machnik kuratus (1959-1979)
- ks. Brunon Franielczyk (1979-1982)
- ks. Ryszard Anczok (1982-1984)
- ks. Tadeusz Jaskółka (1984-1990)
- ks. Adam Zowada (1990-1991)
- ks. Michał Matejczyk administrator (1991-1992)
- ks. Henryk Białas administrator (1992-1993), proboszcz (1993-nadal)
Bibliografia
Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, cz. 2, s. 296-297.
|