Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Przegędzy: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
m (→Proboszczowie) |
||
| (Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Przegędza to wioska znajdująca się pomiędzy Rybnikiem a Leszczynami. | [[Plik:Przegedza Podwyzszenia zewnatrz.jpg|right|thumb]] | ||
[[Plik:Przegedza Podwyzszenia wnetrze.jpg|right|thumb]] | |||
==Historia== | |||
Przegędza to wioska znajdująca się pomiędzy Rybnikiem a Leszczynami. Nazwa miejscowości została umieszczona wśród kilkudziesięciu osad obciążonych dziesięciną na rzecz [[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu|Kolegiaty Krzyża Świętego w Opolu]]. Sam kościół do rangi kolegiackiej został podniesiony w XIII wieku, ale wykaz zobowiązań poszczególnych wsi znamy dopiero z XVII-wiecznego transumptu. Parafia przegędzka jest jednak dużo młodsza; istnieje bowiem od 1973 roku. Przegędza początkowo była związana z [[Parafia Matki Bożej Bolesnej w Rybniku|rybnicką parafią Matki Bożej Bolesnej]], która w szczytowym okresie swojej działalności skupiała 25 miejscowości, a w późniejszym okresie, aż do 1973 roku, z [[Parafia św. Andrzeja Boboli w Leszczynach|leszczyńską parafią św. Andrzeja Boboli]]. Msze św. odprawiano wówczas w małej, przydrożnej kaplicy. Wierni z Przegędzy - wówczas wspólnoty liczącej zaledwie 1200 osób - mieli jednak ambicje, by zbudować własny kościół. Droga do Leszczyn zajmowała bowiem od 20 do 35 minut. | |||
22 maja 1973 | 22 maja 1973 [[Bednorz Herbert|bp Herbert Bednorz]] mianował rektorem kapliczki [[Pawlica Henryk|ks. Henryka Pawlicę]], będącego w tym czasie wikariuszem w parafii leszczyńskiej. Przyszła parafia liczyła 1200 wiernych. 30 grudnia 1980 Urząd Wojewódzki w Katowicach wydał zgodę na rozbudowę kaplicy, a to umożliwiło biskupowi Herbertowi Bednorzowi erygowanie tam 17 marca 1981 parafii. | ||
==Budowa kościoła== | ==Budowa kościoła== | ||
16 kwietnia 1982 rozpoczęto prace budowlane. Pasterkę 1982 roku odprawiono już w dolnych pomieszczeniach, które obecnie są salkami katechetycznymi. W marcu 1987 roku | 16 kwietnia 1982 rozpoczęto prace budowlane. Pasterkę 1982 roku odprawiono już w dolnych pomieszczeniach, które obecnie są salkami katechetycznymi. W marcu 1987 roku [[Zimniak Janusz|bp Janusz Zimniak]] wmurował kamień węgielny. Konsekracji dokonał w niedzielę 28 sierpnia 1988 [[Zimoń Damian|bp Damian Zimoń]]. Zespół budynków części sakralnej i mieszkalnej oraz wystrój wnętrza kościoła zaprojektował inż. arch. [[Gierlotka Karol|Karol Gierlotka]]. Kościół i otoczenie swoją wielofunkcyjnością nawiązuje do typu kościołów osiedlowych, natomiast pod względem wystroju '' łączy elementy kościołów namiotowych i rzeźbiarskich''. W 1995 roku założono w parafii cmentarz. Dzwony odlane w ludwisarni Felczyńskich w Taciszowie zawieszono na dzwonnicy w 1997 roku. | ||
Od lutego do czerwca 2008 roku trwały prace budowlane związane z przebudową [[prezbiterium]]. Projektantem oraz wykonawcą mozaiki, nawiązującej do pierwotnego wystroju kościoła został artysta - plastyk [[Szymura Bogdan|Bogdan Szymura]]. Zaprojektował on również i wykonał wystrój bocznych kaplic - Miłosierdzia Bożego i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. 28 sierpnia 2011 poświęcenia nowych organów dokonał [[Reginek Antoni|ks. prof. Antoni Reginek]]. 24 sierpnia 2013 - z udziałem [[Skworc Wiktor|abpa Wiktora Skworca ]] - parafia obchodziła jubileusz 25-lecia poświęcenia kościoła oraz 50-lecia święceń kapłańskich ks. Henryka Pawlicy, pierwszego proboszcza. | |||
==Kapliczki i krzyże przydrożne == | ==Kapliczki i krzyże przydrożne == | ||
Ozdobiona profilowanym gzymsem kapliczka w stylu klasycystycznym z ośmioboczną wieżyczką na dachu pochodzi z 1840 roku. Wybudował ją mieszkaniec Przegędzy – Józef Piątek. Do niedawna znajdował się w jej wnętrzu XVIII-wieczny obraz '' Ukrzyżowanie'', który trafił tu z rozebranego na początku XIX kościoła pw. Jana Chrzciciela. Kapliczka została przesunięta i odnowiona w 1966 roku dzięki proboszczowi z Leszczyn – [[Dłucik Wilhelm|ks. Wilhelmowi Dłucikowi]]. Od 1946 roku w niedziele i święta odprawiali przy niej Msze św. duchowni parafii leszczyńskiej. Po wybudowaniu kościoła pełniła funkcję kaplicy cmentarnej. Ponadto w parafii znajdują się: przy ul. Mikołowskiej krzyż przydrożny oraz przy ulicach Mikołowskiej i Powstańców, zbudowane w latach 1913-1930, trzy kapliczki. | |||
==Proboszczowie== | ==Proboszczowie== | ||
*[[Pawlica Henryk|ks. Henryk Pawlica]] rektor (1973-1981), proboszcz (1981-2006) | *[[Pawlica Henryk|ks. Henryk Pawlica]] rektor (1973-1981), proboszcz (1981-2006) | ||
*[[Marek Andrzej|ks. Andrzej Marek]] (2006-nadal) | *[[Marek Andrzej|ks. Andrzej Marek]] (2006-2012) | ||
*[[Bryzik Józef|ks. Józef Bryzik]] (2012-2021) | |||
*[[Cichoń Kazimierz|ks. Kazimierz Cichoń]] administrator (2021-2022), proboszcz (2022-nadal) | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
A. Gudzik, Przegędza, zarys dziejów, Czerwionka-Leszczyny 2003; Kronika budowy kościoła w Przegędzy, Archiwum parafii; Kronika parafii Przegędza, Archiwum parafii. | Dekret erekcji Parafii Matki Boskiej Bolesnej w Przegędzy, WD 1981, nr 7, s. 168-169; Dekret (zmiana przynależności gminy Przegędza), WD 1927, nr 9, s. 55; A. Gudzik, Przegędza, zarys dziejów, Czerwionka-Leszczyny 2003; Kronika budowy kościoła w Przegędzy, Archiwum parafii; Kronika parafii Przegędza, Archiwum parafii; H. Pawlica, Relacje o budowie nowych kościołów i ich konsekracji, Przegędza, WD 1988, nr 12, s. 436-437; A. Żukowski, A. Gudzik, Szlakami Zielonego Śląska 1, Czerwionka-Leszczyny 2010, s. 258; M. Sarapkiewicz, Wspólnota stanu wojennego, "Tygodnik Rybnicki" 2012, nr 43 (311), s. 21. | ||
{{Dekanaty}} | {{Dekanaty}} | ||
[[Kategoria:Parafie - P|Przegędza]] | [[Kategoria:Parafie - P|Przegędza]] | ||
[[Kategoria:Dekanat Dębieńsko|Przegędza]] | [[Kategoria:Dekanat Dębieńsko|Przegędza]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:26, 10 paź 2022
Historia
Przegędza to wioska znajdująca się pomiędzy Rybnikiem a Leszczynami. Nazwa miejscowości została umieszczona wśród kilkudziesięciu osad obciążonych dziesięciną na rzecz Kolegiaty Krzyża Świętego w Opolu. Sam kościół do rangi kolegiackiej został podniesiony w XIII wieku, ale wykaz zobowiązań poszczególnych wsi znamy dopiero z XVII-wiecznego transumptu. Parafia przegędzka jest jednak dużo młodsza; istnieje bowiem od 1973 roku. Przegędza początkowo była związana z rybnicką parafią Matki Bożej Bolesnej, która w szczytowym okresie swojej działalności skupiała 25 miejscowości, a w późniejszym okresie, aż do 1973 roku, z leszczyńską parafią św. Andrzeja Boboli. Msze św. odprawiano wówczas w małej, przydrożnej kaplicy. Wierni z Przegędzy - wówczas wspólnoty liczącej zaledwie 1200 osób - mieli jednak ambicje, by zbudować własny kościół. Droga do Leszczyn zajmowała bowiem od 20 do 35 minut.
22 maja 1973 bp Herbert Bednorz mianował rektorem kapliczki ks. Henryka Pawlicę, będącego w tym czasie wikariuszem w parafii leszczyńskiej. Przyszła parafia liczyła 1200 wiernych. 30 grudnia 1980 Urząd Wojewódzki w Katowicach wydał zgodę na rozbudowę kaplicy, a to umożliwiło biskupowi Herbertowi Bednorzowi erygowanie tam 17 marca 1981 parafii.
Budowa kościoła
16 kwietnia 1982 rozpoczęto prace budowlane. Pasterkę 1982 roku odprawiono już w dolnych pomieszczeniach, które obecnie są salkami katechetycznymi. W marcu 1987 roku bp Janusz Zimniak wmurował kamień węgielny. Konsekracji dokonał w niedzielę 28 sierpnia 1988 bp Damian Zimoń. Zespół budynków części sakralnej i mieszkalnej oraz wystrój wnętrza kościoła zaprojektował inż. arch. Karol Gierlotka. Kościół i otoczenie swoją wielofunkcyjnością nawiązuje do typu kościołów osiedlowych, natomiast pod względem wystroju łączy elementy kościołów namiotowych i rzeźbiarskich. W 1995 roku założono w parafii cmentarz. Dzwony odlane w ludwisarni Felczyńskich w Taciszowie zawieszono na dzwonnicy w 1997 roku. Od lutego do czerwca 2008 roku trwały prace budowlane związane z przebudową prezbiterium. Projektantem oraz wykonawcą mozaiki, nawiązującej do pierwotnego wystroju kościoła został artysta - plastyk Bogdan Szymura. Zaprojektował on również i wykonał wystrój bocznych kaplic - Miłosierdzia Bożego i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. 28 sierpnia 2011 poświęcenia nowych organów dokonał ks. prof. Antoni Reginek. 24 sierpnia 2013 - z udziałem abpa Wiktora Skworca - parafia obchodziła jubileusz 25-lecia poświęcenia kościoła oraz 50-lecia święceń kapłańskich ks. Henryka Pawlicy, pierwszego proboszcza.
Kapliczki i krzyże przydrożne
Ozdobiona profilowanym gzymsem kapliczka w stylu klasycystycznym z ośmioboczną wieżyczką na dachu pochodzi z 1840 roku. Wybudował ją mieszkaniec Przegędzy – Józef Piątek. Do niedawna znajdował się w jej wnętrzu XVIII-wieczny obraz Ukrzyżowanie, który trafił tu z rozebranego na początku XIX kościoła pw. Jana Chrzciciela. Kapliczka została przesunięta i odnowiona w 1966 roku dzięki proboszczowi z Leszczyn – ks. Wilhelmowi Dłucikowi. Od 1946 roku w niedziele i święta odprawiali przy niej Msze św. duchowni parafii leszczyńskiej. Po wybudowaniu kościoła pełniła funkcję kaplicy cmentarnej. Ponadto w parafii znajdują się: przy ul. Mikołowskiej krzyż przydrożny oraz przy ulicach Mikołowskiej i Powstańców, zbudowane w latach 1913-1930, trzy kapliczki.
Proboszczowie
- ks. Henryk Pawlica rektor (1973-1981), proboszcz (1981-2006)
- ks. Andrzej Marek (2006-2012)
- ks. Józef Bryzik (2012-2021)
- ks. Kazimierz Cichoń administrator (2021-2022), proboszcz (2022-nadal)
Bibliografia
Dekret erekcji Parafii Matki Boskiej Bolesnej w Przegędzy, WD 1981, nr 7, s. 168-169; Dekret (zmiana przynależności gminy Przegędza), WD 1927, nr 9, s. 55; A. Gudzik, Przegędza, zarys dziejów, Czerwionka-Leszczyny 2003; Kronika budowy kościoła w Przegędzy, Archiwum parafii; Kronika parafii Przegędza, Archiwum parafii; H. Pawlica, Relacje o budowie nowych kościołów i ich konsekracji, Przegędza, WD 1988, nr 12, s. 436-437; A. Żukowski, A. Gudzik, Szlakami Zielonego Śląska 1, Czerwionka-Leszczyny 2010, s. 258; M. Sarapkiewicz, Wspólnota stanu wojennego, "Tygodnik Rybnicki" 2012, nr 43 (311), s. 21.
| ||||||||||