Parafia św. Wojciecha w Mikołowie: Różnice pomiędzy wersjami
((spr)) |
(→Nowy kościół: dr) |
||
| (Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik: | [[Plik:Mikolow13.jpg|right|thumb]] | ||
[[Plik:Mikolow11.jpg|right|thumb]] | |||
==Historia== | |||
Mikołów jest jednym z najstarszych miast na Górnym Śląsku. Pierwsza wzmianka w źródłach historycznych dotycząca jego istnienia pochodzi z 1222 roku. Już w XII wieku istniał tutaj kościół św. Mikołaja, przy którym została zorganizowana [[parafia]]. W latach 1260-1270 zbudowano drugi kościół, noszący wezwanie św. Wojciecha. Po kilku latach prawa parafialne z kościoła św. Mikołaja przeniesiono na kościoł św. Wojciecha. Nowy kościół zbudowano w stylu gotyckim. Prawdopodobnie był drewniany. Wzmianki świadczące o tym, że mogła to być budowla kamienna pochodzą dopiero z 1598 roku. W XVI wieku kościół, podobnie jak inne katolickie kościoły znajdujące się na terenach należących do księcia pszczyńskiego, został zajęty przez luteran. Do 1861 roku był kościołem parafialnym dla Mikołowa oraz okolicznych miejscowości. | |||
'''Patrz''': [[Kościół pw. Matki Boskiej Śnieżnej w Mikołowie]] | |||
==Nowy kościół== | |||
Ze względu na wzrastającą liczbę mikołowskich parafian w 1843 roku rozpoczęto budowę drugiego kościoła. Budowę kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Wojciecha, z przerwami, prowadzono w latach 1843 – 1861. Jest to kościół trójnawowy w stylu neoromańskim, z dwiema dwukondygnacyjnymi wieżami, w których znajdują się cztery dzwony. Fasada mieszcząca wejście zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Ołtarz główny z obrazem [[Św. Wojciech|św. Wojciecha, biskupa i męczennika]], zdobią figury [[Św. Piotr Apostoł|św. Piotra]] i [[Św. Paweł Apostoł|św. Pawła]]. W nawie bocznej po stronie prawej znajduje się ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa z figurami [[Św. Jadwiga Śląska|św. Jadwigi]] i [[Św. Elżbieta|św. Elżbiety]], w nawie bocznej po stronie lewej – ołtarz z obrazem Matki Boskiej Mikołowskiej, z figurami [[Św. Józef|św. Józefa]] i [[Św. Anna|św. Anny]]. Kościół zdobią witraże z XIX wieku ze szkoły krakowskiej oraz stacje [[Droga Krzyżowa|Drogi Krzyżowej]] – dzieło znanego artysty malarza Jana Bochenka, namalowane w 1868 roku. Na szczególną uwagę zasługują organy zbudowane w 1862 roku przez Johanna M.V. Haasa. | |||
Nowy kościół | Nowy kościół również poświęcony św. Wojciechowi został konsekrowany 25 września 1861. Tak też do 1960 roku istniały w Mikołowie dwa kościoły pod wezwaniem św. Wojciecha. W tym czasie jednak nastąpiła zmiana i stary kościół zyskał nowe wezwanie - [[Matka Boża Śnieżna|Matki Boskiej Śnieżnej]]. | ||
Od początków swojego istnienia parafia mikołowska była bardzo rozległa. Do 1821 roku należała do diecezji krakowskiej, a następnie stała się częścią biskupstwa wrocławskiego. Gdy w 1847 roku ustanowiono dekanat mikołowski obejmujący 14 miejscowości, wymieniona parafia skupiała jedną czwartą ludności całego powiatu pszczyńskiego. W 1905 roku w skład wspólnoty wchodziły: Gostyń | W 1996 roku ówczesny proboszcz [[Janik Alfons|ks. Alfons Janik]] zwrócił się do Rady Miasta z prośbą o podjęcie uchwały o nadaniu miastu Mikołów patronatu św. Wojciecha. Uroczystość ogłoszenia św. Wojciecha Patronem Mikołowa z udziałem metropolity katowickiego [[Zimoń Damian| abpa Damiana Zimonia]] odbyła się 25 kwietnia 1998. | ||
14 marca 2008 [[Benedykt XVI|papież Benedykt XVI]] wyniósł kościół do godności bazyliki mniejszej. | |||
Od początków swojego istnienia parafia mikołowska była bardzo rozległa. Do 1821 roku należała do diecezji krakowskiej, a następnie stała się częścią biskupstwa wrocławskiego. Gdy w 1847 roku ustanowiono dekanat mikołowski obejmujący 14 miejscowości, wymieniona parafia skupiała jedną czwartą ludności całego powiatu pszczyńskiego. W 1905 roku w skład wspólnoty wchodziły: Gostyń, Kamionka, Stara Kuźnia, Ligota, Panewniki, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Łaziska Górne, Średnie i Dolne, Śmiłowice, Wilkowyje, Wyry. W ciągu dziewięćdziesięciu kolejnych lat wyodrębniło się z niej 18 nowych parafii. | |||
5 sierpnia 2018 [[Skworc Wiktor|abp Wiktor Skworc]] koronował (na prawie diecezjalnym) obraz Matki Bożej Mikołowskiej. | |||
==Zakony i zgromadzenia zakonne== | ==Zakony i zgromadzenia zakonne== | ||
*[[Boromeuszki - Mikołów]] | *[[Szpital św. Józefa w Mikołowie|Boromeuszki - Mikołów]] | ||
*[[Salwatorianie - Mikołów]] | *[[Salwatorianie - Mikołów]] | ||
==Proboszczowie== | ==Proboszczowie== | ||
* ks. Sebastian Niemczyński (-1823) | |||
* ks. Grzegorz Warwas (1823-1852) | |||
*[[Sznapka Alojzy|ks. Alojzy Sznapka]] administrator (1852-1863), proboszcz (1863-1898) | |||
*[[Schumann August|ks. August Schumann]] (1898-1904) | |||
*[[Dworski Paweł|ks. Paweł Dworski]] (1905-1922) | *[[Dworski Paweł|ks. Paweł Dworski]] (1905-1922) | ||
*[[Skowroński Aleksander|ks. Aleksander Skowroński]] (1922-1934) | *[[Skowroński Aleksander|ks. Aleksander Skowroński]] (1922-1934) | ||
| Linia 19: | Linia 33: | ||
*[[Szymecki Stanisław|ks. Stanisław Szymecki]] (1978-1980) | *[[Szymecki Stanisław|ks. Stanisław Szymecki]] (1978-1980) | ||
*[[Janik Alfons|ks. Alfons Janik]] (1980-2010) | *[[Janik Alfons|ks. Alfons Janik]] (1980-2010) | ||
*[[Godziek Mirosław|ks. Mirosław Godziek]] (2010-) | *[[Godziek Mirosław|ks. Mirosław Godziek]] (2010-2021) | ||
*[[Borg Grzegorz|ks. Grzegorz Borg]] (2021-nadal) | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Dekret dot. zmiany granicy parafii, RAA 1923, nr 5, s. 84; Informacja o zmianie granic parafii, WD 1959, nr 6-8, s. 167; K. Prus, Z dziejów Mikołowa i jego okolic, Katowice 1992; L. Musioł, Wyry, gmina i parafia, Katowice 1969; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, pod red. M. Kubisty-Wróbel, M. Rzepki, Mikołów 2007; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 198-199; Ogłoszenie kościoła św. Wojciecha w Mikołowie bazylika mniejszą, WA 2008, nr 7-8, s. 353-355; Informacja o ogłoszeniu św. Wojciecha patronem miasta Mikołów, WA 1998, nr 4, s. 141-142; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, Mikołów 2007; Z. Zając, Dzieje parafii św. Wojciecha w Mikołowie do 1986 roku, Katowice 1987, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach. | Dekret dot. zmiany granicy parafii, RAA 1923, nr 5, s. 84; Informacja o zmianie granic parafii, WD 1959, nr 6-8, s. 167; K. Prus, Z dziejów Mikołowa i jego okolic, Katowice 1992; L. Musioł, Wyry, gmina i parafia, Katowice 1969; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, pod red. M. Kubisty-Wróbel, M. Rzepki, Mikołów 2007; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 198-199; Ogłoszenie kościoła św. Wojciecha w Mikołowie bazylika mniejszą, WA 2008, nr 7-8, s. 353-355; Informacja o ogłoszeniu św. Wojciecha patronem miasta Mikołów, WA 1998, nr 4, s. 141-142; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, Mikołów 2007; Z. Zając, Dzieje parafii św. Wojciecha w Mikołowie do 1986 roku, Katowice 1987, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; źródło: [http://bazylikamikolow.pl/Historia]. | ||
{{Dekanaty}} | {{Dekanaty}} | ||
[[Kategoria:Parafie - M| | [[Kategoria:Parafie - M|Mikołów]] | ||
[[Kategoria:Dekanat Mikołów|Mikołów]] | [[Kategoria:Dekanat Mikołów|Mikołów]] | ||
[[Kategoria:Mikołów]] | |||
Aktualna wersja na dzień 07:23, 26 lis 2023
Historia
Mikołów jest jednym z najstarszych miast na Górnym Śląsku. Pierwsza wzmianka w źródłach historycznych dotycząca jego istnienia pochodzi z 1222 roku. Już w XII wieku istniał tutaj kościół św. Mikołaja, przy którym została zorganizowana parafia. W latach 1260-1270 zbudowano drugi kościół, noszący wezwanie św. Wojciecha. Po kilku latach prawa parafialne z kościoła św. Mikołaja przeniesiono na kościoł św. Wojciecha. Nowy kościół zbudowano w stylu gotyckim. Prawdopodobnie był drewniany. Wzmianki świadczące o tym, że mogła to być budowla kamienna pochodzą dopiero z 1598 roku. W XVI wieku kościół, podobnie jak inne katolickie kościoły znajdujące się na terenach należących do księcia pszczyńskiego, został zajęty przez luteran. Do 1861 roku był kościołem parafialnym dla Mikołowa oraz okolicznych miejscowości.
Patrz: Kościół pw. Matki Boskiej Śnieżnej w Mikołowie
Nowy kościół
Ze względu na wzrastającą liczbę mikołowskich parafian w 1843 roku rozpoczęto budowę drugiego kościoła. Budowę kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Wojciecha, z przerwami, prowadzono w latach 1843 – 1861. Jest to kościół trójnawowy w stylu neoromańskim, z dwiema dwukondygnacyjnymi wieżami, w których znajdują się cztery dzwony. Fasada mieszcząca wejście zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Ołtarz główny z obrazem św. Wojciecha, biskupa i męczennika, zdobią figury św. Piotra i św. Pawła. W nawie bocznej po stronie prawej znajduje się ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa z figurami św. Jadwigi i św. Elżbiety, w nawie bocznej po stronie lewej – ołtarz z obrazem Matki Boskiej Mikołowskiej, z figurami św. Józefa i św. Anny. Kościół zdobią witraże z XIX wieku ze szkoły krakowskiej oraz stacje Drogi Krzyżowej – dzieło znanego artysty malarza Jana Bochenka, namalowane w 1868 roku. Na szczególną uwagę zasługują organy zbudowane w 1862 roku przez Johanna M.V. Haasa.
Nowy kościół również poświęcony św. Wojciechowi został konsekrowany 25 września 1861. Tak też do 1960 roku istniały w Mikołowie dwa kościoły pod wezwaniem św. Wojciecha. W tym czasie jednak nastąpiła zmiana i stary kościół zyskał nowe wezwanie - Matki Boskiej Śnieżnej.
W 1996 roku ówczesny proboszcz ks. Alfons Janik zwrócił się do Rady Miasta z prośbą o podjęcie uchwały o nadaniu miastu Mikołów patronatu św. Wojciecha. Uroczystość ogłoszenia św. Wojciecha Patronem Mikołowa z udziałem metropolity katowickiego abpa Damiana Zimonia odbyła się 25 kwietnia 1998.
14 marca 2008 papież Benedykt XVI wyniósł kościół do godności bazyliki mniejszej.
Od początków swojego istnienia parafia mikołowska była bardzo rozległa. Do 1821 roku należała do diecezji krakowskiej, a następnie stała się częścią biskupstwa wrocławskiego. Gdy w 1847 roku ustanowiono dekanat mikołowski obejmujący 14 miejscowości, wymieniona parafia skupiała jedną czwartą ludności całego powiatu pszczyńskiego. W 1905 roku w skład wspólnoty wchodziły: Gostyń, Kamionka, Stara Kuźnia, Ligota, Panewniki, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Łaziska Górne, Średnie i Dolne, Śmiłowice, Wilkowyje, Wyry. W ciągu dziewięćdziesięciu kolejnych lat wyodrębniło się z niej 18 nowych parafii.
5 sierpnia 2018 abp Wiktor Skworc koronował (na prawie diecezjalnym) obraz Matki Bożej Mikołowskiej.
Zakony i zgromadzenia zakonne
Proboszczowie
- ks. Sebastian Niemczyński (-1823)
- ks. Grzegorz Warwas (1823-1852)
- ks. Alojzy Sznapka administrator (1852-1863), proboszcz (1863-1898)
- ks. August Schumann (1898-1904)
- ks. Paweł Dworski (1905-1922)
- ks. Aleksander Skowroński (1922-1934)
- ks. Jan Janota administrator excurrendo (1934-1935)
- ks. Karol Wilk (1935-1957)
- ks. Józef Smandzich administrator (1957-1958), proboszcz (1958-1978)
- ks. Stanisław Szymecki (1978-1980)
- ks. Alfons Janik (1980-2010)
- ks. Mirosław Godziek (2010-2021)
- ks. Grzegorz Borg (2021-nadal)
Bibliografia
Dekret dot. zmiany granicy parafii, RAA 1923, nr 5, s. 84; Informacja o zmianie granic parafii, WD 1959, nr 6-8, s. 167; K. Prus, Z dziejów Mikołowa i jego okolic, Katowice 1992; L. Musioł, Wyry, gmina i parafia, Katowice 1969; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, pod red. M. Kubisty-Wróbel, M. Rzepki, Mikołów 2007; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 198-199; Ogłoszenie kościoła św. Wojciecha w Mikołowie bazylika mniejszą, WA 2008, nr 7-8, s. 353-355; Informacja o ogłoszeniu św. Wojciecha patronem miasta Mikołów, WA 1998, nr 4, s. 141-142; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, Mikołów 2007; Z. Zając, Dzieje parafii św. Wojciecha w Mikołowie do 1986 roku, Katowice 1987, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; źródło: [1].
| ||||||||||