Według Ewangelii św. Józef był synem Jakuba. Pochodził z królewskiego rodu Dawida, wywodzącego się z Betlejem. Należał do zubożałej linii królewskiego rodu i nie posiadał żadnego majątku. Mieszkał w Galilei (Nazaret), gdzie zarabiał na życie pracą własnych rąk jako cieśla, stolarz i kołodziej. Apokryficzna Ewangelia Pseudo - Mateusza (VI w.) dodaje, że sporządzał z drewna jarzma dla wołów, sochy, narzędzia do uprawy roli i łoża drewniane. Ewangelista Mateusz nazywa św. Józefa mężem sprawiedliwym. Apokryf Historia Józefa Cieśli (IV w.) mówi o wielu szczegółach dotyczących okoliczności wyboru Józefa na męża wychowującej się przy świątyni Maryi. Z Ewangelii zaś wiadomo, że Józef zaskoczony faktem cudownego poczęcia Jezusa, chciał dyskretnie usunąć się, lecz pouczony przez anioła wprowadził Maryję do swego domu w Nazarecie i towarzyszył Jej do Betlejem. Po urodzeniu Jezusa opiekował się Nim podczas ucieczki do Egiptu i w drodze powrotnej do Nazaretu. Tam pod opieką Józefa Jezus wzrastał w mądrości i w latach i w łasce u Boga i u ludzi, uważany powszechnie za syna Józefa i Maryi. Józef wraz z Maryją przez trzy dni szukali dwunastoletniego Jezusa, gdy Ten pozostał w świątyni jerozolimskiej po uroczystościach Paschy. W Ewangeliach nie znajdujemy więcej danych o osobie i życiu św. Józefa. Według apokryficznej księgi Historia Józefa Cieśli, zmarł on w Nazarecie przed rozpoczęciem publicznej działalności Jezusa, a więc przed 30 rokiem.
- Św. Józef jest patronem Kościoła Powszechnego wielu krajów (Austrii, Czech, Filipin, Hiszpanii, Kanady, Portugalii, Peru), wielu diecezji i zakonów. Ponadto jest patronem małżonków i rodzin chrześcijańskich, ojców, sierot, a także rzemieślników, zwłaszcza cieśli, drwali, kołodziejów oraz robotników i wszystkich ludzi pracy. Jest też patronem uciekinierów i patronem dobrej śmierci.
- Św. Józef jest przedstawiany z Dzieciątkiem Jezus na ręku, z lilią w dłoni, a także przy warsztacie stolarskim z narzędziami ciesielskimi: piłą i siekierą. Dodatkowymi atrybutami są: bukłak z wodą i kij wędrowca, kwitnąca różdżka, miska z kaszą, winorośl i lampa.
- W Polsce narodowe sanktuarium św. Józefa mieści się w Kaliszu w bazylice kolegiackiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
- Uroczystość obchodzona jest 19 marca.
Bibliografia
Święty Józef. Patron na nasze czasy, red. A. Laton, Kalisz 2009; K. Romaniuk, Biblijne wzorce świętości, Kraków 1996; T. Stamare, Święty Józef w historii zbawienia, Warszawa 1996; J. Galot, Święty Józef, Kraków 1997; W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 1998; Z. Zwoźniak, Święci patroni, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1984", Katowice 1984, s. 112-113.
