Kościół Akademicki w Rybniku

Kościół Akademicki w Rybniku

Obecny Kościół Akademicki w Rybniku to prezbiterium dawnego kościoła parafialnego Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z połowy XV wieku zbudowanego w stylu gotyckim. Budowę kościoła przypisuje się proboszczowi Marcinowi Strzale (1432-1449, 1472) i jego następcy Marcinowi Dedokowi. Fundatorem kościoła był książę rybnicki Wacław, względnie Mikołaj. Kościół wybudowano w miejscu kościoła drewnianego sprzed 1180 roku, które fundatorem był książę raciborsko – opolski Mieczysław I Plątonogi, syn Władysława Wygnańca, księcia krakowskiego i Śląska, najstarszego syna króla polskiego Bolesława Krzywoustego. Drewniana wieża kościoła pochodziła prawdopodobnie sprzed połowy XV wieku. Wieże oraz nawy kościoła rozebrano w lipcu 1798 roku, wykorzystując uzyskany materiał przy budowę kościoła matki Boskiej Bolesnej (179801801), natomiast prezbiterium przeznaczono na kaplice cmentarną. W jej podziemiach spoczywa zmarły w 1808 roku ostatni proboszcz kościoła NMP, budowniczy kościoła Matki Boskiej Bolesnej – ks. Feliks Reisner oraz rodzina Węgierskich, ostatnich właścicieli i księstwa stanowego W kościele tym głosił kazania w altach 1619-1620 o. Jan Sarkander.

Cmentarz

Koło kościoła był cmentarz ogrodzony płotem. Zasłużonych obywateli miasta grzebano pod prezbiterium. Stary kościół na górce planowano rozebrać, ale sprzeciw wyraził hrabia Węgierski, którego przodkowie byli pochowani w prezbiterium. Kiedy z czasem stał się za mały, to proboszczowie powiększali go, dokupując ziemię od okolicznych gospodarzy. Takie przyłączenie fragmentów ogrodów i łąk do cmentarza przeprowadzono w latach 1807, 1821-1824 i w 1897. W 1920 roku zakazano dalszego pochówku wokół kościoła i niedaleko ulicy Rudzkiej, wówczas za miastem, wyznaczono nowy duży cmentarz, który służy Rybnikowi do dnia dzisiejszego. Wytyczono też wtedy nową ulicę - Cmentarna. Kaplica przestała pełnić swoją cmentarną funkcję, a z biegiem lat budowla podupadała, a cmentarz tracąc opiekunów grobów, zarastał bluszczem i chwastami. Kaplica cmentarna i jej otoczenie w latach 70. XX wieku poddano gruntownej renowacji. Przywrócono jej dawny styl gotycki. Od końca lat 80. XX wieku służy jako kościół akademicki.

Duszpasterze akademiccy

• ks. Oskar Tomas (1975-1977)
• ks. Józef Kaul (1977- 1978)
• ks. Tadeusz Pietrzyk (1978-1981)
• ks. Stefan Nowok (1981- 1984)
• ks. Józef Kaul
• ks. Dariusz Niesiobęcki (1993-1996)
• ks. Zbigniew Mizia (1996-1999)
• ks. Stefan Czermiński (1999-2002)
• ks. Michał Anderko (2002-2005)
• ks. dr Grzegorz Wita (2004-2006)
• ks. dr Rafał Śpiewak (2006-nadal)

Bibliografia

M. Szołtysek, Stary kościół, czyli 200 lat parafii Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku, Rybnik 2001.