Duda-Gracz Jerzy

Z e-ncyklopedia

Duda-Gracz Jerzy (1941-2004)

Grób J. Dudy Gracza na cmentarzu w Katowicach, ul. Sienkiewicza
stacja Drogi Krzyżowej, Jasna Góra

Urodził się 20 marca 1941 w Częstochowie. Ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Częstochowie, a następnie Wydział Grafiki filii krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, gdzie otrzymał dyplom w 1968 roku. Tam też wykładał do 1982 roku. W latach 1992-2001 wykładał w Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie, a później, aż do śmierci, pracował na stanowisku profesora na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Zmarł na atak serca 5 listopada 2004 w trakcie pleneru malarskiego w Łagowie. Spoczywa na cmentarzu w Katowicach przy ul. Sienkiewicza.

Dzieła

Do najbardziej znanych prac zalicza się m.in.: Pamięci ojca (1970), List na zachód (1973), Jeźdźcy Apokalipsy czyli Fucha (1977), Kalendarz polski (1981), Wigilia (1981). Stworzył wiele autoportretów oraz portretów m.in. abpa Damiana Zimonia. Jest autorem kilku cykli malarskich. Największymi jego realizacjami były: Przemienienie – plafon w kościele pw. Przemienienia Pańskiego w Toporowie (1995) oraz Golgota Jasnogórska (klasztor ojców paulinów, Częstochowa, 2000/2001). Przygotowywał scenografię dla przedstawień teatralnych. Uczestniczył w licznych wystawach w kraju i zagranicą. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń.

Pierwszą propozycją pracy we wnętrzu kościelnym było dla artysty wykonanie elementów plastycznych w modernizowanym kościele pw. św. Jadwigi w Szopienicach . Dla kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w Katowicach artysta namalował cztery obrazy umieszczone w centralnych miejscach świątyni: patronalny Wniebowzięcia NMP, Miłosierdzia Bożego "Jezu ufam Tobie", Chrztu Pana Jezusa i św. Barbary. Jest autorem czterech cykli Drogi Krzyżowej, które znajdują się w: kaplicy domu sióstr Maryi Niepokalanej w Brennej Leśnicy (1984-1985) i kaplicy domu sióstr Maryi Niepokalanej w Katowicach (1990), na Jasnej Górze (2000-2001) oraz jako ilustracje dla tekstu Joanny Kulmowej w 1973 roku.

Bibliografia

L. Makówka, Sztuka sakralna na Górnym Śląsku w II połowie XX wieku. Malarstwo i rzeźba, Katowice 2008, s. 190-195; H. Pyka, Świadectwo „dziecięcia wieku” (o Golgocie Jasnogórskiej J.Dudy-Gracza), "Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny" 2002, nr 3, s. 87-88; L. Makówka, Malarstwo religijne Dydy Gracza, Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2013, Katowice 2012, s. 47-51.