Zając Augustyn

Zając Augustyn (1900-1971)

Urodził się 17 sierpnia 1900 w Zwozie w powiecie lublinieckim. Był synem Jana i Julii z d. Pyka. Po ukończeniu szkoły ludowej uczył się w gimnazjum w Gliwicach. Wraz z Jerzym Ziętkiem i Bogdanem Orlickim założył na terenie gimnazjum tajną organizację "Filareci". W latach 1919-1921 pełnił funkcję prezesa tej organizacji. W okresie powstań i plebiscytu włączył się w akcję propagandową na rzecz przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Egzamin dojrzałości zdał w II 1921. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1923 roku wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 19 września 1925 w katedrze na Wawelu w Krakowie z rąk abpa A. Sapiehy.

Po święceniach otrzymał dekret (6 październik 1925) do parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach. 1 marca 1928 został przeniesiony do parafii św. Marii Magdaleny w Tychach, gdzie 16 września 1930 został ustanowiony administratorem. Następnie został administratorem w parafii św. Mikołaja w Łące (21 luty 1931). 30 kwietnia 1931 został wikarym w parafii MB Szkaplerznej w Imielinie, a potem św. Jana Chrzciciela w Pawłowicach Śląskich. 9 marca 1932 mianowano go wikarym parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach.

Bp S. Adamski powołał go 1 maja 1934 na stanowisko kierownika propagandy Komitetu Budowy Katedry w Katowicach. 15 sierpnia 1935 otrzymał nominację na administratora w parafii Dobrego Pasterza w Istebnej. Potem został mianowany administratorem (10 kwiecień 1937), a następnie proboszczem w parafii NSPJ w Bieruniu Nowym. Przeprowadził prace remontowe i adaptacyjne w plebanii, budynku gospodarczym i otoczeniu. Prześladowany po 1 września 1939 zostaje zmuszony, jako Polak, do opuszczenia parafii. Parafia zostaje pod opieką administratora ks. Chmiela aż do września 1945 roku. 14 października 1943 został przeniesiony na stanowisko substytuta do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piotrowicach. 19 października 1946 otrzymał nominację na administratora parafii św. Jana Nepomucena w Łagiewnikach Śląskich.

20 maja 1952 został aresztowany z powodu głoszenia rekolekcji dla chłopców. Sąd Wojewódzki w Stalinogrodzie (Katowicach) wyrokiem z 10 marca 1953 go na karę 2 lat więzienia, którą na podstawie amnestii złagodzono do połowy, z zaliczeniem tymczasowego aresztu. Dalsze apelacje obrońcy, który wykazywał, że oskarżenia opierają się na pomówieniach doprowadziły do tego, że 15 maja 1953 sąd postanowił postępowanie umorzyć, a ich kosztami obciążyć Skarb Państwa. 16 maja 1953 ks. Zając został zwolniony z więzienia. Wikariusz kapitulny Filip Bednorz zwrócił się 12 sierpnia 1953 do Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie o zgodę na przeniesienie ks. Zająca do parafii w Bogucicach, gdyż po zwolnieniu z więzienia był bez posady. Prezydium jednak nie wyraziło zgody na zmianę.

6 października 1953 został mianowany administratorem parafii MB Królowej Różańca Świętego w Łaziskach Górnych. 12 września 1957 został administratorem parafii NSPJ w Koszęcinie. Po śmierci ks. Szczepana Murasa ubiegał się jeszcze o możliwość powrotu do Nowego Bierunia, z której de facto jeszcze go nie odwołano. Potem zrezygnował z tego. Pracował w Koszęcinie. W maju 1968 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Istebnej. 4 marca 1971 objął funkcje duszpasterskie przy kościele rektorskim p.w. Krzyża Świętego na Kubalonce. Zmarł 9 września 1983 w Istebnej i tam został pochowany.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Augustyna Zająca; Schematyzm 1925; J. Myszor, Nekrolog, WD 1987, nr 7, s. 334; Bieruń, Monografia, s. 279-280; J. Dziwoki, Zając Augustyn (hasło), Leksykon duchowieństwa, t. 1, s. 318; Grajewski, Wygnanie, s. 148, 221; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 199; Myszor, Historia diecezji, s. 362, 417; Olszar, Duchowieństwo, s. 294; Represje wobec duchowieństwa, s. 14, 16, 57, 68, 262; WD 1928, nr 3, s. 22; 1931, nr 3, s. 34; 1931, nr 9, s. 110; J. Żurek, Ruch "Księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s.81, 89, 315.; Szkice monograficzne z dziejów Łąki, red. E. Krzyżanek, G. Świerkot, J. Wawrzyczek, P. Ziebura, Łąka 2002, s.93.