Parafia św. Marii Magdaleny w Tychach

Z e-ncyklopedia

Pierwszy kościół z 1480 roku

foto: BM Studio
foto: BM Studio
foto: BM Studio

Pierwszy niewielki kościół w Tychach wzniesiono około 1480 roku na tzw. Początkowiźnie, czyli w miejscu, w którym dzisiaj ulica Starokościelna łączy się z Aleją Bielską. Przy kościele mógł się znajdować cmentarz zwany Kościeliskiem. Kościół był uposażony przez fundatora - księcia pszczyńskiego, konsekrował go zaś biskup krakowski. Kościół w Tychach należał do dekanatu pszczyńskiego, ten natomiast do diecezji krakowskiej, wchodzącej w skład archidiecezji gnieźnieńskiej. Wiarygodna informacja potwierdzająca istnienie kościoła i parafii pochodzi z 1529 roku - została zamieszczona w Liber retaxationum (Księdze oszacowań) spisanej na polecenie biskupa krakowskiego Tomickiego. Pierwszym proboszczem tyskiej parafii był bliżej nieznany ks. Mikołaj narodowości polskiej.

Drugi kościół

W latach 1569-1629 kościołem pod wezwaniem św. Marii Magdaleny zarządzali protestanci. Nowy kościół również był drewniany, ale wzniesiono go na innym miejscu - na łagodnym wzgórzu nad stawem w środku osady. Nie wiadomo, kto i kiedy go zbudował. Kościół został przejęty przez katolików w 1653 roku. Od 1665 roku kościół miał już drugiego patrona - św. Mikołaja, biskupa i męczennika. Ze spisu inwentarza wynika, że w ołtarzu głównym znajdowały się relikwie świętych Albana i Flawiana.

Kościół murowany z 1782 roku

11 sierpnia 1769 ks. A. Tomicki uświadomił parafianom konieczność budowy nowego kościoła - tym razem murowanego. Pochodzący z Paprocan, ks. Stanisław Kroczek 5 czerwca 1780 doprowadził do poświęcenia kamienia węgielnego pod nowy kościół, a 3 listopada 1782 delegat biskupa krakowskiego, dziekan pszczyński ks. Tomasz Trzebinia poświęcił nowy kościół. Pierwsza urzędowa okrągła pieczęć parafialna została sporządzona w 1820 roku z napisem "Ecclesia parochialis Tichensis 1820". 15 czerwca 1840 proboszcz z Piekar ks. Jan Alojzy Ficek poświęcił nowe dzwony tyskiego kościoła. Budowę murowanego ogrodzenia wokół kościoła rozpoczęto w 1854 roku, w 1860 roku parafia zakupiła obrazy Drogi Krzyżowej z kościoła św. Jadwigi w Pszczynie. Na zlecenie ks. Jana Kapicy z lutego 1902 roku pracownia architektoniczna Maxa Schliwy z Zabrza podjęła się przygotowania rozbudowy projektu kościoła dla 7500 wiernych. W kwietniu 1906 roku wyburzono część starego budynku kościelnego (nie naruszając wieży), a w maju 1907 roku poświęcono powiększony o 60% powierzchni użytkowej obiekt sakralny. Na wiosnę 1929 roku firma budowlana przystąpiła do rozbiórki wieży kościelnej i rozpoczęła budowę nowej, którą ukończono w sierpniu 1929 roku. W grudniu 1941 roku hitlerowcy skonfiskowali dzwony. 2 lutego 1945 w tyskim kościele odprawiono pierwsze po wojnie nabożeństwo w języku polskim. Do 1957 roku kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny musiał spełniać funkcję jedynego ośrodka sakralnego w Tychach - miasta, które w krótkim czasie osiągnęło liczbę 100 tys. mieszkańców. W lipcu 1996 roku abp Damian Zimoń (wikary w latach 1958-1962) poświęcił figurę Jezusa, znajdującą się nad wejściem od strony rynku. Natomiast w czerwcu 2002 roku odbyło się poświęcenie tablicy ku pamięci bł. Emila Szramka, byłego wikarego tyskiej parafii.

Gazetka parafialna

Kapliczki i krzyże przydrożne

Proboszczowie

Bibliografia

L. Musioł, Tychy. Monografia historyczna, Tychy 1939; J. Wycisło, Dzieje parafii pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Tychach w zapiskach kronikarskich, Tychy 2000; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 291; Sz. Babuchowski, Matka tyskich kościołów, GN 2005, nr 41, (dodatek katowicki), s. 8.

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_św._Marii_Magdaleny_w_Tychach&oldid=97089”