Parafia św. Mikołaja w Reptach Śląskich: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
(dr) |
||
| (Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Miejscowość Repty Śląskie stanowi jedną z dzielnic Tarnowskich Gór. Pierwsza historyczna wzmianka dotycząca | [[Plik:Repty 1.jpg|250px|thumb|right]] | ||
Miejscowość Repty Śląskie stanowi jedną z dzielnic Tarnowskich Gór. Pierwsza historyczna wzmianka dotycząca osady została zamieszczona w [[Bulla|bulli]] [[Innocenty III |Innocentego III]] (1198-1216), wystawionej 12 sierpnia 1201 w Senji. We wspomnianym dokumencie papież zatwierdził ziemie należące do Premonstratensów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Książę Mieszko Stary, brat Bolesława Kędzierzawego, podarował zakonowi część swoich posiadłości leżących w ziemi bytomskiej. Początkowo do parafii należały: Stare Tarnowice, Bobrowniki, Ptakowice, Stolarzowice, Lasowice, Sowice, Opatowice, Rybna, Pniowice, a także, powstałe później, Tarnowskie Góry. Parafia uległa kilkakrotnemu podziałowi terytorialnemu. W 1415 roku zostały przy niej tylko Ptakowice, Bobrowniki i Stolarzowice. Na polach leżących nieopodal ostatniej w wymienionych osad w XVII wieku powstała wieś Górniki. W 1911 roku od Rept odłączyły się [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Bobrownikach Śląskich|Bobrowniki]], które stały się samodzielną parafią. Z nastaniem II Rzeczpospolitej i podziałem Górnego Śląska, Ptakowice weszły w skład parafii w Zbrosławicach. W 1926 roku zaś Stolarzowice z Górnikami stały się osobną jednostką parafialną z kościołem pw. [[Parafia Chrystusa Króla Wszechświata w Stolarzowicach|Chrystusa Króla Wszechświata w Stolarzowicach]]. | |||
== Kościół i jego wyposażenie == | == Kościół i jego wyposażenie == | ||
Przed 1323 rokiem erygowana | Przed 1323 rokiem została erygowana parafia św. Mikołaja. Do tej pory bowiem Repty podlegały wspólnocie bytomskiej. Parafia została wspomniana w spisach [[Świętopietrze|świętopietrza]] dopiero w 1325 roku. W okresie [[Skutki Reformacji na Śląsku|Reformacji]] na pewien czas kościół przejęli ewangelicy. Edyktem z 6 marca 1629 cesarz austriacki zwrócił kościół w Reptach katolikom. | ||
Pierwszy kościół a raczej kaplica | Pierwszy kościół, a raczej kaplica, był drewniany. Dzięki fundacji krakowskiego kanonika Henryka z Rept, został zbudowany nowy kościół, ale dokładna data jego powstania nie jest znana. W kościele na belce tęczowej ok. 1300 roku zostały ustawione dwie rzeźby, zachowane do dzisiaj. Przedstawiają one Matkę Bożą Bolesną oraz św. Jana Ewangelistę (krzyż uległ zniszczeniu). Pierwsza z figur posiada późnobarokową polichromię, druga zaś została przemalowana współcześnie. W kościele znajdował się również pozłacany i ozdobiony kolorowymi szkiełkami pacyfikał z relikwiami [[Św. Mikołaj|św. Mikołaja]] oraz kielich z 1688 roku wykonany z 14-lutowego srebra. Kościół pełnił funkcje sakralne do 1871 roku. Wtedy to z powodu złego stanu technicznego zaczął zagrażać bezpieczeństwu wiernych. Dzięki staraniom proboszcza [[Sobota Antoni|ks. Antoniego Soboty]] na miejscu starego kościoła w stylu neogotyckim postawiono nowy, wykorzystując elementy wyposażenia poprzedniego (kamienne schody na wieżę, fundamenty z kamienia, ołtarze boczne obecnie obudowane drewnem). Budowę kościoła zakończono w 1872 roku. Jego fundatorem był hrabia [[Donnersmarck Guido Henckel von|Guido von Donnersmarck]], donator również [[Droga Krzyżowa|Drogi Krzyżowej]]. Kościół został konsekrowany 21 września 1871. Znalazły się w nim obrazy przedstawiające Matkę Bożą Bolesną, Serce Pana Jezusa oraz św. Mikołaja z klęczącymi u jego stóp trzema dziewicami oraz młodzieńcami. Ten ostatni, w 1848 roku, namalował krakowski artysta Wojciech Eliasz. Niezwykle ciekawe jest również malowidło z 1860 roku, przedstawiające Madonnę z Dzieciątkiem, św. Antoniego Opata i św. Barbarę, nawiązuje do malarstwa włoskiego renesansu. | ||
Projektantem kościoła był architekt Heinze | Projektantem kościoła był architekt Heinze. Zachowały się również projekty wnętrza wykonane przez Karla Johanna Lüdeckego. W czasie II wojny światowej Niemcy skonfiskowali dwa dzwony, pozostawiając parafii największy gotycki z 1487 roku. [[Roter Leon|Ks. Leon Roter]] zakupił następnie dla parafii dwa nowe dzwony. | ||
Kościół otoczony jest cmentarzem | Kościół otoczony jest cmentarzem. Jego część pochodzi z czasów pierwszego kościoła, a drugą na ten cel przeznaczył Guido von Donnersmarck. Pochowano tutaj kilkadziesiąt ciał poległych żołnierzy niemieckich i radzieckich (bezimiennych). W 1992 roku, po reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce dekanat, na terenie którego znajduje się kościół w Reptach, wszedł w skład nowo utworzonej [[Diecezja Gliwicka|diecezji gliwickiej]]. | ||
Z 2 na 3 maja 2003 włamano się do kościoła. Skradziono | Z 2 na 3 maja 2003 włamano się do kościoła. Skradziono wtedy dwie puszki na hostie, kielich mszalny z 1688 roku, gong, neogotyckie kadzidło, łódkę na mirrę, naczynie na wodę święconą, dwa lichtarze. | ||
== Proboszczowie == | == Proboszczowie == | ||
| Linia 20: | Linia 17: | ||
*[[Witoslaus|ks. Witoslaus]] (był proboszczem w roku 1326) | *[[Witoslaus|ks. Witoslaus]] (był proboszczem w roku 1326) | ||
*[[Czajka Paweł|ks. Paweł Czajka]] ( | *[[Czajka Paweł|ks. Paweł Czajka]] (1629-1644) | ||
*[[Petricius Franciszek|ks. Franciszek Petricius]] ( | *[[Petricius Franciszek|ks. Franciszek Petricius]] (1644-1660) | ||
*[[Urbicki|ks. Urbicki]] ( | *[[Urbicki|ks. Urbicki]] (1660-1675) | ||
*[[Karl Joachim|ks. Joachim Karl]] ( | *[[Karl Joachim|ks. Joachim Karl]] (1675-1696) | ||
*[[Wieczorkiewicz Wojciech|ks. Wojciech Wieczorkiewicz]] ( | *[[Wieczorkiewicz Wojciech|ks. Wojciech Wieczorkiewicz]] (1696-1698) | ||
*[[Brzezinka Piotr|ks. Piotr Brzezinka]] ( | *[[Brzezinka Piotr|ks. Piotr Brzezinka]] (1698-1714) | ||
*[[Pszczeński Antoni|ks. Antoni Pszczeński]] ( | *[[Pszczeński Antoni|ks. Antoni Pszczeński]] (1714-1736) | ||
*[[Kucewicz Tomasz|ks. Tomasz Kucewicz]] ( | *[[Kucewicz Tomasz|ks. Tomasz Kucewicz]] (1736-1756) | ||
*[[Poremski|ks. Poremski]] ( | *[[Poremski|ks. Poremski]] (1756-1784) | ||
*[[ | *[[Frankowicz Wojciech|ks. Wojciech Frankowitz]] (1784-1796) | ||
*[[Herr Jerzy|ks. Jerzy Herr]] ( | *[[Herr Jerzy|ks. Jerzy Herr]] (1796-1844) | ||
*[[Bernard Jan|ks. Jan Bernard]] ( | *[[Bernard Jan|ks. Jan Bernard]] (1845-1861) | ||
*[[Sobota Antoni|ks. Antoni Sobota]] ( | *[[Sobota Antoni|ks. Antoni Sobota]] (1861-1883) | ||
*[[Ciupke Wawrzyniec|ks. Wawrzyniec Ciupke]] ( | *[[Ciupke Wawrzyniec|ks. Wawrzyniec Ciupke]] (1883-1899) | ||
*[[Paul Reinhold|ks. Reinhold Paul]] ( | *[[Paul Reinhold|ks. Reinhold Paul]] (1899-1904) | ||
*[[Wise Hugo|ks. Hugo Wise]] ( | *[[Wise Hugo|ks. Hugo Wise]] (1904-1922) | ||
*[[Pawelke Ignacy|ks. Ignacy Pawelke]] ( | *[[Pawelke Ignacy|ks. Ignacy Pawelke]] (1922-1931) | ||
*[[Matejczyk Jan|ks. Jan Matejczyk]] ( | *[[Matejczyk Jan|ks. Jan Matejczyk]] (1931-1947) | ||
*[[Zieliński Jerzy|ks. Jerzy Zieliński]] (1947) | *[[Zieliński Jerzy ks.|ks. Jerzy Zieliński]] administrator (1947), proboszcz (1948) | ||
*[[Socha Erwin|ks. Erwin Socha]] ( | *[[Socha Erwin|ks. Erwin Socha]] administrator (1948-1957), proboszcz (1957-1973) | ||
*[[Roter Leon|ks. Leon Roter]] ( | *[[Roter Leon|ks. Leon Roter]] proboszcz (1973-1974), (1974-1989) | ||
*[[Siegmund Bernard|ks. Bernard Siegmund]] ( | *[[Siegmund Bernard|ks. Bernard Siegmund]] (1989-1997) | ||
*[[Gruszka Kazimierz|ks. Kazimierz Gruszka]] ( | *[[Gruszka Kazimierz|ks. Kazimierz Gruszka]] (1997-2010) | ||
*[[Sikora Piotr|ks. Piotr Sikora]] ( | *[[Sikora Piotr|ks. Piotr Sikora]] (2010-nadal) | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
H. Jeziorski, Kościoły i parafie rzymskokatolickie na ziemi tarnogórskiej, Tarnowskie Góry 2006, s. 48-52; Kronika parafii Repty Śląskie; [http://www.kuria.gliwice.pl/]; [http://www.parafia-repty.pl/index.php?q=25&id_q=24]; Chrześcijaństwo w Tarnowskich Górach. Wystawa w Roku Jubileuszowym. Muzeum w Tarnowskich Górach 2000; J. Dobosz i in., Słownik władców polskich, Poznań 1997, s. 58-59; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., SSHT 1969, t. 2, s. 156-157. | |||
{{Kościoły i parafie diecezji gliwickiej}} | |||
[[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji gliwickiej - R|Repty]] | |||
[[Kategoria:Dekanat Stare Tarnowice]] | |||
Aktualna wersja na dzień 19:39, 10 lip 2020
Miejscowość Repty Śląskie stanowi jedną z dzielnic Tarnowskich Gór. Pierwsza historyczna wzmianka dotycząca osady została zamieszczona w bulli Innocentego III (1198-1216), wystawionej 12 sierpnia 1201 w Senji. We wspomnianym dokumencie papież zatwierdził ziemie należące do Premonstratensów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Książę Mieszko Stary, brat Bolesława Kędzierzawego, podarował zakonowi część swoich posiadłości leżących w ziemi bytomskiej. Początkowo do parafii należały: Stare Tarnowice, Bobrowniki, Ptakowice, Stolarzowice, Lasowice, Sowice, Opatowice, Rybna, Pniowice, a także, powstałe później, Tarnowskie Góry. Parafia uległa kilkakrotnemu podziałowi terytorialnemu. W 1415 roku zostały przy niej tylko Ptakowice, Bobrowniki i Stolarzowice. Na polach leżących nieopodal ostatniej w wymienionych osad w XVII wieku powstała wieś Górniki. W 1911 roku od Rept odłączyły się Bobrowniki, które stały się samodzielną parafią. Z nastaniem II Rzeczpospolitej i podziałem Górnego Śląska, Ptakowice weszły w skład parafii w Zbrosławicach. W 1926 roku zaś Stolarzowice z Górnikami stały się osobną jednostką parafialną z kościołem pw. Chrystusa Króla Wszechświata w Stolarzowicach.
Kościół i jego wyposażenie
Przed 1323 rokiem została erygowana parafia św. Mikołaja. Do tej pory bowiem Repty podlegały wspólnocie bytomskiej. Parafia została wspomniana w spisach świętopietrza dopiero w 1325 roku. W okresie Reformacji na pewien czas kościół przejęli ewangelicy. Edyktem z 6 marca 1629 cesarz austriacki zwrócił kościół w Reptach katolikom.
Pierwszy kościół, a raczej kaplica, był drewniany. Dzięki fundacji krakowskiego kanonika Henryka z Rept, został zbudowany nowy kościół, ale dokładna data jego powstania nie jest znana. W kościele na belce tęczowej ok. 1300 roku zostały ustawione dwie rzeźby, zachowane do dzisiaj. Przedstawiają one Matkę Bożą Bolesną oraz św. Jana Ewangelistę (krzyż uległ zniszczeniu). Pierwsza z figur posiada późnobarokową polichromię, druga zaś została przemalowana współcześnie. W kościele znajdował się również pozłacany i ozdobiony kolorowymi szkiełkami pacyfikał z relikwiami św. Mikołaja oraz kielich z 1688 roku wykonany z 14-lutowego srebra. Kościół pełnił funkcje sakralne do 1871 roku. Wtedy to z powodu złego stanu technicznego zaczął zagrażać bezpieczeństwu wiernych. Dzięki staraniom proboszcza ks. Antoniego Soboty na miejscu starego kościoła w stylu neogotyckim postawiono nowy, wykorzystując elementy wyposażenia poprzedniego (kamienne schody na wieżę, fundamenty z kamienia, ołtarze boczne obecnie obudowane drewnem). Budowę kościoła zakończono w 1872 roku. Jego fundatorem był hrabia Guido von Donnersmarck, donator również Drogi Krzyżowej. Kościół został konsekrowany 21 września 1871. Znalazły się w nim obrazy przedstawiające Matkę Bożą Bolesną, Serce Pana Jezusa oraz św. Mikołaja z klęczącymi u jego stóp trzema dziewicami oraz młodzieńcami. Ten ostatni, w 1848 roku, namalował krakowski artysta Wojciech Eliasz. Niezwykle ciekawe jest również malowidło z 1860 roku, przedstawiające Madonnę z Dzieciątkiem, św. Antoniego Opata i św. Barbarę, nawiązuje do malarstwa włoskiego renesansu.
Projektantem kościoła był architekt Heinze. Zachowały się również projekty wnętrza wykonane przez Karla Johanna Lüdeckego. W czasie II wojny światowej Niemcy skonfiskowali dwa dzwony, pozostawiając parafii największy gotycki z 1487 roku. Ks. Leon Roter zakupił następnie dla parafii dwa nowe dzwony.
Kościół otoczony jest cmentarzem. Jego część pochodzi z czasów pierwszego kościoła, a drugą na ten cel przeznaczył Guido von Donnersmarck. Pochowano tutaj kilkadziesiąt ciał poległych żołnierzy niemieckich i radzieckich (bezimiennych). W 1992 roku, po reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce dekanat, na terenie którego znajduje się kościół w Reptach, wszedł w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej.
Z 2 na 3 maja 2003 włamano się do kościoła. Skradziono wtedy dwie puszki na hostie, kielich mszalny z 1688 roku, gong, neogotyckie kadzidło, łódkę na mirrę, naczynie na wodę święconą, dwa lichtarze.
Proboszczowie
Z zachowanych dokumentów dowiadujemy się, że w 1326 roku proboszczem był ks. Witoslaus, który złożył ofiarę świętopietrza.
- ks. Witoslaus (był proboszczem w roku 1326)
- ks. Paweł Czajka (1629-1644)
- ks. Franciszek Petricius (1644-1660)
- ks. Urbicki (1660-1675)
- ks. Joachim Karl (1675-1696)
- ks. Wojciech Wieczorkiewicz (1696-1698)
- ks. Piotr Brzezinka (1698-1714)
- ks. Antoni Pszczeński (1714-1736)
- ks. Tomasz Kucewicz (1736-1756)
- ks. Poremski (1756-1784)
- ks. Wojciech Frankowitz (1784-1796)
- ks. Jerzy Herr (1796-1844)
- ks. Jan Bernard (1845-1861)
- ks. Antoni Sobota (1861-1883)
- ks. Wawrzyniec Ciupke (1883-1899)
- ks. Reinhold Paul (1899-1904)
- ks. Hugo Wise (1904-1922)
- ks. Ignacy Pawelke (1922-1931)
- ks. Jan Matejczyk (1931-1947)
- ks. Jerzy Zieliński administrator (1947), proboszcz (1948)
- ks. Erwin Socha administrator (1948-1957), proboszcz (1957-1973)
- ks. Leon Roter proboszcz (1973-1974), (1974-1989)
- ks. Bernard Siegmund (1989-1997)
- ks. Kazimierz Gruszka (1997-2010)
- ks. Piotr Sikora (2010-nadal)
Bibliografia
H. Jeziorski, Kościoły i parafie rzymskokatolickie na ziemi tarnogórskiej, Tarnowskie Góry 2006, s. 48-52; Kronika parafii Repty Śląskie; [1]; [2]; Chrześcijaństwo w Tarnowskich Górach. Wystawa w Roku Jubileuszowym. Muzeum w Tarnowskich Górach 2000; J. Dobosz i in., Słownik władców polskich, Poznań 1997, s. 58-59; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., SSHT 1969, t. 2, s. 156-157.
| |||||