Parafia św. Mikołaja w Reptach Śląskich

Z e-ncyklopedia
Repty 1.jpg

Miejscowość Repty Śląskie stanowi jedną z dzielnic Tarnowskich Gór. Pierwsza historyczna wzmianka dotycząca osady została zamieszczona w bulli Innocentego III (1198-1216), wystawionej 12 sierpnia 1201 w Senji. We wspomnianym dokumencie papież zatwierdził ziemie należące do Premonstratensów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Książę Mieszko Stary, brat Bolesława Kędzierzawego, podarował zakonowi część swoich posiadłości leżących w ziemi bytomskiej. Początkowo do parafii należały: Stare Tarnowice, Bobrowniki, Ptakowice, Stolarzowice, Lasowice, Sowice, Opatowice, Rybna, Pniowice, a także, powstałe później, Tarnowskie Góry. Parafia uległa kilkakrotnemu podziałowi terytorialnemu. W 1415 roku zostały przy niej tylko Ptakowice, Bobrowniki i Stolarzowice. Na polach leżących nieopodal ostatniej w wymienionych osad w XVII wieku powstała wieś Górniki. W 1911 roku od Rept odłączyły się Bobrowniki, które stały się samodzielną parafią. Z nastaniem II Rzeczpospolitej i podziałem Górnego Śląska, Ptakowice weszły w skład parafii w Zbrosławicach. W 1926 roku zaś Stolarzowice z Górnikami stały się osobną jednostką parafialną z kościołem pw. Chrystusa Króla Wszechświata w Stolarzowicach.

Kościół i jego wyposażenie

Przed 1323 rokiem została erygowana parafia św. Mikołaja. Do tej pory bowiem Repty podlegały wspólnocie bytomskiej. Parafia została wspomniana w spisach świętopietrza dopiero w 1325 roku. W okresie Reformacji na pewien czas kościół przejęli ewangelicy. Edyktem z 6 marca 1629 cesarz austriacki zwrócił kościół w Reptach katolikom.

Pierwszy kościół, a raczej kaplica, był drewniany. Dzięki fundacji krakowskiego kanonika Henryka z Rept, został zbudowany nowy kościół, ale dokładna data jego powstania nie jest znana. W kościele na belce tęczowej ok. 1300 roku zostały ustawione dwie rzeźby, zachowane do dzisiaj. Przedstawiają one Matkę Bożą Bolesną oraz św. Jana Ewangelistę (krzyż uległ zniszczeniu). Pierwsza z figur posiada późnobarokową polichromię, druga zaś została przemalowana współcześnie. W kościele znajdował się również pozłacany i ozdobiony kolorowymi szkiełkami pacyfikał z relikwiami św. Mikołaja oraz kielich z 1688 roku wykonany z 14-lutowego srebra. Kościół pełnił funkcje sakralne do 1871 roku. Wtedy to z powodu złego stanu technicznego zaczął zagrażać bezpieczeństwu wiernych. Dzięki staraniom proboszcza ks. Antoniego Soboty na miejscu starego kościoła w stylu neogotyckim postawiono nowy, wykorzystując elementy wyposażenia poprzedniego (kamienne schody na wieżę, fundamenty z kamienia, ołtarze boczne obecnie obudowane drewnem). Budowę kościoła zakończono w 1872 roku. Jego fundatorem był hrabia Guido von Donnersmarck, donator również Drogi Krzyżowej. Kościół został konsekrowany 21 września 1871. Znalazły się w nim obrazy przedstawiające Matkę Bożą Bolesną, Serce Pana Jezusa oraz św. Mikołaja z klęczącymi u jego stóp trzema dziewicami oraz młodzieńcami. Ten ostatni, w 1848 roku, namalował krakowski artysta Wojciech Eliasz. Niezwykle ciekawe jest również malowidło z 1860 roku, przedstawiające Madonnę z Dzieciątkiem, św. Antoniego Opata i św. Barbarę, nawiązuje do malarstwa włoskiego renesansu.

Projektantem kościoła był architekt Heinze. Zachowały się również projekty wnętrza wykonane przez Karla Johanna Lüdeckego. W czasie II wojny światowej Niemcy skonfiskowali dwa dzwony, pozostawiając parafii największy gotycki z 1487 roku. Ks. Leon Roter zakupił następnie dla parafii dwa nowe dzwony.

Kościół otoczony jest cmentarzem. Jego część pochodzi z czasów pierwszego kościoła, a drugą na ten cel przeznaczył Guido von Donnersmarck. Pochowano tutaj kilkadziesiąt ciał poległych żołnierzy niemieckich i radzieckich (bezimiennych). W 1992 roku, po reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce dekanat, na terenie którego znajduje się kościół w Reptach, wszedł w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej.

Z 2 na 3 maja 2003 włamano się do kościoła. Skradziono wtedy dwie puszki na hostie, kielich mszalny z 1688 roku, gong, neogotyckie kadzidło, łódkę na mirrę, naczynie na wodę święconą, dwa lichtarze.

Proboszczowie

Z zachowanych dokumentów dowiadujemy się, że w 1326 roku proboszczem był ks. Witoslaus, który złożył ofiarę świętopietrza.

Bibliografia

H. Jeziorski, Kościoły i parafie rzymskokatolickie na ziemi tarnogórskiej, Tarnowskie Góry 2006, s. 48-52; Kronika parafii Repty Śląskie; [1]; [2]; Chrześcijaństwo w Tarnowskich Górach. Wystawa w Roku Jubileuszowym. Muzeum w Tarnowskich Górach 2000; J. Dobosz i in., Słownik władców polskich, Poznań 1997, s. 58-59; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., SSHT 1969, t. 2, s. 156-157.

p • d • e
Kościoły i parafie diecezji gliwickiej
A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L • Ł • M • N • O • P • R • S • Ś • T • U • V • W • Z• Ż
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_św._Mikołaja_w_Reptach_Śląskich&oldid=99345”