Parafia św. Mikołaja w Reptach Śląskich: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 4: | Linia 4: | ||
Przed 1323 rokiem została erygowana parafia pod wezwaniem świętego Mikołaja. Do tej pory bowiem Repty podlegały wspólnocie bytomskiej. Parafia została wspomniana w spisach świętopietrza dopiero w 1325 roku. W okresie reformacji przez jakiś czas kościół był przejęty przez ewangelików. Edyktem z 6 marca 1629 cesarz austriacki zwrócił świątynię w Reptach katolikom. | Przed 1323 rokiem została erygowana parafia pod wezwaniem świętego Mikołaja. Do tej pory bowiem Repty podlegały wspólnocie bytomskiej. Parafia została wspomniana w spisach świętopietrza dopiero w 1325 roku. W okresie reformacji przez jakiś czas kościół był przejęty przez ewangelików. Edyktem z 6 marca 1629 cesarz austriacki zwrócił świątynię w Reptach katolikom. | ||
Pierwszy kościół, a raczej kaplica była drewniana. Dzięki fundacji krakowskiego kanonika Henryka z Rept, została zbudowana nowa świątynia, ale dokładna data jej powstania nie jest znana. | Pierwszy kościół, a raczej kaplica była drewniana. Dzięki fundacji krakowskiego kanonika Henryka z Rept, została zbudowana nowa świątynia, ale dokładna data jej powstania nie jest znana. Kościół pełnił funkcje sakralne do 1871 roku, kiedy to z powodu złego stanu technicznego zaczął zagrażać bezpieczeństwu wiernych. Dzięki staraniom proboszcza Antoniego Soboty na miejscu starej świątyni w stylu neogotyckim postawiono nowy kościół, wykorzystując elementy wyposażenia poprzedniego (kamienne schody na wieżę, fundamenty z kamienia, ołtarze boczne obecnie obudowane drewnem). Budowę świątyni zakończono w 1872 roku. Jej fundatorem był hrabia Guido von Donnersmarck. Kościół został konsekrowany 21 września 1871. | ||
Projektantem | Projektantem świątyni był architekt Heinze, zachowały się również projekty wnętrza wykonane przez Karla Johanna Lüdeckego. W czasie II wojny światowej Niemcy skonfiskowali dwa dzwony pozostawiając parafii największy gotycki z 1487 roku. Ksiądz Leon Roter zakupił dla parafii dwa dzwony. | ||
Kościół otoczony jest cmentarzem – jedna część pochodzi z pierwszego kościoła a druga została ofiarowana przez Guido von Donnersmarka. Na cmentarzu parafialnym pochowano kilkadziesiąt ciał poległych żołnierzy niemieckich i radzieckich (bezimiennych). Po reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce, w 1992 dekanat wszedł w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej. | Kościół otoczony jest cmentarzem – jedna część pochodzi z pierwszego kościoła a druga została ofiarowana przez Guido von Donnersmarka. Na cmentarzu parafialnym pochowano kilkadziesiąt ciał poległych żołnierzy niemieckich i radzieckich (bezimiennych). Po reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce, w 1992 dekanat wszedł w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej. |
Wersja z 21:29, 26 lis 2011
Miejscowość Repty Śląskie stanowi jedną z dzielnic Tarnowskich Gór. Pierwsza historyczna wzmianka dotycząca Reptach została zamieszczona w bulli Innocentego III (1198 – 1216), wystawionej 12 sierpnia 1201 w Senji. We wspomnianym dokumencie papież zatwierdził ziemie należące do Premonstratensów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Książę Mieszko Stary, brat Bolesława Kędzierzawego podarował zakonowi część swoich posiadłości leżących w ziemi bytomskiej. Początkowo do parafii należały: Stare Tarnowice, Bobrowniki, Ptakowice, Stolarzowice, Lasowice, Sowice, Opatowice, Rybna, Pniowice; a także powstałe później Tarnowskie Góry. Parafia uległa kilkakrotnemu podziałowi terytorialnemu. W 1415 roku zostały przy niej tylko Ptakowice, Bobrowniki i Stolarzowice. Na polach leżących nieopodal ostatniej w wymienionych osad w XVII wieku powstała wieś Górniki. W 1911 roku od Rept odłączyły się Bobrowniki, które stały się samodzielną parafią. Z nastaniem II Rzeczpospolitej i podziałem Górnego Śląska, Ptakowice weszły w skład parafii w Zbrosławicach. W 1926 roku zaś Stolarzowice z Górnikami stały się osobną jednostką parafialną z kościołem pod wezwaniem Chrystusa Króla Wszechświata w Stolarzowicach.
Kościół i jego wyposażenie
Przed 1323 rokiem została erygowana parafia pod wezwaniem świętego Mikołaja. Do tej pory bowiem Repty podlegały wspólnocie bytomskiej. Parafia została wspomniana w spisach świętopietrza dopiero w 1325 roku. W okresie reformacji przez jakiś czas kościół był przejęty przez ewangelików. Edyktem z 6 marca 1629 cesarz austriacki zwrócił świątynię w Reptach katolikom.
Pierwszy kościół, a raczej kaplica była drewniana. Dzięki fundacji krakowskiego kanonika Henryka z Rept, została zbudowana nowa świątynia, ale dokładna data jej powstania nie jest znana. Kościół pełnił funkcje sakralne do 1871 roku, kiedy to z powodu złego stanu technicznego zaczął zagrażać bezpieczeństwu wiernych. Dzięki staraniom proboszcza Antoniego Soboty na miejscu starej świątyni w stylu neogotyckim postawiono nowy kościół, wykorzystując elementy wyposażenia poprzedniego (kamienne schody na wieżę, fundamenty z kamienia, ołtarze boczne obecnie obudowane drewnem). Budowę świątyni zakończono w 1872 roku. Jej fundatorem był hrabia Guido von Donnersmarck. Kościół został konsekrowany 21 września 1871.
Projektantem świątyni był architekt Heinze, zachowały się również projekty wnętrza wykonane przez Karla Johanna Lüdeckego. W czasie II wojny światowej Niemcy skonfiskowali dwa dzwony pozostawiając parafii największy gotycki z 1487 roku. Ksiądz Leon Roter zakupił dla parafii dwa dzwony.
Kościół otoczony jest cmentarzem – jedna część pochodzi z pierwszego kościoła a druga została ofiarowana przez Guido von Donnersmarka. Na cmentarzu parafialnym pochowano kilkadziesiąt ciał poległych żołnierzy niemieckich i radzieckich (bezimiennych). Po reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce, w 1992 dekanat wszedł w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej.
Z 2 na 3 maja 2003 włamano się do kościoła. Skradziono: 2 puszki na hostie, kielich mszalny, gong, kadzidło historyczne w stylu neogotyckim, łódkę na mirrę, naczynie na wodę święconą, dwa lichtarze
Około 1300 roku powstały dwie rzeźby pochodzące ze starego już nieistniejącego kościoła w Reptach, gdzie ustawione były na belce tęczowej. Przedstawiają one Matkę Bożą Bolesną i Świętego Jana (krzyż nie zachował się). Figura Matki Bożej Bolesnej ma późnobarokową polichromię zaś figura Świętego Jana Ewangelisty została przemalowana współcześnie.
W starym kościele który został zburzony w 1871 roku używany był rokokowy pozłacany i zdobiony kolorowymi szkiełkami pacyfikał z relikwiami świętego Mikołaja. Z tego kościoła też pochodzi kielich ze złoconego 14 lutowego srebra z 1688 roku. Ten kielich prawdopodobnie został skradziony w 2003 roku. Z nowego neogotyckiego kościoła zbudowanego w 1872 roku pochodzą dwa obrazy przedstawiające Matkę Bożą Bolesną i Serce Pana Jezusa. Nieco wcześniejszy jest obraz świętego Mikołaja z klęczącymi u jego stóp trzema dziewicami oraz młodzieńcami. Namalował go w 1848 roku krakowski twórca obrazów religijnych – Wojciech Eliasz. Interesujący jest obraz z 1860 roku, który nawiązuje do malarstwa włoskiego renesansu: Madonna z Dzieciątkiem, świętym Antonim opatem i świętą Barbarą. Droga Krzyżowa, która znajduje się na ścianach kościoła została ofiarowana przez Donnersmarka.
Proboszczowie
Z zachowanych dokumentów dowiadujemy się, że w 1326 roku proboszczem był ks. Witoslaus, który złożył ofiarę świętopietrza.
- ks. Witoslaus (był proboszczem w roku 1326)
- ks. Paweł Czajka (1629–1644)
- ks. Franciszek Petricius (1644–1660)
- ks. Urbicki (1660–1675)
- ks. Joachim Karl (1675–1696)
- ks. Wojciech Wieczorkiewicz (1696–1698)
- ks. Piotr Brzezinka (1698–1714)
- ks. Antoni Pszczeński (1714–1736)
- ks. Tomasz Kucewicz (1736–1756)
- ks. Poremski (1756–1784)
- ks. Wojciech Frankowitz (1784–1796)
- ks. Jerzy Herr (1796–1844)
- ks. Jan Bernard (1845–1861)
- ks. Antoni Sobota (1861–1883)
- ks. Wawrzyniec Ciupke (1883–1899)
- ks. Reinhold Paul (1899–1904)
- ks. Hugo Wise (1904–1922)
- ks. Ignacy Pawelke (1922–1931)
- ks. Jan Matejczyk (1931–1947)
- ks. Jerzy Zieliński (1947) administrator, (1948) proboszcz
- ks. Erwin Socha (1948–1957) administrator, (1957-1973) proboszcz
- ks. Leon Roter (18.01.1973-17.01.1974) proboszcz, (18.01.1974-25.08.1989)
- ks. Bernard Siegmund (26.08.1989–28.08.1997)
- ks. Kazimierz Gruszka (28.08.1997–31.07.2010)
- ks. Piotr Sikora (19.08.2010–nadal)
Bibliografia
Ks. Herbert Jeziorski, Kościoły i parafie rzymskokatolickie na ziemi tarnogórskiej, Tarnowskie Góry 2006, s. 48 – 52; kronika parafii Repty Śląskie; ttp://www.kuria.gliwice.pl/ [1.05.2011]; http://www.parafia-repty.pl/index.php?q=25&id_q=24 [1.05.2011]; Chrześcijaństwo w Tarnowskich Górach. Wystawa w Roku Jubileuszowym. Muzeum w Tarnowskich Górach 2000.