Parafia polska na Devonia Road w Londynie

Fundatorem budowy była wspólnota Kościoła Nowej Jerozolimy (Swedenborgianie), która postanowiła wybudować szkołę i seminarium misyjne. Architekt Edward Welch zaprojektował skrzydło północne, którego budowę rozpoczęto w 1852 roku. Posuwała się ona powoli i z przerwami, ze względu na brak funduszy. W 1865 roku nowi architekci Finch Hill & Paraire zaplanowali kościół i skrzydło południowe. Budowę domu zakończono w ciągu dwóch lat, ale kościół całkowicie ukończono dopiero w 1879 roku. Kolegium to nigdy nie rozwinęło się tak, jak planowano. Budynek okazał się zbyteczny. W 1930 roku kościół przy 2 Devonia Road został nabyty przez Polską Misję Katolicką w Anglii i Walii. Aktu poświęcenia i oddania kościoła do polskiego użytku dokonał Prymas Polski kard. August Hlond 12 października 1930. W czasie II wojny światowej był "domem" Rządu RP na Uchodźstwie, wraz z przyległym budynkiem przy 4 Devonia Road, służył jako schronienie wielu polskim żołnierzom. W latach powojennych stał się kościołem parafialnym dla Polaków zamieszkałych w północnym Londynie. Zbudowany jest w stylu gotyku kolegiackiego. Zachodnia - frontowa fasada pokryta jest wapieniem z Kentu i ozdobiona kamieniem ciosowym. Posiada łukiem zakończoną bramę, prowadzącą do kruchty, nad nią wielkie gotyckie okno, a po bokach wieże schodowe zakończone pinaklami. Fasady boczne budynku są również ozdobione kamieniem ciosowym.

Architektura

Kościół posiada wysoką, prostokątną nawę, z galerią organową od strony zachodniej. Wnętrze jest wyłożone kamieniem wapiennym i pokryte żebrowanym drewnianym sufitem. Najbardziej godnymi uwagi są witraże wykonane w czasie II wojny światowej przez polskiego artystę, w owym czasie żołnierza służby czynnej, profesora Adama Bunscha (szkoła Mehoffera i Wyspiańskiego). Przedstawiają one sceny ilustrujące zmagania Polaków w walce o swoją suwerenność.

W prezbiterium znajduje się, wykonana w kamieniu z Caen, oryginalna (nieco tylko przerobiona) nastawa ołtarzowa, projektu Alexandra Payne. Stanowi ona "obramowanie" dla tabernakulum, obrazu Ostatniej Wieczerzy, również autorstwa Adama Bunscha i obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej pędzla Marii Mańkowskiej, otoczonego wotami (głównie w postaci odznaczeń wojennych). Wśród nich wyszczególnić należy posrebrzanego orła nad obrazem (dar Prezydenta Władysława Raczkiewicza) oraz umieszczoną pod obrazem szablę (wotum Generała Władysława Sikorskiego). Zwieńczeniem jest nisza z rzeźbą Chrystusa, oraz rozeta Dobrego Pasterza.

Witraże

Witraż Królowej Pokoju, Maryja swoim opiekuńczym płaszczem ogarnia uciekających się pod Jej opiekę polskich uchodźców - ofiary wojny.
Witraż św. Andrzeja Boboli - poświęcony Ziemiom Wschodnim - "utraconym", który zakonnikowi w Wilnie, "objawia" iż po "wielkiej wojnie" Polska odzyska utraconą przez rozbiory niepodległość.
Witraż bł. Czesława - poświęcony Ziemiom Zachodnim - "odzyskanym", wstawiającego się w obronie Wrocławia oblężonego w XIII wieku przez Tatarów.
Witraż św. Barbary (nad "amboną") - patronki pracujących w niebezpiecznych warunkach górników, artylerzystów itp. - powstał w okresie Powstania Warszawskiego, dlatego artysta umieścił w jego prawym górnym rogu symbol Polski Walczącej.

Łukowe otwarcia w ścianie południowej kościoła prowadzą z nawy głównej do nisko sklepionej bocznej kaplicy (kiedyś klasy szkolnej) poświęconej Polskim Siłom Zbrojnym na Zachodzie. Historię polskiego żołnierza w czasie ostatniej wojny odczytujemy ponownie z umieszczonych tutaj witraży (zaczynając od strony prawej).

Witraż formacji Polskich Sił Zbrojnych - i tych co "bez praw za Polski prawa" walczyli z modlitwą "Przed Twe ołtarze..." na ustach.
Witraż Matki-Polki - wiodącej swe dziecko, na wzór cierpiącego Chrystusa, po "drodze krzyżowej" historii.
Witraż żołnierza II Rzeczpospolitej - pokonanego w kampanii wrześniowej, przekazującego "sztandar walki" żołnierzowi poza granicami Kraju.
Witraż dobrze spełnionego obowiązku - gdzie żołnierz Brygady Pancernej oddaje aniołowi sztandar po zakończeniu kampanii wojennej.
Witraż św. Kazimierza - (we frontowej ścianie kaplicy) przypomina początki Polskiej Misji Katolickiej, która pierwotnie (przez 7 lat) była misją polsko-litewską.

Znajdujące się po bokach obrazy Bożego Miłosierdzia i Patronki Polskiej Misji Katolickiej - bł. Marii Franciszki Siedliskiej są dziełem Juliana Wójcika z Zabrzega.

Bibliografia

Źrodło: ww.parafia-devonia.org.uk/historia-kosciola.php