Francus Emanuel

Francus (Francuz) Emanuel (1917-1992)

Urodził się 21 września 1917 w Gaszowicach w rodzinie Ludwika i Jadwigi z d. Mandrysz. Posiadali oni trzymorgowe gospodarstwo rolne. W listopadzie 1917 roku zmarł ojciec. Matka ponownie wyszła za mąż za Antoniego Kiesia. W dwunastym roku życia, zapisał się do Państwowego Gimnazjum Męskiego w Rybniku. Mieszkał w latach 1930-1934 w internacie Księży Werbistów w Rybniku. W 1934 roku przeniósł się do nowo otwartego prywatnego gimnazjum ojców werbistów w Rybniku, a następnie do Górnej Grupy. Dwa lata później, jego ojczym utracił pracę w kopalni. Emanuel, pozbawiony środków do życia, musiał opuścić gimnazjum w Górnej Grupie. W latach 1936-1938 kontynuował naukę ponownie w Państwowym Gimnazjum Męskim w Rybniku. W 1938 roku zdał pomyślnie egzamin dojrzałości. W 1938 roku immatrykulował się na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego, będąc równocześnie alumnem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie.

Krótko przed wybuchem wojny wraz z innymi klerykami opuścił Kraków. Od maja do września 1940 roku przebywał w Gaszowicach. Następnie wyjechał do Salzburga, gdzie został przyjęty do seminarium duchownego przez rektora, ks. dra Franciszka Fialę. W lutym 1941 roku został zaciągnięty do Wehrmachtu. Przebywał w koszarach w Kufstein nad Innem na terenie Austrii. Stamtąd skierowano go na front do Norwegii, gdzie został ranny (w maju 1942 roku). Po rekonwalescencji „do końca wojny był na różnych frontach". W czerwcu 1945 roku zgłosił się ponownie do seminarium w Salzburgu. Bp J. Bieniek odradzał mu dalsze kontynuowanie studiów teologicznych w Salzburgu ze względu na trudności, które mogły powstać w przyszłości. Alumn Francus wyjechał z Salzburga 9 sierpnia 1945. Na początku października został przyjęty przez rektora, ks. Józefa Barona CM, po raz drugi do grona alumnów Śląskiego Seminarium Duchownego. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk bpa J. Bieńka 29 czerwca 1947 w Katowicach. Obronił pracę magisterską nt. Świadomości mesjanistycznej Jezusa Chrystusa, przygotowaną na seminarium z Nowego Testamentu.

Po prymicjach Kuria Diecezjalna w Katowicach skierowała ks. Francusa na zastępstwo do Gaszowic. Od 4 sierpnia 1947 był wikariuszem-substytutem w Chwałowicach. Następnie został przeniesiony do parafii w Krasowach (październik 1947 rok). Ze względu na brak księży w diecezji pomagał w 1949 roku jako wikariusz „ex currendo" w Mysłowicach. Następnie pracował kolejno w: Bielszowicach (od października 1950 roku), Bogucicach (od listopada 1951 roku), Michałkowicach (od września 1951 roku) i Katowicach przy kościele NMP (od września 1954 roku). W marcu 1957 roku otrzymał dekret wikariuszowski do parafii św. Mikołaja w Bielsku i polecenie przygotowania budowy nowego kościoła oraz zorganizowania przy nim stacji duszpasterskiej pw. NSPJ w okolicy dworca autobusowego. Ks. Francus wyszukał odpowiedni plac pod budowę, przedstawił projekt nowego kościoła w Wojewódzkim Zarządzie Architektoniczno-Budowlanym, zbierał fundusze i materiały budowlane oraz powołał Komitet Budowy. Działalność duszpasterska ks. Francusa w Bielsku stała się „solą w oku" dla miejscowych władz, które rozpoczęły ostrą kampanię przeciw jego osobie.

W piśmie skierowanym do Kurii Diecezjalnej w Katowicach ks. Francus 12 czerwca 1961 prosił o przeniesienie. Dekret proboszczowski do parafii Wniebowzięcia NMP w Biertułtowach otrzymał 12 września 1961. W 1978 roku zrezygnował z parafii Biertułtowy. Następnie został ustanowiony wikariuszem-ekonomem w parafii św. Jerzego w Dębieńsku i wkrótce proboszczem. 23 stycznia 1984 zwrócił się do Kurii Diecezjalnej z prośbą o przeniesienie w stan spoczynku ze względu na stan zdrowia. Zmarł 2 listopada 1992. List kondolencyjny przesłał papież Jan Paweł II, którego znał z okresu studiów w Krakowie. Pogrzeb odbył się 5 listopada w kościele księży werbistów w Rybniku. Trumna z jego ciałem spoczęła na miejscowym cmentarzu.

Bibliografia

AAKat Akta personalne ks. Emanuela Francusa; H. Olszar, Nekrolog, WD 1992, nr 11, s. 478-482; Schematyzm 1953-1993; Myszor, Historia diecezji, s. 333; B. Profaska, Dzieje Dębieńska, Czerwionka-Leszczyny 1998, s. 114-115.