Zielniok Marian

Zielniok Marian (1930-2000)

Urodził się 10 lutego 1930 w Pawłowie w rodzinie urzędnika celnego Edwarda i Elżbiety z d. Szynkarek. Tam ukończył 3 lata szkoły powszechnej. W lipcu 1939 roku rodzice przenieśli się do Brzezinki k. Mysłowic, gdzie w kościele parafialnym Nawiedzenia NMP otrzymał 9 maja 1943 Sakrament Bierzmowania. Po wybuchu II wojny światowej oboje rodzice, zwłaszcza ojciec za udział w powstaniach śląskich zmuszeni byli ukrywać się. Ukończył w Brzezince podstawową edukację w miejscowej niemieckiej szkole powszechnej (1940-1943). Od 1943 roku kontynuował edukację w szkole średniej, najpierw od 1943 roku w niemieckiej szkole w Mysłowicach, następnie w latach (1945-1948) w polskim Gimnazjum Ogólnokształcącym, od 1948 roku w Koedukacyjnej Szkole Ogólnokształcącej Stopnia Podstawowego i Licealnego w Mysłowicach, gdzie 10 czerwca 1950 zdał egzamin maturalny. Od lipca 1950 roku wraz z rodzicami Marian zamieszkał w Chałupkach, na terenie ówczesnej placówki duszpasterskiej w Zabełkowie, filialnej parafii w Rudyszwałdzie na terenie diecezji opolskiej. W 1950 roku (13 czerwiec) wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 5 czerwca 1955.

W 1955 roku tuż po święceniach kapłańskich w ramach zastępstw wakacyjnych pracował w Mysłowicach (VII - 16 VIII), w parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach(17-26 VIII) i w Dziećkowicach (od 27 sierpnia do odwołania). W tym samym roku ówczesny Wikariusz Kapitulny ks. Jan Piskorz wysłał go 10 września t.r. na studia specjalistyczne w ATK, gdzie zamieszkał w konwikcie dla księży. Na jego prośbę (9 grudzień 1955) Wikariusz Kapitulny zgodził się na przeniesienie się księdza na KUL na studia z psychologii pedagogicznej i rozwojowej w tamtejszym wydziale filozoficznym. W 1958 roku uzyskał licencjat z filozofii. Bp H. Bednorz w 1959 roku polecił ks. Zielniokowi na życzenie ks. prof. Stanisława Wilczewskiego podjąć praktykę u jego boku z fonetyki pastoralnej. W 1961 roku uczestniczył w kursie archiwistów w funkcjonującej przy bibliotece KUL Centrali Archiwów Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL.

Najbardziej go pasjonowała sztuka sakralna. W 1970 roku przystąpił do egzaminu proboszczowskiego na podstawie pracy pt. „Odnowa soborowa szat liturgicznych". 26 października 1994 na podstawie rozprawy pt. „Rozwój architektury sakralnej w Diecezji Katowickiej w latach 1925-1992 uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Wydziale Architektury Politechniki Ślaskiej, na podstawie dysertacji pt. Rozwój architektury sakralnej w diecezji katowickiej 1925 - 1992 (promotor - prof. dr hab. inż. Andrzej Niezabitowski). W Śląskim Seminarium Duchownym prowadził w latach 1960-1963 wykłady z psychologii i metafizyki oraz do 1980 roku z historii sztuki kościelnej. W swojej pracy dydaktycznej i twórczej związał się głównie z Papieską Akademią Teologiczną w Krakowie, gdzie przez 20 lat był kierownikiem Sekcji Sztuki Liturgicznej w Instytucie Liturgicznym i od 25 stycznia 1989 adiunktem w Instytucie Liturgiki.

W Katowicach w latach 1959-1964 i 1967-1969 był referentem Kurii Diecezjalnej w Katowicach d.s. duszpasterstwa specjalnego. W latach 1959-1964 prowadził Poradnię Życia Rodzinnego i angażował się w Centrali Krucjaty Wstrzemięźliwości. W firmie Ars Catholica od l kwietnia 1967 był doradcą d.s. uzgadniania wyrobów firmy z wymogami sztuki kościelnej. W latach 1969 - 1992 był recenzentem prac proboszczowskich z zakresu psychologii, pedagogiki i sztuki sakralnej. Na I Synodzie Diecezji Katowickiej był rzeczoznawcą w sprawach sztuki sakralnej i należał do Komisji Liturgicznej Synodu i jej Podkomisji Sztuki Sakralnej. Od 18 grudnia 1974 był przez kilka lat rzeczoznawcą diecezjalnym w zakresie sztuki sakralnej i do swojej śmierci członkiem Diecezjalnej Komisji Sztuki Sakralnej. W latach 1980-1995 był kierownikiem Diecezjalnego Studium Sztuki Sakralnej i przez 10 lat (1976-1986) członkiem Diecezjalnej Rady Liturgicznej. Na forum Kościoła w Polsce w latach 1989-1994 był członkiem Komisji Episkopatu d.s. Budowy Kościołów oraz konsultorem Rady Episkopatu Polski d.s. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego. Od 11 kwietnia 1991 był Komandorem i Współzałożycielem Rycerstwa Czarnej Madonny oraz członkiem kapituły Orderu Rycerstwa z siedzibą w Częstochowie.

Był współautorem kilku publikacji książkowych związanych z jubileuszem 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego i 1000-lecia istnienia (Archi)Diecezji Krakowskiej, jako ilustrator ich szaty graficznej; okładki i autor dokumentacji zwłaszcza fotograficznej. O szczególnym umiłowaniu swojej pasji świadczy pozostawiony bogaty księgozbiór dotyczący zwłaszcza historii i teorii sztuki oraz mająca współcześnie cenną wartość archiwalną obszerna dokumentacja fotograficzna; zdjęcia oraz przeźrocza wielu już nie istniejących zabytków i dzieł sztuki. Od 1998 roku zamieszkał w Domu Księży Emerytów w Katowicach. Zmarł 22 marca 2000. Jego pogrzeb odbył się 25 marca 2000 w kościele Nawiedzenia NMP w Mysłowicach Brzezince i spoczął na miejscowym cmentarzu. Część księgozbioru jego rodzina przekazała na własność bibliotece seminarium duchownego w Katowicach.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Mariana Zielnioka; GN 2000, nr 15, s. 17; Myszor, Historia diecezji, s. 439, 653; G. Polak, Kto jest kim w Kościele. Warszawa 1999, s. 429-430; Ł. Marek, Aparat bezpieczeństwa wobec kurii katowickiej w latach 1956-1970, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 91.