Służebniczki - Bieruń Stary
10 marca 1910 Ojczyste Stowarzyszenie Kobiet (Vaterländischer Frauenverein) w Pszczynie zwróciło się z pismem do Domu Generalnego Sióstr Służebniczek w Porębie k. Góry św. Anny z prośbą założenia placówki w Bieruniu Starym. 9 marca 1911 Ministerstwo do Spraw Wyznań i Oświaty zezwoliło na otwarcie placówki sióstr służebniczek w Bieruniu Starym. Wprowadzenie sióstr odbyło się 4 kwietnia 1911. Mieszkanie sióstr urządzono w parterowym domu będącym własnością proboszcza. Siostry zobowiązywały się do pielęgnacji chorych w mieście i okolicy. Siostry miały ściśle współpracować z miejscowym lekarzem i w porozumieniu z przewodniczącą pszczyńskiego stowarzyszenia. Zakonnice miały także za zadanie dostarczać lekarstwa i materiały opatrunkowe najbiedniejszym mieszkańcom Bierunia. Siostry uzyskały także zgodę na prowadzenie szkółki robót ręcznych dla dziewcząt. Przez cały okres międzywojenny, aż do wybuchu II wojny światowej, siostry prowadziły apostolstwo wśród młodzieży żeńskiej. Po pierwszej wojnie światowej i po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski dom zakonny sióstr służebniczek włączono do nowo utworzonej Prowincji Katowickiej, której siedzibę ustanowiono w Panewnikach. 3 listopada 1928 siostry otwarły przy klasztorze przedszkole.
Na wiosnę 1931 roku przystąpiono do budowy nowego klasztoru. Budową klasztoru kierowała ówczesna przełożona s. Jukunda Olszok. Dzięki jej inicjatywie została wybudowana w ogrodzie klasztornym grota Matki Boskiej. Jej poświęcenia dokonał w październiku 1934 roku ks. kan. Karol Mathea, duchowy opiekun zgromadzenia.
W 1937 roku uruchomiono w klasztorze kuchnię mleczną przy Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem. Zajęła się nią s. Makselendis Gałeczka. Siostry coraz bardziej były także angażowane w służbę parafii: dyżurowały w kancelarii oraz pomagały w aptece miejskiej i lekarzowi Rybokowi.
W czasie okupacji, w styczniu 1941 roku, klasztor został zajęty przez Niemców. Siostry zostały ulokowane w dwóch pokojach na poddaszu. Tylko dwie siostry pozostały w klasztorze, a pozostałe zostały odwołane z Bierunia. Klasztor i przedszkole przejęła Nationalsozialistische Volkswohlfahrt (NSV). Siostry zajmowały się jedynie kilkoma zamieszkującymi w budynku starcami.
Po zakończeniu okupacji w budynku klasztornym ulokowano dwa przedszkola: jedno miejskie oraz drugie przeznaczone dla dzieci pracowników fabryki papieru Lignoza. Dodatkowo mieściły się w nim: Ośrodek Zdrowia, a w późniejszym czasie także Poradnia dla Matki i Dziecka (od 1948 roku). Siostry podjęły się także prowadzenia kancelarii parafialnej i katechizacji przy kościele.
W 1949 roku władze komunistyczne pragnąc odsunąć zakonnice od wychowywania dzieci odebrały im prawo prowadzenia przedszkola. Siostry zajęły się inną działalnością. W 1960 roku dom zakonny zmienił swój charakter. W klasztorze zamieszkały siostry chore i podeszłe wiekiem.
Funkcję spowiednika pełnili przeważnie kapłani z okolicznych parafii lub salezjanie z Oświęcimia. Od początku lat 70. ubiegłego stulecia pracowały jako katechetki w Bieruniu Nowym, wpierw w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa, a w latach 80. XX wieku, po powstaniu nowej parafii również w parafii św. Barbary. W 1997 roku przeprowadzono generalny remont budynku klasztornego.
Kapelani w klasztorze
- o. Edmund Porankiewicz OMI (28 sierpnia 1959-1979). Zmarł 2 kwietnia 1981 w Katowicach.
- o. Franciszek Wojtyła OMI (1981-1983).
- o. Paweł Sobik OMI (1983-1995). Zmarł 22 listopada 1996 w Katowicach.
- o. Bolesław Glados OMI (1995-1999). Zmarł 25 listopada 2002 w Katowicach.
- o. Józef Majewski OMI (1999-2016).
Bibliografia
Klasztor Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Bieruniu Starym, [w:] Bieruń. Monografia historyczna, pod red. Ryszarda Kaczmarka i Jerzego Myszora, Bieruń 2007, s. 291-296; Broszura: 100-lecie obecności Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej w Bieruniu.