Rak Teodor

Rak Teodor (1904-1976), proboszcz w Chropaczowie

Urodził się 10 listopada 1904 w Brzezinach Śląskich jako syn górnika Jana i Agnieszki z d. Marek. Uczęszczał do gimnazjum w Zaborzu, a 1922 roku przeszedł do gimnazjum w Katowicach, a później w Królewskiej Hucie (Chorzów). W 1925 roku zdał egzamin dojrzałości. Po maturze został przyjęty do Śląskiego Seminarium Duchownego i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 30 czerwca 1930 przyjął święcenia kapłańskie.

W czasie wakacji pomagał w pracy duszpasterskiej w Piekarach Śląskich (od 5 lipca 1930), następnie pracował jako wikariusz w Goduli (1 wrzesień 1930-1933), św. Ap. Piotra i Pawła w Katowicach (1933-1935), MB Bolesnej w Rybniku (1 IX 1935- 31 VIII 1936), Łaziskach Górnych (1 IX 1936-1939). We wrześniu 1936 został asystentem okręgowym Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej dekanatu mikołowskiego.

1 września 1939 aresztowany przez gestapo i wywieziony do Norymbergi. Zwolniony 18 października 1939. Został mianowany substytutem (23 listopad 1939), a następnie administratorem (23 styczeń 1942) w Gierałtowicach. 26 stycznia 1942 wybrany dziekanem dekanatu dębieńskiego. Jako proboszcz w Gierałtowicach był 1946 roku kapelanem hufca Związku Harcerstwa Polskiego w Knurowie. Zatwierdzony na stanowisku administratora (14 czerwiec 1947), a następnie proboszcza (26 czerwiec 1948) w Chropaczowie.

21 grudnia 1955 na podstawie pracy: „Pieśń religijna jako czynnik moralno-wychowawczy w duszpasterstwie na Górnym Śląsku”, uzyskał stopień doktora teologii w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Skomponował wiele melodii do pieśni kościelnych, z których najbardziej popularną stała się melodia do słów Jana Kochanowskiego: „Czego chcesz od nas Panie”. Był autorem „Zbioru pieśni kościelnych”(1956). W 1968 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał jako rezydent w parafii św. Michała Archanioła w Skrzyszowie, gdzie pomagał w duszpasterstwie. Zmarł 17 września 1976 w Skrzyszowie i tam pochowany.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Teodora Raka; F. Maroń, Nekrolog, WD 1977, nr 1-3, s. 73; L. Smołka, Rak Teodor (hasło),[w:] Słownik biograficzny, s. 344-345; WD 1930, nr 8, s. 92; 1976, nr 11, s. 260 a; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 167, 305; N. Osmańczyk, M. Krakowski, Dzieje parafii Chropaczów 1913-2000, Chropaczów 2003, s. 182-183; W. Hudek, Śląski Kolber. Ks. Teodor Rak (1904-1976), GN 2004, nr 45 (dodatek katowicki), s. 6; M.Ł., Umarła "żywa historia", GN 2003, nr 41, (dodatek katowicki), s. 26.