Potocka Waleska

Potocka Waleska CSSH (1893-1951), imię zakonne Kolumbana

Urodziła się 5 listopada 1886 roku w Katowicach – Załężu w rodzinie arystokratycznej. Była spokrewniona z Potockimi z Łańcuta herbu Pilawa. Jej rodzina była boczną linią tejże. Ojciec-Potocki, matka z d. Kunowska. Miała kilkoro rodzeństwa. Franciszek Potocki OFM z Panewnik był jej krewnym. Siostry jadwiżanki znała z rodzinnej parafii pw. św. Józefa w Załężu. Do klasztoru wstąpiła w 1903 roku, w domu macierzystym we Wrocławiu mając zaledwie 17 lat. Po dwuletnim pobycie w postulacie, 27 listopada 1905 rozpoczęła nowicjat. Pierwszą profesję złożyła 28 listopada 1907, a wieczystą 1912. Była wykształconą przedszkolanką. W pierwszych kilkunastu latach pracowała z dziećmi w jadwiżańskich ochronkach, min. w nowo utworzonej placówce w Dąbrówce Małej od roku 1917. Od 1925 roku pełniła obowiązki przełożonej w różnych placówkach Zgromadzenia. W 1932 wybrano ją drugą asystentką prowincjalną. Odznaczała się roztropnością i zmysłem organizacyjnym, dlatego powierzano jej zwykle urząd przełożonej w nowo powstających placówkach: Janów (1918-1924), Bogucice (1924-1925), Pielgrzymowice (1925-1930), Brzeziny Śląskie (1930-1936) i Przyszowice (1936-1951).

W marcu 1939, kiedy papieżem został wybrany Pius XII, s. Kolumbana wysłała do niego paczkę z hostiami wypieczonymi w ich piekarni. Dołączyła list z życzeniami dla ojca świętego. Opisała w nim także pracę sióstr przy wypieku hostii. Już 2 kwietnia nadeszła odpowiedź z Rzymu z podziękowaniami od papieża. Pius XII był wzruszony ich „dziecięcym” przywiązaniem i zaufaniem do niego. Poinformował s. Kolumbanę, że na drugi dzień wziął hostie do użytku we mszy św., którą ofiarował za siostry, które pracują przy ich wypieku. Przesłał także swoje błogosławieństwo dla nich.

W przyszowickiej placówce przeżyła okrucieństwo II wojny światowej, przesuwającego się frontu i znieważenie sióstr przez żołnierzy rosyjskich. Pałac-siedziba sióstr i dom letniskowy dla dzieci został spalony przez Rosjan. Po zakończeniu wojny s. Kolumbana wyremontowała budynek gospodarczy i urządziła w nim mieszkanie dla sióstr. W latach 1946-1950 zajmowała się odbudową zamku, w którym zamierzano urządzić dom dziecka. Gdy wyremontowano już dach i kilka pomieszczeń, zamek został odebrany siostrom i upaństwowiony na podst. Ustawy z dnia 20 III 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki. Zajęła go gmina.

W przyszowickiej placówce przebywała 15 lat, pracując także w kościele i wypieku hostii i komunikantów. Kilka ostatnich lat zmagała się z ciężką chorobą, wymagała pomocy i opieki sióstr. Zmarła w wieku 64 lat w domu zakonnym w Przyszowicach, spoczęła na tamtejszym cmentarzu parafialnym.

Bibliografia

AKPJ, nekrologi i wspomnienia o zmarłych siostrach 1921-1956; Waleska Potocka (5.11.1886-2.03.1951) Siostra Kolumbana Przełożona Klasztoru Sióstr Jadwiżanek (18.10.1936-1.03.1951), [w:] K. Augustyniak, Czas wojny, czas śmierci, Przyszowice w latach 1939-1945, Towarzystwo Miłośników Przyszowic, 2015, s. 45 - 48; H. Domagała, Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi Prowincja Katowicka w latach 1945-1989, Lublin 2014, s. 21, 40, 43, 424, 537, 551; Wywiad z prof. dr hab. med. Renatą Wąsik, krewną s. Kolumbany, przeprowadzony w dniu 10 maja 2023