Potocka Waleska

Potocka Waleska CSSH (1893-1951), imię zakonne Kolumbana

Urodziła się 5 listopada 1886 w Katowicach-Załężu w rodzinie arystokratycznej. Była spokrewniona z Potockimi z Łańcuta herbu Pilawa. Jej rodzina była boczną linią tejże. Ojciec-Potocki, matka z d. Kunowska. Miała kilkoro rodzeństwa. Franciszek Potocki OFM z Panewnik był jej krewnym. Siostry jadwiżanki znała z rodzinnej parafii pw. św. Józefa w Załężu. Do klasztoru wstąpiła w 1903 roku, w domu macierzystym we Wrocławiu mając zaledwie 17 lat. Po dwuletnim pobycie w postulacie, 27 listopada 1905 rozpoczęła nowicjat. Pierwszą profesję złożyła 28 listopada 1907, a wieczystą 1912. Była wykształconą przedszkolanką. W pierwszych kilkunastu latach pracowała z dziećmi w jadwiżańskich ochronkach, m.in. w nowo utworzonej placówce w Dąbrówce Małej od roku 1917. Od 1925 roku pełniła obowiązki przełożonej w różnych placówkach Zgromadzenia. W 1932 roku wybrano ją drugą asystentką prowincjalną. Odznaczała się roztropnością i zmysłem organizacyjnym, dlatego powierzano jej zwykle urząd przełożonej w nowo powstających placówkach: Janów (1918-1924), Bogucice (1924-1925), Pielgrzymowice (1925-1930), Brzeziny Śląskie (1930-1936) i Przyszowice (1936-1951).

W marcu 1939 roku, gdy papieżem został wybrany Pius XII, s. Kolumbana wysłała do niego paczkę z hostiami wypieczonymi w ich piekarni. Dołączyła list z życzeniami dla ojca świętego. Opisała w nim także pracę sióstr przy wypieku hostii. Już 2 kwietnia tegoż roku nadeszła odpowiedź z Rzymu z podziękowaniami od papieża. Pius XII wzruszony ich przywiązaniem i zaufaniem do niego odpowiedział w osobnym piśmie. Poinformował s. Kolumbanę, że na drugi dzień wziął hostie do użytku we mszy św., którą ofiarował za siostry pracujące przy ich wypieku. Przesłał im także swoje błogosławieństwo.

W przyszowickiej placówce przeżyła okrucieństwo II wojny światowej, przesuwającego się frontu i znieważenie sióstr przez żołnierzy rosyjskich. Pałac-siedziba sióstr i dom letniskowy dla dzieci został spalony przez Rosjan. Po zakończeniu wojny s. Kolumbana wyremontowała budynek gospodarczy i urządziła w nim mieszkanie dla sióstr. W latach 1946-1950 zajmowała się odbudową zamku, w którym zamierzano urządzić dom dziecka. Gdy wyremontowano już dach i kilka pomieszczeń, zamek został odebrany siostrom i upaństwowiony na podst. Ustawy z dnia 20 III 1950 o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki. Zajęła go gmina.

W przyszowickiej placówce przebywała 15 lat, pracując także w kościele i przy wypieku hostii i komunikantów. Kilka ostatnich lat zmagała się z ciężką chorobą, wymagała pomocy i opieki sióstr. Zmarła w wieku 64 lat w domu zakonnym w Przyszowicach, spoczęła na tamtejszym cmentarzu parafialnym.

Bibliografia

AKPJ, nekrologi i wspomnienia o zmarłych siostrach 1921-1956; Waleska Potocka (5.11.1886-2.03.1951) Siostra Kolumbana Przełożona Klasztoru Sióstr Jadwiżanek (18.10.1936-1.03.1951), [w:] K. Augustyniak, Czas wojny, czas śmierci, Przyszowice w latach 1939-1945, Towarzystwo Miłośników Przyszowic, 2015, s. 45-48; H. Domagała, Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi Prowincja Katowicka w latach 1945-1989, Lublin 2014, s. 21, 40, 43, 424, 537, 551; Wywiad z prof. dr hab. med. Renatą Wąsik, przeprowadzony w dniu 10 maja 2023