Parafia Wszystkich Świętych w Pszczynie: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Grynjoanna (dyskusja | edycje) mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
Pierwsze wzmianki na temat parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie pochodzą z XII wieku. Wtedy to postawiono drewniany kościół św. Jadwigi (pierwotnie pod innym wezwaniem). Tenże kościółek gromadził parafian z okolicznych wsi licznie otaczających założone w XII wieku miasto Pszczynę. Kościół Wszystkich Świętych powstał wraz z założeniem miasta. Do XVI wieku przeznaczony był on wyłącznie dla mieszczan, natomiast mieszkańcy wiosek należących do parafii pszczyńskiej przychodzili do kościoła św. Jadwigi, administrowanego przez jednego z wikarych. | Pierwsze wzmianki na temat parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie pochodzą z XII wieku. Wtedy to postawiono drewniany kościół św. Jadwigi (pierwotnie pod innym wezwaniem). Tenże kościółek gromadził parafian z okolicznych wsi licznie otaczających założone w XII wieku miasto Pszczynę. Kościół Wszystkich Świętych powstał wraz z założeniem miasta. Do XVI wieku przeznaczony był on wyłącznie dla mieszczan, natomiast mieszkańcy wiosek należących do parafii pszczyńskiej przychodzili do kościoła św. Jadwigi, administrowanego przez jednego z wikarych. | ||
Kościół Wszystkich Świętych wraz z probostwem spłonął w czasie pożaru miasta w 1545 roku. Obecnie kościół Wszystkich Świętych stanowi cenny obiekt śląskiej architektury późnobarokowej. Po kolejnym pożarze w 1748 roku, został częściowo przebudowany i wyposażony w nowe ołtarze barokowe, według projektu Christiana Jahne. Prace ukończono w roku 1753. Pierwszy po [[Reformacja|reformacji]] pszczyński proboszcz i dziekan katolicki [[Bloch Stanisław| ks. Bloch]], objął parafię w roku | Kościół Wszystkich Świętych wraz z probostwem spłonął w czasie pożaru miasta w 1545 roku. Obecnie kościół Wszystkich Świętych stanowi cenny obiekt śląskiej architektury późnobarokowej. Po kolejnym pożarze w 1748 roku, został częściowo przebudowany i wyposażony w nowe ołtarze barokowe, wykonane według projektu Christiana Jahne. Prace ukończono w roku 1753. Pierwszy po [[Reformacja|reformacji]] pszczyński proboszcz i dziekan katolicki - [[Bloch Stanisław| ks. Bloch]], objął parafię w 1630 roku. | ||
W 1350 roku powstał [[dekanat pszczyński]], który do 1821 roku należał do archidiecezji krakowskiej. Później włączono go do archidiecezji wrocławskiej. W czasach reformacji, aż do 1630 roku, kościół | W 1350 roku powstał [[dekanat pszczyński]], który do 1821 roku należał do archidiecezji krakowskiej. Później włączono go do archidiecezji wrocławskiej. W czasach reformacji, aż do 1630 roku, kościół znajdował się w posiadaniu protestantów. Po odzyskaniu go przez katolików, przez kilka lat duszpasterstwo w Pszczynie prowadzili księża [[jezuici]] z Krakowa. | ||
Kościół drewniany św. Jadwigi, znajdujący się w parku, spłonął wraz z cennymi rzeźbami i obrazami we wrześniu 1939 roku , w pierwszych dniach wojny. W historii miasta istniały jeszcze dwa dalsze kościoły: Kościół Krzyża Świętego przy bramie krakowskiej (spłonął podczas pożaru miasta w 1458 roku i | Kościół drewniany św. Jadwigi, znajdujący się w parku, spłonął wraz z cennymi rzeźbami i obrazami we wrześniu 1939 roku, w pierwszych dniach wojny. W historii miasta istniały jeszcze dwa dalsze kościoły: Kościół Krzyża Świętego przy bramie krakowskiej (spłonął podczas pożaru miasta w 1458 roku i później nie został już odbudowany) oraz kościół św. Wolfganga, który stał przed miastem przy drodze do Starej Wsi, w miejscu dzisiejszego cmentarza Krzyża Świętego. Na temat kościoła św. Wolfganga zachowała się wzmianka z 1510 roku. W 1659 roku odbudowany pod nowym wezwaniem Krzyża Świętego, został rozebrany w 1812 roku. | ||
Na starym cmentarzu, założonym na miejscu nieistniejącego już kościoła św. Jadwigi, | Na starym cmentarzu, założonym na miejscu nieistniejącego już kościoła św. Jadwigi, znajduje się grób zmarłego w czasie wizytacji kanonicznej w 1860 roku biskupa sufragana wrocławskiego [[Bogedain Bernard|Bernarda Bogedaina]], krzewiciela i obrońcy języka polskiego w szkołach śląskich. | ||
W 1931 roku wnętrze kościoła zostało w dużym stopniu poszerzone od strony wschodniej o zakrystię i drugą część kaplicy Krzyża Świętego. Kolejnym proboszczem parafii w latach 1950-1989 był ks. prałat [[Kuczera Józef|Józef Kuczera]]. W tym czasie z parafii Wszystkich Świętych | W 1931 roku wnętrze kościoła zostało w dużym stopniu poszerzone od strony wschodniej o zakrystię i drugą część kaplicy Krzyża Świętego. Kolejnym proboszczem parafii w latach 1950-1989 był ks. prałat [[Kuczera Józef|Józef Kuczera]]. W tym czasie z parafii Wszystkich Świętych zostało wydzielonych siedem nowych parafii. Konsekracji kościoła dokonał bp [[Bieniek Juliusz|Juliusz Bieniek]] 10 października 1959. W latach 1995–2001 wnętrze kościoła zostało w całości odnowione, a w 2008 zamknięto etap prac wykończeniowych na elewacji. Nowy ołtarz poświęcił 26 stycznia 2001 abp [[Zimoń Damian|Damian Zimoń]]. | ||
W parafii na uwagę zasługuje kult maryjny związany z XVII-wiecznym obrazem [[Matka Boża Pszczyńska|Matki Bożej Pszczyńskiej]], zwanej Przedziwną, umieszczonym w bocznym ołtarzu, otaczany kultem jako cudowny już od XV wieku. W bocznej kaplicy Świętego Krzyża znajduje się krypta mieszcząca 14 metalowych trumien, w których od XVII wieku chowano rodzinę książąt pszczyńskich. Od lat w kościele na pszczyńskim rynku ma miejsce całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu w kaplicy św. Teresy. | W parafii na uwagę zasługuje kult maryjny związany z XVII-wiecznym obrazem [[Matka Boża Pszczyńska|Matki Bożej Pszczyńskiej]], zwanej Przedziwną, umieszczonym w bocznym ołtarzu, który otaczany kultem jako cudowny już od XV wieku. W bocznej kaplicy Świętego Krzyża znajduje się krypta mieszcząca 14 metalowych trumien, w których od XVII wieku chowano rodzinę książąt pszczyńskich. Od lat w kościele na pszczyńskim rynku ma miejsce całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu w kaplicy św. Teresy. | ||
Obecnie parafia Wszystkich | Obecnie parafia Wszystkich Świętych w Pszczynie liczy 9 tys. wiernych. | ||
==Proboszczowie pszczyńscy po roku 1922== | ==Proboszczowie pszczyńscy po roku 1922== | ||
Wersja z 00:55, 11 lis 2010
Pierwsze wzmianki na temat parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie pochodzą z XII wieku. Wtedy to postawiono drewniany kościół św. Jadwigi (pierwotnie pod innym wezwaniem). Tenże kościółek gromadził parafian z okolicznych wsi licznie otaczających założone w XII wieku miasto Pszczynę. Kościół Wszystkich Świętych powstał wraz z założeniem miasta. Do XVI wieku przeznaczony był on wyłącznie dla mieszczan, natomiast mieszkańcy wiosek należących do parafii pszczyńskiej przychodzili do kościoła św. Jadwigi, administrowanego przez jednego z wikarych.
Kościół Wszystkich Świętych wraz z probostwem spłonął w czasie pożaru miasta w 1545 roku. Obecnie kościół Wszystkich Świętych stanowi cenny obiekt śląskiej architektury późnobarokowej. Po kolejnym pożarze w 1748 roku, został częściowo przebudowany i wyposażony w nowe ołtarze barokowe, wykonane według projektu Christiana Jahne. Prace ukończono w roku 1753. Pierwszy po reformacji pszczyński proboszcz i dziekan katolicki - ks. Bloch, objął parafię w 1630 roku.
W 1350 roku powstał dekanat pszczyński, który do 1821 roku należał do archidiecezji krakowskiej. Później włączono go do archidiecezji wrocławskiej. W czasach reformacji, aż do 1630 roku, kościół znajdował się w posiadaniu protestantów. Po odzyskaniu go przez katolików, przez kilka lat duszpasterstwo w Pszczynie prowadzili księża jezuici z Krakowa.
Kościół drewniany św. Jadwigi, znajdujący się w parku, spłonął wraz z cennymi rzeźbami i obrazami we wrześniu 1939 roku, w pierwszych dniach wojny. W historii miasta istniały jeszcze dwa dalsze kościoły: Kościół Krzyża Świętego przy bramie krakowskiej (spłonął podczas pożaru miasta w 1458 roku i później nie został już odbudowany) oraz kościół św. Wolfganga, który stał przed miastem przy drodze do Starej Wsi, w miejscu dzisiejszego cmentarza Krzyża Świętego. Na temat kościoła św. Wolfganga zachowała się wzmianka z 1510 roku. W 1659 roku odbudowany pod nowym wezwaniem Krzyża Świętego, został rozebrany w 1812 roku.
Na starym cmentarzu, założonym na miejscu nieistniejącego już kościoła św. Jadwigi, znajduje się grób zmarłego w czasie wizytacji kanonicznej w 1860 roku biskupa sufragana wrocławskiego Bernarda Bogedaina, krzewiciela i obrońcy języka polskiego w szkołach śląskich.
W 1931 roku wnętrze kościoła zostało w dużym stopniu poszerzone od strony wschodniej o zakrystię i drugą część kaplicy Krzyża Świętego. Kolejnym proboszczem parafii w latach 1950-1989 był ks. prałat Józef Kuczera. W tym czasie z parafii Wszystkich Świętych zostało wydzielonych siedem nowych parafii. Konsekracji kościoła dokonał bp Juliusz Bieniek 10 października 1959. W latach 1995–2001 wnętrze kościoła zostało w całości odnowione, a w 2008 zamknięto etap prac wykończeniowych na elewacji. Nowy ołtarz poświęcił 26 stycznia 2001 abp Damian Zimoń.
W parafii na uwagę zasługuje kult maryjny związany z XVII-wiecznym obrazem Matki Bożej Pszczyńskiej, zwanej Przedziwną, umieszczonym w bocznym ołtarzu, który otaczany kultem jako cudowny już od XV wieku. W bocznej kaplicy Świętego Krzyża znajduje się krypta mieszcząca 14 metalowych trumien, w których od XVII wieku chowano rodzinę książąt pszczyńskich. Od lat w kościele na pszczyńskim rynku ma miejsce całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu w kaplicy św. Teresy. Obecnie parafia Wszystkich Świętych w Pszczynie liczy 9 tys. wiernych.
Proboszczowie pszczyńscy po roku 1922
- ks. Mateusz Bielok administrator (1922-1923), proboszcz (1923-1950)
- ks. Józef Kuczera administrator (1950-1957), proboszcz (1957-1989)
- ks. Tadeusz Stachoń administrator (1989-1990)
- ks. Krystian Janko (1990-nadal)
Bibliografia
L. Musioł. Pszczyna. Monografja historyczna, Katowice 1936; J. Koserczyk, Kronika Parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie, Pszczyna 2008; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 243-244; M. Rzepka, Barokowy blask, Parafia Wszystkich Świętych w Pszczynie, GN 2001, nr 5, s. 15; L. Makówka, Tajemnice krypt śląskich kościołów, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2008", Katowice 2007, s. 98-99.
| ||||||||||