Parafia Przemienienia Pańskiego w Katowicach
Pierwszy kościół
Kościół parafialny pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego należy do dekanatu Katowice – Śródmieście. Od 1874 roku znajduje się przy ul. Sokolskiej 12, gdzie został przeniesiony z okolic placu Wolności z powodu przebudowy obecnej ulicy Opolskiej. Historia kościoła wpisuje się w historię zarówno pobliskich parafii (w tym parafii Boguckiej, z której się wywodzi, i parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach, której był przez kilka lat częścią), jak i całych Katowic.
Kościół ten jest pierwszym kościołem katolickim budowanym w Katowicach po macierzystym w Bogucicach. Początki jego istnienia sięgają 1860 roku, kiedy to na terenie niezwykle, jak na dzisiejsze warunki, rozległej parafii boguckiej wybudowany został niewielki drewniany kościół. Pracami kierował mistrz budowlany Juliusz Hausse, a w szybkim ukończeniu budowy pomógł fakt ofiarności wiernych, którzy zebrali w niespełna rok prawie dwa i pół tysiąca talarów. I tak już 11 listopada 1860 świątynia została poświęcona i oddana pod opiekę ks. Teodorowi Kremskiemu, sprowadzonemu z Opola. W krótki czas później został również oddany do użytku cmentarz, znajdujący się przy obecnej ulicy Gliwickiej. Opiekę nad majątkiem przejął Henryk Knappe z małżonką, który już podczas budowy świątyni dbał o jej dobro od strony finansowej. Do kościoła uczęszczało około trzy tysiące wiernych z dość rozległego obszaru sięgającego aż po Brynów i Załęże. Pierwotny kościół był niewielkim barakiem wybudowanym w technice muru pruskiego.
W krótki czas potem rozpoczęła się budowa kościoła mariackiego, który został konsekrowany w 1870 roku. Z uwagi na tymczasowy charakter kościoła Przemienienia Pańskiego i niezbyt okazałe rozmiary, kościół mariacki przejął jego funkcję parafialną. Drewniana świątynia zaczęła podupadać i została przeznaczona do rozbiórki z powodu braku środków na jej remont i utrzymanie. Do rozbiórki jednak nie doszło, gdyż mocno rozwijająca się wówczas gmina starokatolicka przejęła świątynię, nabywając ją za sumę 560 talarów. Po remoncie zaczęto odprawiać w niej starokatolickie nabożeństwa. Pierwsze z nich odbyło się w 22 lipca 1872. W 1874 roku rozpoczęła się przebudowa okolic Wilhelmsplatz i kościół został przeniesiony na Karlstrasse, czyli na miejsce, w którym znajduje się do dziś. Odremontowany przez gminę starokatolicką pozostał niewielką budowlą drewnianą, utrzymaną w stylu neogotyckim. Posiadał jedną nawę główną, drewniany strop i gonty na dachu, portalowe wejście prowadziło zaś przez wieżę.
1925 rok był przełomowy dla katowickiej gminy starokatolickiej. Odebrano bowiem jej prawo do sprawowania nabożeństw. Kościół trafił więc w ręce Skarbu Państwa, a w lipcu 1938 roku stał się z powrotem świątynią katolicką, należącą do parafii Niepokalanego Poczęcia NMP. 7 sierpnia tegoż roku kościół otrzymał wezwanie Przemienienia Pańskiego, a jego rektorem został mianowany ks. Wilhelm Ochman, sprawujący tę funkcję do 1940 roku. 15 marca 1940 z dwóch sąsiednich parafii (mariackiej i istniejącej już wówczas parafii św. Ap. Piotra i Pawła) została wydzielona parafia Przemienienia Pańskiego, a pierwszym proboszczem został ks. Henryk Proksch. Pierwsza odnotowana liczba parafian sięga 3800 osób, wciąż jednak modlących się w małym, drewnianym kościółku.
Rozbudowa kościoła
Dlatego już pierwszy proboszcz starał się o zgodę na rozbudowę świątyni, do której doszło jednak dopiero po ponad trzydziestu latach. Kościół mimo braku zgody na rozbudowę wymagał remontu, który przeprowadził w 1960 roku kolejny proboszcz parafii, ks. Zygmunt Bauer. Dla celów katechetycznych i liturgicznych wykorzystywał on podczas remontu barak znajdujący się w pobliżu kościoła. W 1973 roku proboszcz, ks. Szyszka, otrzymawszy zgodę na rozbudowę kościoła, zorganizował wśród parafian grupę odpowiedzialną za budowę. Pracą kierował inż. Jan Nowak, projekt przygotowali inż.Tadeusz Łoboz i inż. Jan Głuch. Sama budowa rozpoczęła się jednak dopiero w 1975 roku, co spowodowane było trudnością w uzyskaniu materiałów. Budowa trwała trzy lata, a poświęcenia nowego kościoła dokonał 3 września 1978 bp Herbert Bednorz.
W 1999 roku za modernizację wnętrza kościoła zabrał się ks. proboszcz Zenon Działach, a jego praca jest kontynuowana do dziś pod okiem ks. Grzegorza Glenca. Obecny wygląd kościoła bardzo podkreśla jego modernistyczny charakter, a odnawiane wciąż wnętrze emanuje nowoczesnością. W ostatnich latach powstała też kaplica Najświętszego Sakramentu a w odnowiony i poświęcony 21 czerwca 2007 ołtarz główny został wmurowany kamień z Góry Tabor.
Proboszczowie
- ks. Henryk Proksch (1940-1959)
- ks. Zygmunt Bauer (1959-1971)
- ks. Roman Szekiel (1971-1973)
- ks. Eugeniusz Szyszka (1973-1980)
- ks. Piotr Kuczmierczyk (1980-1993)
- ks. Jan Waliczek (1993-1999)
- ks. Zenon Działach (1999-2007)
- ks. Grzegorz Glenc (2007–nadal)
Bibliografia
E. Chlebicka, Monografia kościoła Przemienienia Pańskiego w Katowicach, Katowice 1999; Schematyzm archidiecezji katowickiej 1993, Katowice 1993.
| ||||||||||