Parafia Matki Bożej Bolesnej w Brzęczkowicach: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 18:46, 6 lis 2022

projekt kościoła na Słupnej

Myśl o stworzeniu parafii Brzęczkowice-Słupna, którego centralnym ośrodkiem jest kościół pw. Matki Bożej Bolesnej, zrodziła się w latach trzydziestych. Mogła jednak być urzeczywistniona dopiero wtedy, gdy mysłowicki proboszcz ks. Teofil Bromboszcz został pierwszym sufraganem diecezji katowickiej. Do realizacji swej idei wyznaczył ks. Jana Króla, powołanego na wikariusza mysłowickiego, przed którym postawił zadanie organizacji nowej parafii. Na Słupnej powstał tymczasowy kościół, urządzony w adaptowanym budynku po dawnej restauracji.

We wrześniu 1939 roku dotychczasowy proboszcz ks. Jan Król opuścił parafię - zmusiła go do tego groźba aresztowania przez okupanta. Nowym rządcą parafii został ks. Franciszek Maroń, który przystąpił do budowy nowego kościoła. Wyznaczył miejsce pod budowę. Nieprzypadkowo stało się nim brzęczkowickie wzgórze, leżące na pograniczu dwu społeczności - słupeckiej i brzęczkowickiej. Przyszły kościół miał być ogniwem spajającym mieszkańców obu dzielnic.

W czasie okupacji Niemcy skonfiskowali materiały budowlane, zakazali zbierania kolekt na nowy kościół i szykanowali budowniczego kościoła. Po zakończeniu okupacji pojawiły się nowe trudności - głównie natury administracyjnej i finansowej. Mimo tych problemów 1 sierpnia 1945 dokonano poświęcenia miejsca pod budowę nowego kościoła. 10 kwietnia 1949 w murach nowego kościoła rozpoczęto odprawianie nabożeństw.

Pod naciskiem władz cywilnych w 1952 roku z parafii został odwołany proboszcz, a wszelkie prace budowlane zostały wstrzymane. W czasie tzw. odwilży październikowej ks. Franciszek Maroń powrócił do swojej parafii. Budowę kościoła dokończył w 1964 roku, a kilka lat później - w 1969 roku - przeszedł na emeryturę. Zmarł 31 stycznia 1984.

Architektoniczny projekt brzęczkowickiego kościoła stworzył Henryk Gambiec z Ligoty. Kościół posiada nawę z dwoma podcieniami i centralnie podwyższonym prezbiterium. Beczkowe sklepienie pokryte jest mozaiką, wywołującą wrażenie firmamentu. Chrystus Ukrzyżowany i Matka Boska Bolesna stojąca pod krzyżem, to dwie ogromne figury w końcu głównej nawy. Droga Krzyżowa, ze zmuszającymi do refleksji podpisami ks. Józefa Gawora, przyciąga uwagę swą ekspresją, sugestywnością. Wiele lat życia spędził w brzęczkowickim kościele uczeń Ksawerego Dunikowskiego - Henryk Burzec. Jest on autorem i wykonawcą całości wnętrza kościoła, z jednym tylko wyjątkiem - chrzcielnicy, wykonanej przez Georga Schneidera w Monachium. Budulec na schody kościoła pochodzi z rozebranej wieży Bismarcka, stojącej w pobliskim Trójkącie Trzech Cesarzy, gdzie stykały się granice Prus, Austrii i Rosji. Na frontonie kościoła są dwie płaskorzeźby: kardynała Augusta Hlonda i wikarego tej parafii ks. Józefa Kani. Pod podobizną ks. Kani napis: Gorliwiec Boży.

W okresie, gdy proboszczem był ks. Franciszek Balion (od 1987 roku) pokryto dach kościoła, wstawiono nowe okna, odrestaurowano organy. W 1988 roku do kościoła w Brzęczkowicach pielgrzymowali kapłani diecezji katowickiej, czcząc w ten sposób 40-lecie śmierci kardynała Augusta Hlonda.

W 1991 roku do parafii przybył nowy proboszcz - ks. Bernard Halemba. Wkrótce rozpoczęto renowację wnętrza kościoła, którą nadzorował artysta W. Prandzioch z Bytomia. W krypcie kościoła znajduje się Muzeum Misyjne, założone przez ks. Andrzeja Halembę.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Kapliczki i krzyże przydrożne w Brzęczkowicach
Kapliczka Sułkowskich
Kapliczka św. Anny
Na przyparafialnym cmentarzu 15 października 2018 bp Grzegorz Olszowski poświęcił pomnik Dzieciom Utraconym. Pomnik to kopia Piety Michała Anioła z Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie. Rzeźba znajduje się przy kwaterze grobów małych dzieci.

Proboszczowie

ks. Franciszek Maroń kuratus (1939-1952) oraz (1955-1958), proboszcz (1958-1969)
ks. Marian Gazek kuratus (1952-1954)
ks. Antoni Gasz kuratus (1954-1955)
ks. Joachim Dziadzko (1969-1979)
ks. Bolesław Jakubczyk (1979-1987)
ks. Franciszek Balion (1987-1991)
ks. Bernard Halemba (1991-2016)
ks. Grzegorz Wita (2016-2022)
ks. Rafał Lar (2022-nadal)

Bibliografia

Dekret dot. zmian granic parafii, WD 1954, nr 6, s. 54; P. Piwowarczyk, Dzieje parafii Brzęczkowice od chwili powstania do 1990, Katowice 1993, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; Monografia gminy i parafii Chełm Śląski, Chełm Śląski 2004, s. 441; L. Makówka, Sztuka sakralna na Górnym Śląsku w II połowie XX wieku. Malarstwo i rzeźba, Katowice 2008, s. 181-184; M. Piesiur, Kościół katowicki dla misji. Misyjne dzieło Kościoła katowickiego w świetle dokumentów papieskich od Maximum illud do Redemptoris missio, Katowice 2009, s. 107-108; H. Lulek, Parafia Brzęczkowice, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; M. Rzepka, Najważniejsza jest modlitwa. Parafia Matki Bożej Bolesnej w Brzęczkowicach, GN 2003, nr 14, (dodatek katowicki), s. 28; Gość Niedzielny, (dodatek katowicki), dostęp: 15.10.2018; Gość Niedzielny, 6 listopada 2022, nr 44/1594, Archidiecezja katowicka, s.VI-VII

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:BrzeczKZewnatrz.jpg|300px|thumb|right]]
+[[Plik:Brzeczkowice projekt.jpg|thumb|right|projekt kościoła na Słupnej]]
-[[Plik:BrzeczkWnetrze.jpg|300px|thumb|right]]
+[[Plik:BrzeczKZewnatrz.jpg|thumb|right]]
-[[Plik:BrzeczkDrogaKrzyzowa.jpg|300px|thumb|right]]
+[[Plik:BrzeczkWnetrze.jpg|thumb|right]]
+[[Plik:BrzeczkDrogaKrzyzowa.jpg|thumb|right]]
+Myśl o stworzeniu parafii Brzęczkowice-Słupna, którego centralnym ośrodkiem jest kościół pw. Matki Bożej Bolesnej, zrodziła się w latach trzydziestych. Mogła jednak być urzeczywistniona dopiero wtedy, gdy mysłowicki proboszcz [[Bromboszcz Teofil|ks. Teofil Bromboszcz]] został pierwszym [[Sufragan - biskup|sufraganem]] diecezji katowickiej. Do realizacji swej idei wyznaczył [[Król Jan|ks. Jana Króla]], powołanego na  wikariusza mysłowickiego, przed którym postawił zadanie organizacji nowej [[Parafia|parafii]]. Na Słupnej powstał tymczasowy kościół, urządzony w adaptowanym budynku po dawnej restauracji.
-== Parafia Matki Bożej Bolesnej w Brzęczkowicach ==
+We wrześniu 1939 roku dotychczasowy proboszcz ks. Jan Król opuścił parafię - zmusiła go do tego groźba aresztowania przez okupanta. Nowym rządcą parafii został [[Maroń Franciszek|ks. Franciszek Maroń]], który przystąpił do budowy nowego kościoła. Wyznaczył miejsce pod budowę. Nieprzypadkowo stało się nim brzęczkowickie wzgórze, leżące na pograniczu dwu społeczności - słupeckiej i brzęczkowickiej. Przyszły kościół miał być ogniwem spajającym mieszkańców obu dzielnic.
-Myśl o stworzeniu parafii Brzęczkowice-Słupna, którego centralnym ośrodkiem jest Kościół Matki Bożej Bolesnej, zrodziła się w latach 30. Mogła jednak być urzeczywistniona dopiero wtedy, gdy mysłowicki proboszcz ks. dr [[Bromboszcz Teofil| Teofil Bromboszcz]] został pierwszym sufraganem diecezji katowickiej. Do realizacji swej idei wyznaczył ks. [[Król Jan| Jana Króla]], powołanego na stanowisko wikariusza mysłowickiego, przed którym postawił zadanie organizacji nowej parafii. Na Słupnej powstał tymczasowy kościół, urządzony w adaptowanym budynku po dawnej restauracji.
-We wrześniu 1939 roku dotychczasowy proboszcz ks. Jan Król opuścił parafię - zmusiła go do tego groźba aresztowania przez okupanta. Nowym rządcą parafii został ks. [[Maroń Franciszek| Franciszek Maroń]], który przystąpił do budowy nowego kościoła. Wyznaczył miejsce pod budowę. Nieprzypadkowo stało się nim brzęczkowickie wzgórze, leżące na pograniczu dwu społeczności - słupeckiej i brzęczkowickiej. Przyszły kościół miał być ogniwem spajającym mieszkańców obu dzielnic.
 W czasie [[okupacja| okupacji]] Niemcy skonfiskowali materiały budowlane, zakazali zbierania kolekt na nowy kościół i szykanowali budowniczego kościoła. Po zakończeniu okupacji pojawiły się nowe trudności - głównie natury administracyjnej i finansowej. Mimo tych problemów 1 sierpnia 1945 dokonano poświęcenia miejsca pod budowę nowego kościoła. 10 kwietnia 1949 w murach nowego kościoła rozpoczęto odprawianie nabożeństw.
-Pod naciskiem władz cywilnych w 1952 roku z parafii został odwołany proboszcz, a wszelkie prace budowlane zostały wstrzymane. W czasie tzw. odwilży październikowej ks. Franciszek Maroń powrócił do swojej parafii. Budowę kościoła dokończył w 1964 roku, w kilka lat później - w 1969 roku - przeszedł na emeryturę. Zmarł 31 stycznia 1984.
+Pod naciskiem władz cywilnych w 1952 roku z parafii został odwołany proboszcz, a wszelkie prace budowlane zostały wstrzymane. W czasie tzw. odwilży październikowej ks. Franciszek Maroń powrócił do swojej parafii. Budowę kościoła dokończył w 1964 roku, a kilka lat później - w 1969 roku - przeszedł na emeryturę. Zmarł 31 stycznia 1984.
-Architektoniczny projekt brzęczkowickiego kościoła stworzył [[Gambiec Henryk| Henryk Gambiec]] z Ligoty. Kościół posiada nawę z dwoma podcieniami i centralnie podwyższonym prezbiterium. Beczkowe sklepienie pokryte jest mozaiką, wywołującą wrażenie firmamentu. Chrystus Ukrzyżowany i Matka Boska Bolesna stojąca pod krzyżem, to dwie ogromne figury w końcu głównej nawy. Droga Krzyżowa, ze zmuszającymi do refleksji podpisami ks. dra [[Gawor Józef| Józefa Gawora]], przyciąga uwagę swą ekspresją, sugestywnością. Dużą część życia spędził w brzęczkowickiej świątyni uczeń Ksawerego Dunikowskiego - [[Burzec Henryk|Henryk Burzec]]. Jest on autorem i wykonawcą całości wnętrza kościoła, z jednym tylko wyjątkiem - chrzcielnicy, wykonanej przez [[Schneider Georg|Georga Schneidera]] w Monachium.
-W okresie, gdy proboszczem był ks. [[Balion Franciszek| Franciszek Balion]] (od 1987 roku) pokryto dach kościoła, wstawiono nowe okna, odrestaurowano organy. W 1988 roku do kościoła w Brzęczkowicach pielgrzymowali kapłani diecezji katowickiej, czcząc w ten sposób 40-lecie śmierci ks. kardynała [[Hlond August| Augusta Hlonda]].
+Architektoniczny projekt brzęczkowickiego kościoła stworzył [[Gambiec Henryk| Henryk Gambiec]] z Ligoty. Kościół posiada nawę z dwoma podcieniami i centralnie podwyższonym [[prezbiterium]]. Beczkowe sklepienie pokryte jest mozaiką, wywołującą wrażenie firmamentu. Chrystus Ukrzyżowany i Matka Boska Bolesna stojąca pod krzyżem, to dwie ogromne figury w końcu głównej nawy. [[Droga Krzyżowa]], ze zmuszającymi do refleksji podpisami [[Gawor Józef| ks. Józefa Gawora]], przyciąga uwagę swą ekspresją, sugestywnością. Wiele lat życia spędził w brzęczkowickim kościele uczeń Ksawerego Dunikowskiego - [[Burzec Henryk|Henryk Burzec]]. Jest on autorem i wykonawcą całości wnętrza kościoła, z jednym tylko wyjątkiem - chrzcielnicy, wykonanej przez [[Schneider Georg|Georga Schneidera]] w Monachium. Budulec na schody kościoła pochodzi z rozebranej wieży Bismarcka, stojącej w pobliskim Trójkącie Trzech Cesarzy, gdzie stykały się granice Prus, Austrii i Rosji. Na frontonie kościoła są dwie płaskorzeźby: [[Hlond August|kardynała Augusta Hlonda]] i wikarego tej parafii [[Kania Józef|ks. Józefa Kani]]. Pod podobizną ks. Kani napis: '' Gorliwiec Boży''.
-W 1991 roku do parafii przybył nowy proboszcz - ks. [[Halemba Bernard| Bernard Halemba]]. Wkrótce rozpoczęto renowację wnętrza kościoła, którą nadzorował artysta W. Prandzioch z Bytomia. W krypcie kościoła znajduje się [[Muzeum Misyjne w Brzęczkowicach|Muzeum Misyjne]], założone przez ks. [[Halemba Andrzej| Andrzeja Halembę]].
+W okresie, gdy proboszczem był [[Balion Franciszek|ks. Franciszek Balion]] (od 1987 roku) pokryto dach kościoła, wstawiono nowe okna, odrestaurowano organy. W 1988 roku do kościoła w Brzęczkowicach pielgrzymowali kapłani [[Archidiecezja Katowicka|diecezji katowickiej]], czcząc w ten sposób 40-lecie śmierci kardynała Augusta Hlonda.
-===Kapliczki i krzyże przydrożne===
+W 1991 roku do parafii przybył nowy proboszcz - [[Halemba Bernard|ks. Bernard Halemba]]. Wkrótce rozpoczęto renowację wnętrza kościoła, którą nadzorował artysta W. Prandzioch z Bytomia. W krypcie kościoła znajduje się [[Muzeum Misyjne w Brzęczkowicach|Muzeum Misyjne]], założone przez [[Halemba Andrzej|ks. Andrzeja Halembę]].
+==Kapliczki i krzyże przydrożne==
+*[[Kapliczki i krzyże przydrożne w Brzęczkowicach]]
 *[[Kapliczka Sułkowskich w Brzęczkowicach|Kapliczka Sułkowskich]]
+*[[Kapliczka św. Anny w Brzęczkowicach|Kapliczka św. Anny]]
+*Na przyparafialnym cmentarzu 15 października 2018 [[Olszowski Grzegorz|bp Grzegorz Olszowski]] poświęcił pomnik '' Dzieciom Utraconym''. Pomnik to kopia '' Piety '' Michała Anioła z Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie. Rzeźba znajduje się przy kwaterze grobów małych dzieci.
 ==Proboszczowie==
 *[[Maroń Franciszek|ks. Franciszek Maroń]] kuratus (1939-1952) oraz (1955-1958), proboszcz (1958-1969)
@@ Linia 29: / Linia 28: @@
 *[[Jakubczyk Bolesław|ks. Bolesław Jakubczyk]] (1979-1987)
 *[[Balion Franciszek|ks. Franciszek Balion]] (1987-1991)
-*[[Halemba Bernard|ks. Bernard Halemba]] (1991-nadal)
+*[[Halemba Bernard|ks. Bernard Halemba]] (1991-2016)
+*[[Wita Grzegorz|ks. Grzegorz Wita]] (2016-2022)
+*[[Lar Rafał|ks. Rafał Lar]] (2022-nadal)
 ==Bibliografia==
+Dekret dot. zmian granic parafii, WD 1954, nr 6, s. 54; P. Piwowarczyk, Dzieje parafii Brzęczkowice od chwili powstania do 1990, Katowice 1993, praca mgr mps w  Bibliotece  WTL UŚ w Katowicach; Monografia gminy i parafii Chełm Śląski, Chełm Śląski 2004, s. 441; L. Makówka, Sztuka sakralna na Górnym Śląsku w II połowie XX wieku. Malarstwo i rzeźba, Katowice 2008, s. 181-184; M. Piesiur, Kościół katowicki dla misji. Misyjne dzieło Kościoła katowickiego w świetle dokumentów papieskich od Maximum illud do Redemptoris missio, Katowice 2009, s. 107-108; H. Lulek, Parafia Brzęczkowice, praca mgr  mps w Bibliotece WTL UŚ  w Katowicach;  M. Rzepka, Najważniejsza jest modlitwa. Parafia Matki Bożej Bolesnej w Brzęczkowicach, GN 2003, nr 14, (dodatek katowicki), s. 28; Gość Niedzielny, (dodatek katowicki), dostęp: 15.10.2018; Gość Niedzielny, 6 listopada 2022, nr 44/1594, Archidiecezja katowicka, s.VI-VII
 {{Dekanaty}}
 [[Kategoria:Parafie - B|Brzęczkowice]]
 [[Kategoria:Dekanat Mysłowice|Brzęczkowice]]