Parafia św. Wojciecha w Mikołowie

Mikołów jest jednym z najstarszych miast na Górnym Śląsku. Pierwsza wzmianka historyczna o jego istnieniu pochodzi z 1222 roku. W Mikołowie istniał już w XII wieku kościół św. Mikołaja, przy którym zorganizowana była parafia. W latach 1260-1270 zbudowany został drugi kościół, pod wezwaniem św. Wojciecha. Po kilku latach prawa parafialne przeniesiono z kościoła św. Mikołaja do kościoła św. Wojciecha.

Nowy kościół wybudowany został w stylu gotyckim i prawdopodobnie był drewniany. Wzmianki o tym, że mógł być zbudowany z kamienia pochodzą dopiero z 1598 roku. W XVI wieku świątynia ta została zajęta przez luteran, podobnie jak inne katolickie kościoły, na terenach będących własnością księcia pszczyńskiego. Do 1861 roku świątynia była kościołem parafialnym dla Mikołowa i okolicznych miejscowości. Ponieważ ludność parafii mikołowskiej liczebnie wzrastała, rozpoczęto budowę nowego kościoła. Budowa trwała bardzo długo, gdyż od 1843 roku przez kolejne 18 lat. Nowy kościół, również poświęcony św. Wojciechowi, konsekrowany został 25 września 1861 roku. Aż do 1960 roku istniały w Mikołowie dwie świątynie pod wezwaniem św. Wojciecha. W tym okresie nastąpiła jednak zmiana i stary kościół zyskał nowe wezwanie - Matki Boskiej Śnieżnej.

Od początków swojego powstania, parafia mikołowska była bardzo rozległa. Do 1821 roku należała do diecezji krakowskiej, a następnie diecezji wrocławskiej. Gdy w 1847 roku ustanowiono dekanat mikołowski obejmujący 14 miejscowości, parafia skupiała jedną czwartą ludności całego powiatu pszczyńskiego. W 1905 roku do parafii należały: Gostyń, Kamionka, Stara Kuźnia, Ligota, Panewniki, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Łaziska Górne, Średnie i Dolne, Śmiłowice, Wilkowyje i Wyry. W ciągu dziewięćdziesięciu lat wyodrębniło się z niej 18 nowych parafii.

Zakony i zgromadzenia zakonne

• Boromeuszki - Mikołów
• Salwatorianie - Mikołów

Proboszczowie

• ks. Paweł Dworski (1905-1922)
• ks. Aleksander Skowroński (1922-1934)
• ks. Jan Janota administrator excurrendo (1934-1935)
• ks. Karol Wilk (1935-1957)
• ks. Józef Smandzich administrator (1957-1958), proboszcz (1958-1978)
• ks. Stanisław Szymecki (1978-1980)
• ks. Alfons Janik (1980-nadal)

Bibliografia

Informacja o zmianie granic parafii, WD 1959, nr 6-8, s. 167; K. Prus, Z dziejów Mikołowa i jego okolic, Katowice 1992; L. Musioł, Wyry, gmina i parafia, Katowice 1969; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie, pod red. M. Kubisty - Wróbel, M. Rzepki, Mikołów 2007; Straty Wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 198-199; G. Olszowski, Ogłoszenie kościoła św. Wojciecha w Mikołowie bazylika mniejszą, WA 2008, nr 7-8, s. 353-355; D. Zimoń, Informacja o ogłoszeniu św. Wojciecha patronem miasta Mikołów, WA 1998, nr 4, s. 141-142; Kościół i parafia świętego Wojciecha w Mikołowie , Mikołów 2007.