Parafia św. Klemensa Papieża w Miedźnej

Gmina Miedźna położona jest nad rzeką Wisłą, wzdłuż której na tym terenie przebiega wschodnia granica województwa śląskiego. Wieś leży przy dawnej drodze z Oświęcimia do Pszczyny. Lokacja wsi Miedźna na osadniczym prawie niemieckim przypada na schyłek XIII wieku. Z tego też okresu pochodzą pierwsze zachowane wzmianki źródłowe o Miedźnej, choć przypuszcza się, iż także w okresie przedkolacyjnym istniały na tych terenach jakieś formy osadnictwa.

Pierwsza wzmianka o istnieniu parafii pochodzi ze spisu świętopietrza z 1325 roku. Proboszczem w tym czasie był niejaki ksiądz Bernard. W tym czasie Miedźna wchodziła w skład dekanatu oświęcimskiego, należącego do diecezji krakowskiej, zaś patronat nad parafią roztaczał książę pszczyński. Około roku 1350 została włączona do nowo powstałego samodzielnego dekanatu pszczyńskiego, wyodrębnionego z północnej części dekanatu oświęcimskiego i dwóch parafii dekanatu bytomskiego (Mikołów i Mokre). Precyzyjnie możemy określić terytorium parafii dopiero z XVI w. – obejmowała ona sześć wsi: Miedźną, Grzawę, Wolę, Górę, Międzyrzecze i Zawadkę. W kolejnych latach na terenie administrowanym przez miejscowego proboszcza powstały kolejne wsie: Gilowice, Bodzów i Frydek. Tak rozległa parafia była w XVIII wieku największą parafią wiejską, a trzecią co do wielkości w całym dekanacie pszczyńskim, ustępując tylko miejskim parafiom w Pszczynie i Mikołowie. Wiemy, że już w XVI w. kościół w Miedźnej nosił tytuł św. Klemensa.

Miedźna najdłużej spośród wszystkich parafii dekanatu pszczyńskiego pozostawała katolicka. Działo się to dzięki nieugiętej postawie miejscowego proboszcza, ks. Andrzeja Piotrowskiego. Po jego śmierci, w 1594 roku kościół przeszedł w ręce protestantów. Już w tym okresie parafia posiadała dwa kościoły filialne: w Górze (z XV wieku) i w Grzawie. Drewniany kościół św. Klemensa w Miedźnej stał się, choć na krótko, ponownie katolicki w 1628 roku, na stałe zaś katolicy przejęli świątynię w 1653 roku. Parafia miała wtedy własną szkołę i wikarego, co świadczy o jej zamożności.

17 lipca 1821 na mocy bulli Piusa VII De salute animarum przyłączono dekanat pszczyński do diecezji wrocławskiej. Owocem tej zmiany jest między innymi prowadzona od 1821 roku kronika parafialna. Po I wojnie światowej Miedźna znalazła się na terenie odrodzonej po rozbiorach Polski i stała się częścią nowo powstałej diecezji katowickiej. Obecnie parafia wchodzi w skład dekanatu Miedźna archidiecezji katowickiej. Liczy około 1400 katolików, a kościoły filialne są samodzielnymi parafiami.

Wokół drewnianego kościółka w Miedźnej znajduje się cmentarz, na którym pochowanych jest wielu kapłanów, wśród nich m. in. wspominany już Andrzej Piotrowski oraz pastor Konstanty Mollenda. Najbardziej znanymi księżmi pochodzącymi z parafii św. Klemensa są biskup pomocniczy wrocławski Walenty Wojciech (biskup od 1920 roku) oraz ks. infułat Jan Kapica – żyjący na przełomie XIX i XX wieku proboszcz parafii Marii Magdaleny w Tychach i charyzmatyczny działacz ruchu trzeźwościowego. Obecny drewniany kościół zbudowany został w latach 20. XVIII w. Ma 3 ołtarze, w tym główny, murowany ołtarz św. Klemensa. Budowla ta jest jednym z najcenniejszych zabytków drewnianej architektury sakralnej Górnego Śląska.

Odpust parafialny obchodzony jest w niedzielę przed uroczystością Chrystusa Króla oraz w niedzielę po uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Proboszczowie

• ks. Alojzy Koziełek (1923-1928)
• ks. Józef Okrent (1928-1953)
• substytuci podczas wojny: ks. Paweł Hojka (1940-1943) oraz ks. Jan Hajda (1943-1945)
• ks. Amand Morys administrator (1953-1958), proboszcz (1958-1965)
• ks. Stanisław Czerwionka administrator (1965-1979)
• ks. Zbigniew Gamża (1979-1995)
• ks. Henryk Kafka administrator (1995-1999), proboszcz (1999-nadal)

Bibliografia

U. Chrobok-Sztoler, Parafia w Miedźnej jako przykład parafii wiejskiej na ziemi pszczyńskiej, [w:] Ziemia pszczyńska przez wieki. Stan badań, archiwalia, problemy badawcze, red. A. Barciak, Suszec 2002, s. 211-223; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 197; L. Wiewióra, Gawędy o ziemi śląskiej, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2000", s. 176-177; M. Rzepka, Urok tradycji, pracowitości i pobożności. Parafia św. Klemensa Papieża w Miedźnej, GN 2003, nr 37, (dodatek katowicki), s. 28.