Parafia św. Józefa w Sadowie: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 19:51, 10 maj 2010

Określenie daty powstania Sadowa i parafii jest trudne. Lokacja mogła nastąpić już w drugiej połowie XIII wieku. Pierwsza wyraźna wzmianka o parafii sadowskiej pochodzi z 1447 roku przy okazji spisu świętopietrza w dekanacie oleskim. Wiadomo jednak z protokołu wizytacyjnego z 1679 roku, iż kościół parafialny istnieje od 1331 roku. Obszar parafii do drugiej połowy XIX wieku był bardzo rozległy i liczył 225 km². W tym czasie do parafii należały oprócz Sadowa Wierzbie, Rusinowice, Harbułtowice, Droniowice, Chwostek oraz kościoły filialne w Koszęcinie, Boronowie, Cieszowej, Bruśku z Drutarnią i Olszynie. Od 1868 roku niektóre, większe, miejscowości zaczęto odłączać od parafii w Sadowie tworząc na ich terenie nowe placówki duszpasterskie. Proces ten trwał do lat osiemdziesiątych XX wieku. Obecnie parafię stanowią Sadów, Droniowice, Harbułtowice, Podlesie oraz wierzbie. Od 1716 roku parafia należała do dekanatu lublinieckiego. Po utworzeniu 25 marca 1992 nowej diecezji gliwickiej został również wydzielony dekanat sadowski z ośmioma parafiami. Metryki parafialne chrztów i ślubów prowadzone są od 1673roku, a zgonów od 1674 roku.

Kościół i inne obiekty parafialne

Nad bocznym wejściem do kościoła widnieje napis 1331, czyli data konsekracji kościoła przez biskupa wrocławskiego Nankera. Bryła kościoła była wielokrotnie przebudowywana, a pozostałością po pierwszej jest najprawdopodobniej prezbiterium. W czasie reformacji, która na Śląsku osiągał szczyt od drugiej połowy XVI do pierwszej połowy XVII wieku, kościół znalazł się w rękach protestantów. Rekatolicyzacja parafii sprawiła, że katolicy odzyskali zdewastowany budynek kościoła. Wtedy też dokonano kilku poważnych inwestycji. Rodzina Wierbskich ufundowała kaplicę św. Jadwigi od strony północnej z kryptą, w której znajdują się szczątki fundatorów. Z XVII wieku pochodzą boczne ołtarze Matki Bożej oraz św. Barbary , ambona i organy. Nowością był także ołtarz główny poświęcony św. Józefowi, który od 1671 roku został patronem parafii. Zrezygnowano tym samym z wezwania Wszystkich Świętych.

Charakterystycznym elementem kultury materialnej zabudowań kościelnych jest dwukondygnacyjna dzwonnica z XVII wieku. Jej podstawa jest z kamienia, a reszta konstrukcji z drewna kryta kolistym hełmem. Wisiały w niej dwa dzwony: pierwszy gotyki z 1486 roku odlany w Nysie i drugi z 1556 wykonany we Wrocławiu. W 1994 parafianie ufundowali trzy nowe dzwony odlane w zakładzie ludwisarskim Felczyńskich (Anna-220 kg; Maryja-420 kg; Kazimierz-230 kg). W obrębie kościoła znajduje się cmentarz parafialny.

Proboszczowie

ks. Karol Urban (1899-1923)
ks. Jakub Herman (1923-1954)
ks. Jan Pietrek (1954-1955)
ks. Paweł Kępka (1955-1960)
ks. Bolesław Jakubczyk (1960-1972)
ks. Karol Wollnik (1972-1979)
ks. Alojzy Drozd (1979-1986)
ks. Marian Śliwiński (1986-1999)
ks. Krystian Gajek (1999-nadal)

Bibliografia

Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 54-55; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., ŚSHT 1969, t. 2, s. 159; L. Musioł, Lubliniec. Monografia historyczna parafii lublinieckiej, Lubliniec 1956, (mps. archiwum parafii św. Mikołaja w Lublińcu), s. 80-81; www.kuria.gliwice.pl.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-Określenie daty powstania Sadowa i parafii jest trudne. Lokacja mogła nastąpić już w drugiej połowie XIII wieku. Pierwsza wyraźna wzmianka o parafii sadowskiej pochodzi z 1447 roku przy okazji spisu świętopietrza w dekanacie oleskim. Wiadomo jednak z protokołu wizytacyjnego z 1679 roku, iż kościół parafialny istnieje od 1331 roku. Obszar parafii do drugiej połowy XIX wieku był bardzo rozległy i liczył 225 km². W tym czasie do parafii należały oprócz Sadowa Wierzbie, Rusinowice, Harbułtowice, Droniowice, Chwostek oraz kościoły filialne w Koszęcinie, Boronowie, Cieszowej, Bruśku z Drutarnią i Olszynie. Od 1868 roku niektóre, większe, miejscowości zaczęto odłączać od parafii w Sadowie tworząc na ich terenie nowe placówki duszpasterskie. Proces ten trwał do lat osiemdziesiątych XX wieku. Obecnie parafię stanowią Sadów, Droniowice, Harbułtowice, Podlesie oraz wierzbie. Od 1716 roku parafia należała do dekanatu lublinieckiego. Po utworzeniu 25 marca 1992 nowej diecezji gliwickiej został również wydzielony dekanat sadowski z ośmioma parafiami. Metryki parafialne chrztów i ślubów prowadzone są od 1673, a zgonów od 1674 roku.
+Określenie daty powstania Sadowa i parafii jest trudne. Lokacja mogła nastąpić już w drugiej połowie XIII wieku. Pierwsza wyraźna wzmianka o parafii sadowskiej pochodzi z 1447 roku przy okazji spisu świętopietrza w dekanacie oleskim. Wiadomo jednak z protokołu wizytacyjnego z 1679 roku, iż kościół parafialny istnieje od 1331 roku. Obszar parafii do drugiej połowy XIX wieku był bardzo rozległy i liczył 225 km². W tym czasie do parafii należały oprócz Sadowa Wierzbie, Rusinowice, Harbułtowice, Droniowice, Chwostek oraz kościoły filialne w Koszęcinie, Boronowie, Cieszowej, Bruśku z Drutarnią i Olszynie. Od 1868 roku niektóre, większe, miejscowości zaczęto odłączać od parafii w Sadowie tworząc na ich terenie nowe placówki duszpasterskie. Proces ten trwał do lat osiemdziesiątych XX wieku. Obecnie parafię stanowią Sadów, Droniowice, Harbułtowice, Podlesie oraz wierzbie. Od 1716 roku parafia należała do dekanatu lublinieckiego. Po utworzeniu 25 marca 1992 nowej diecezji gliwickiej został również wydzielony dekanat sadowski z ośmioma parafiami. Metryki parafialne chrztów i ślubów prowadzone są od 1673roku, a zgonów od 1674 roku.
 ==Kościół i inne obiekty parafialne==
-Nad bocznym wejściem do kościoła widnieje napis 1331, czyli data konsekracji kościoła przez biskupa wrocławskiego Nankera. Bryła kościoła była wielokrotnie przebudowywana, a  pozostałością po pierwszej jest najprawdopodobniej prezbiterium. W czasie reformacji, która na Śląsku osiągał szczyt od drugiej połowy XVI do pierwszej połowy XVII wieku, kościół znalazł się w rękach protestantów.  Rekatolicyzacja parafii sprawiła, że katolicy odzyskali zdewastowany budynek kościoła. Wtedy też dokonano kilku poważnych inwestycji. Rodzina Wierbskich ufundowała kaplicę św. Jadwigi od strony północnej z kryptą, w której znajdują się szczątki fundatorów. Z XVII wieku pochodzą boczne ołtarze Matki Bożej oraz św. Barbary, ambona i organy. Nowością był także ołtarz główny poświęcony św. Józefowi, który od 1671 roku został patronem parafii. Zrezygnowano tym samym z wezwania Wszystkich Świętych.
+Nad bocznym wejściem do kościoła widnieje napis 1331, czyli data konsekracji kościoła przez biskupa wrocławskiego Nankera. Bryła kościoła była wielokrotnie przebudowywana, a  pozostałością po pierwszej jest najprawdopodobniej prezbiterium. W czasie reformacji, która na Śląsku osiągał szczyt od drugiej połowy XVI do pierwszej połowy XVII wieku, kościół znalazł się w rękach protestantów.  Rekatolicyzacja parafii sprawiła, że katolicy odzyskali zdewastowany budynek kościoła. Wtedy też dokonano kilku poważnych inwestycji. Rodzina Wierbskich ufundowała kaplicę św. Jadwigi od strony północnej z kryptą, w której znajdują się szczątki fundatorów. Z XVII wieku pochodzą boczne ołtarze Matki Bożej oraz [[Św. Barbara|św. Barbary]] , ambona i organy. Nowością był także ołtarz główny poświęcony św. Józefowi, który od 1671 roku został patronem parafii. Zrezygnowano tym samym z wezwania Wszystkich Świętych.
 Charakterystycznym elementem kultury materialnej zabudowań kościelnych jest dwukondygnacyjna dzwonnica z XVII wieku. Jej podstawa jest z kamienia, a reszta konstrukcji z drewna kryta kolistym hełmem. Wisiały w niej dwa dzwony: pierwszy gotyki z 1486 roku odlany w Nysie i drugi z 1556 wykonany we Wrocławiu. W 1994 parafianie ufundowali trzy nowe dzwony odlane w zakładzie ludwisarskim Felczyńskich (Anna-220 kg; Maryja-420 kg; Kazimierz-230 kg). W obrębie kościoła znajduje się cmentarz parafialny.