Miarka Karol: Różnice pomiędzy wersjami
(dr) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
== Miarka Karol (1825-1882) == | == Miarka Karol (1825-1882) == | ||
[[Plik:Miarka Karol.jpg|left|200px|thumb|Karol Miarka z żoną]] | [[Plik:Miarka Karol.jpg|left|200px|thumb|Karol Miarka z żoną]] | ||
Urodził się 22 października 1825 w Pielgrzymowicach | Urodził się 22 października 1825 w Pielgrzymowicach w rodzinie Antoniego, nauczyciela, i Karoliny z d. Borówka. Początkowo uczył się w szkole ojca, później w gimnazjach w Pszczynie i Gliwicach. W 1846 roku ukończył seminarium nauczycielskie w Głogówku i uczył w Lędzinach, Urbanowicach i Piotrowicach. Od 1850 roku w [[Parafia św. Katarzyny w Pielgrzymowicach|Pielgrzymowicach]] był nauczycielem i organistą, następnie pisarzem gminnym i sędzią polubownym. | ||
Na ukształtowanie świadomości narodowej Miarki wywarli wpływ: [[Bogedain Bernard|ks. Bernard Bogedain]], rzecznik nauki języka polskiego wśród Polaków, [[Stalmach Paweł|Paweł Stalmach]] i J. Chociszewski, korektorzy jego debiutanckiej powieści o początkach chrześcijaństwa na Górnym Śląsku "Klemensowa Górka". W latach 1861-1868 współpracował z czasopismem "Gwiazdka Cieszyńska". Był czynnym organizatorem śląskiego ruchu społecznego i kulturalnego, przyczynił się znacznie do nawiązania kontaktów Śląska z innymi dzielnicami Polski. W latach 1868-1869 redagował czasopismo "[[Zwiastun Górnośląski]]", a następnie w Królewskiej Hucie wydawał | Na ukształtowanie świadomości narodowej Miarki wywarli wpływ: [[Bogedain Bernard|ks. Bernard Bogedain]], rzecznik nauki języka polskiego wśród Polaków, [[Stalmach Paweł|Paweł Stalmach]] i J. Chociszewski, korektorzy jego debiutanckiej powieści o początkach chrześcijaństwa na Górnym Śląsku "Klemensowa Górka". W latach 1861-1868 współpracował z czasopismem "[[Gwiazdka Cieszyńska]]". Był czynnym organizatorem śląskiego ruchu społecznego i kulturalnego, przyczynił się znacznie do nawiązania kontaktów Śląska z innymi dzielnicami Polski. W latach 1868-1869 redagował czasopismo "[[Zwiastun Górnośląski]]", a następnie w Królewskiej Hucie wydawał [[Katolik - czasopismo|"Katolika"]] (1869-1880), jedno z ważniejszych pism walczących o polskość ludu śląskiego. Założył nakładową [[Księgarnia Katolicka|Księgarnię Katolicką]], w 1870 roku zainicjował serię Biblioteka Katolicka, wydawał kalendarze; powołał stowarzyszenie Kasyno Katolickie, w którym od 1870 roku organizował amatorskie spotkania teatralne. Związany z niemiecką partią Centrum, przeciwstawiał się polityce [[Kulturkampf|kulturkampfu ]] i germanizacji, za co był prześladowany i kilkakrotnie więziony. W latach 1875-1880 kontynuował działalność w Mikołowie, gdzie założył drukarnię; poza "Katolikiem" wydawał inne pisma, jak tygodnik o charakterze oświatowo-moralistycznym [[Monika - czasopismo|"Monika"]]. | ||
Zmarł 15 sierpnia 1882 w Cieszynie. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie. | Zmarł 15 sierpnia 1882 w Cieszynie. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie. | ||
== Autor == | == Autor == | ||
*Szwedzi w Lędzinach (1868) | |||
*Głos wołającego na puszczy górnośląskiej, czyli o stosunkach ludu polskiego na pruskim Śląsku (1865) | *Szwedzi w Lędzinach (1868) | ||
*Sądy Boże (1870) | *Głos wołającego na puszczy górnośląskiej, czyli o stosunkach ludu polskiego na pruskim Śląsku (1865) | ||
*Petronela, pustelnica na Górze św. Anny» ( | *Sądy Boże (1870) | ||
*Kultura (dramat, «Gwiazdka Cieszyńska» 1864), kolejne wydanie pt. Kulturnik (1895) | *Petronela, pustelnica na Górze św. Anny» (1876-1877) | ||
*Bóg widzi (powieść, 1873) | *Kultura (dramat, «Gwiazdka Cieszyńska» 1864), kolejne wydanie pt. Kulturnik (1895) | ||
*Husyci na Górnym Śląsku (1865) | *Bóg widzi (powieść, 1873) | ||
*Husyci na Górnym Śląsku (1865) | |||
*Górka Klemensowa (1861) | *Górka Klemensowa (1861) | ||
*Kalwarja (1868) | *Kalwarja (1868) | ||
*Żywcem zamurowana (1909) | *Żywcem zamurowana (1909) | ||
*Odpuść nam (1871) | *Odpuść nam (1871) | ||
*Sieroty (1874) | *Sieroty (1874) | ||
*Wierna Rózia (1876) | *Wierna Rózia (1876) | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
E. Szramek, Ks. Norbert Bonczyk. Homer Górnośląski i poeta walki kulturnej, RTPNŚ t. 2 | E. Szramek, Ks. Norbert Bonczyk. Homer Górnośląski i poeta walki kulturnej, RTPNŚ 1930, t. 2, s. 61-62; S. Bełza, Karol Miarka, Warszawa 1880; Jan Skryba (K. Prus), Karol Miarka. Krótki zarys jego życia i pracy. Na 100. rocznicę jego urodzenia nakreślił... (razem z biografją Pawła Stalmacha przez Ks. Em. Grima), Katowice-Cieszyn 1924; N. Niestolik, Zabytki Jankowic na tle dziejów wsi, Rybnik-Jankowice, 1996, s. 48-57; Pisarze Śląscy XIX i XX wieku, red. Z. Hierowski, s. 173-176. Foto: Karol Miarka, [w:] A. Bar, Karol Miarka. Studium z dziejów Górnego Śląska, Katowice 1938; W. Szewczyk, Każdy ma swój życiorys: eseje i felietony, Katowice 1996; Karol Miarka a odrodzenie narodowe Śląska. Materiały z konferencji naukowej w 160 rocznicę urodzin i 100 rocznicę zgonu Karola Miarki, Opole 1987; J. Górecki, Ideowy program obrony języka polskiego i koncepcja władzy w ujęciu Karola Miarki, [w:] Władza jako służba społeczeństwu, red. W. Świątkiewicz, J. Wycisło, Katowice 1999; J. Górecki, Religijność Karola Miarki, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2010", Katowice 2009, s. 59-63; E. Malinowska, Karol Miarka-zapomniany "powieściopisarz", [w:] Zapomniani. Z dziejów literatury polskiej na Śląsku, Katowice 1992, s. 119-132. | ||
{{Noty biograficzne}} | {{Noty biograficzne}} | ||
[[Kategoria:Biografie - M]] | [[Kategoria:Biografie - M]] | ||
[[Kategoria:Literaci i publicyści]] | [[Kategoria:Literaci i publicyści]] | ||
[[Kategoria:Dziennikarze]] | |||
Aktualna wersja na dzień 20:17, 17 wrz 2023
Miarka Karol (1825-1882)
Urodził się 22 października 1825 w Pielgrzymowicach w rodzinie Antoniego, nauczyciela, i Karoliny z d. Borówka. Początkowo uczył się w szkole ojca, później w gimnazjach w Pszczynie i Gliwicach. W 1846 roku ukończył seminarium nauczycielskie w Głogówku i uczył w Lędzinach, Urbanowicach i Piotrowicach. Od 1850 roku w Pielgrzymowicach był nauczycielem i organistą, następnie pisarzem gminnym i sędzią polubownym.
Na ukształtowanie świadomości narodowej Miarki wywarli wpływ: ks. Bernard Bogedain, rzecznik nauki języka polskiego wśród Polaków, Paweł Stalmach i J. Chociszewski, korektorzy jego debiutanckiej powieści o początkach chrześcijaństwa na Górnym Śląsku "Klemensowa Górka". W latach 1861-1868 współpracował z czasopismem "Gwiazdka Cieszyńska". Był czynnym organizatorem śląskiego ruchu społecznego i kulturalnego, przyczynił się znacznie do nawiązania kontaktów Śląska z innymi dzielnicami Polski. W latach 1868-1869 redagował czasopismo "Zwiastun Górnośląski", a następnie w Królewskiej Hucie wydawał "Katolika" (1869-1880), jedno z ważniejszych pism walczących o polskość ludu śląskiego. Założył nakładową Księgarnię Katolicką, w 1870 roku zainicjował serię Biblioteka Katolicka, wydawał kalendarze; powołał stowarzyszenie Kasyno Katolickie, w którym od 1870 roku organizował amatorskie spotkania teatralne. Związany z niemiecką partią Centrum, przeciwstawiał się polityce kulturkampfu i germanizacji, za co był prześladowany i kilkakrotnie więziony. W latach 1875-1880 kontynuował działalność w Mikołowie, gdzie założył drukarnię; poza "Katolikiem" wydawał inne pisma, jak tygodnik o charakterze oświatowo-moralistycznym "Monika". Zmarł 15 sierpnia 1882 w Cieszynie. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.
Autor
- Szwedzi w Lędzinach (1868)
- Głos wołającego na puszczy górnośląskiej, czyli o stosunkach ludu polskiego na pruskim Śląsku (1865)
- Sądy Boże (1870)
- Petronela, pustelnica na Górze św. Anny» (1876-1877)
- Kultura (dramat, «Gwiazdka Cieszyńska» 1864), kolejne wydanie pt. Kulturnik (1895)
- Bóg widzi (powieść, 1873)
- Husyci na Górnym Śląsku (1865)
- Górka Klemensowa (1861)
- Kalwarja (1868)
- Żywcem zamurowana (1909)
- Odpuść nam (1871)
- Sieroty (1874)
- Wierna Rózia (1876)
Bibliografia
E. Szramek, Ks. Norbert Bonczyk. Homer Górnośląski i poeta walki kulturnej, RTPNŚ 1930, t. 2, s. 61-62; S. Bełza, Karol Miarka, Warszawa 1880; Jan Skryba (K. Prus), Karol Miarka. Krótki zarys jego życia i pracy. Na 100. rocznicę jego urodzenia nakreślił... (razem z biografją Pawła Stalmacha przez Ks. Em. Grima), Katowice-Cieszyn 1924; N. Niestolik, Zabytki Jankowic na tle dziejów wsi, Rybnik-Jankowice, 1996, s. 48-57; Pisarze Śląscy XIX i XX wieku, red. Z. Hierowski, s. 173-176. Foto: Karol Miarka, [w:] A. Bar, Karol Miarka. Studium z dziejów Górnego Śląska, Katowice 1938; W. Szewczyk, Każdy ma swój życiorys: eseje i felietony, Katowice 1996; Karol Miarka a odrodzenie narodowe Śląska. Materiały z konferencji naukowej w 160 rocznicę urodzin i 100 rocznicę zgonu Karola Miarki, Opole 1987; J. Górecki, Ideowy program obrony języka polskiego i koncepcja władzy w ujęciu Karola Miarki, [w:] Władza jako służba społeczeństwu, red. W. Świątkiewicz, J. Wycisło, Katowice 1999; J. Górecki, Religijność Karola Miarki, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2010", Katowice 2009, s. 59-63; E. Malinowska, Karol Miarka-zapomniany "powieściopisarz", [w:] Zapomniani. Z dziejów literatury polskiej na Śląsku, Katowice 1992, s. 119-132.
| |||||