Miarka Karol

Miarka Karol (1825-1882)

Karol Miarka z żoną

Urodził się 22 października 1825 w Pielgrzymowicach, syn Antoniego, nauczyciela, i Karoliny z Borówka. Początkowo uczył się w szkole ojca, później w gimnazjach w Pszczynie i Gliwicach. W 1846 roku ukończył seminarium nauczycielskie w Głogówku i uczył w Lędzinach, Urbanowicach i Piotrowicach. Od 1850 roku w Pielgrzymowicach był nauczycielem i organistą, następnie pisarzem gminnym i sędzią polubownym.

Na ukształtowanie świadomości narodowej Miarki wywarli wpływ: ks. Bernard Bogedain, rzecznik nauki języka polskiego wśród Polaków, Paweł Stalmach i J. Chociszewski, korektorzy jego debiutanckiej powieści o początkach chrześcijaństwa na Górnym Śląsku "Klemensowa Górka". W latach 1861-1868 współpracował z czasopismem "Gwiazdka Cieszyńska". Był czynnym organizatorem śląskiego ruchu społecznego i kulturalnego, przyczynił się znacznie do nawiązania kontaktów Śląska z innymi dzielnicami Polski. W latach 1868-1869 redagował czasopismo "Zwiastun Górnośląski", a następnie w Królewskiej Hucie wydawał "Katolika" (1869-1880), jedno z ważniejszych pism walczących o polskość ludu śląskiego. Założył nakładową [Księgarnia Katolicka|Księgarnię Katolicką]], w 1870 roku zainicjował serię Biblioteka Katolicka, wydawał kalendarze; powołał stowarzyszenie Kasyno Katolickie, w którym od 1870 roku organizował amatorskie spotkania teatralne. Związany z niemiecką partią Centrum, przeciwstawiał się polityce kulturkampfu i germanizacji, za co był prześladowany i kilkakrotnie więziony. W latach 1875-1880 kontynuował działalność w Mikołowie, gdzie założył drukarnię; poza "Katolikiem" wydawał inne pisma, jak tygodnik o charakterze oświatowo-moralistycznym "Monika". Zmarł 15 sierpnia 1882 w Cieszynie. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.

Autor

• Szwedzi w Lędzinach,
• Głos wołającego na puszczy górnośląskiej, czyli o stosunkach ludu polskiego na pruskim Śląsku (1865),
• Sądy Boże (1870),
• Petronela, pustelnica na Górze św. Anny» (1876—1877),
• Kultura (dramat, «Gwiazdka Cieszyńska» 1864), kolejne wydanie pod tytułem «Kulturnik» 1895.
• Bóg widzi (powieść, 1873).
• Husyci na Górnym Śląsku,
• Górka Klemensowa
• Kalwarja,
• Żywcem zamurowana,
• Odpuść nam,
• Sieroty,
• Wierna Rózia.

Bibliografia

E. Szramek, Ks. Norbert Bonczyk. Homer Górnośląski i poeta walki kulturnej, RTPNŚ t. II z 1930, s. 61-62; S. Bełza, Karol Miarka, Warszawa 1880; Jan Skryba (K. Prus), Karol Miarka. Krótki zarys jego życia i pracy. Na 100. rocznicę jego urodzenia nakreślił... (razem z biografją Pawła Stalmacha przez Ks. Em. Grima), Katowice-Cieszyn 1924;