Kościół Świętego Ducha w Bytomiu

Współcześnie to niewielkich rozmiarów kaplica, która została zbudowana przez bożogrobców miechowickich. Położona jest w Bytomiu przy ul. Krakowskiej. Pierwotnie służyła jako kaplica szpitalna przy hospicjum dla ubogich prowadzonym przez bożogrobców. Została wybudowana przed 1299 rokiem z inicjatywy Kazimierza - księcia bytomskiego lub jego ojca - Władysława I. Drewniane zabudowania szpitalne składały się z kaplicy oraz dwóch budynków, jeden dla ubogich, drugi dla chorych. Cały obiekt posiadał ogród i otoczony był własnym murem, a usytuowanie go poza murami miejskimi miało zapobiegać rozprzestrzenianiu się licznych wówczas epidemii.

Po 1369 roku księstwo bytomskie wraz z samym miastem Bytomiem zostało podzielone między książąt z Cieszyna i Oleśnicy, a szpital Ducha Świętego oraz wieś Chorzów i południowa część ziemi bytomskiej zostały przydzielone Przemysławowi I Noszakowi, księciu cieszyńskiemu.

Na początku XVIII wieku kaplica popadła w ruinę. W 1721 roku przystąpiono do budowy nowej kaplicy. Zbudowana została na planie ośmioboku, z ośmiospadowym dachem namiotowym i wieżyczką zwieńczoną barokowym hełmem.

W 1810 roku na mocy edyktu sekularyzacyjnego zakon bożogrobców został rozwiązany, a majątek klasztorny skonfiskowany. Na początku XX wieku w latach 1910-1912 za pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku szpitala wybudowano Zakład Rehabilitacyjny dla Kalek (Krüppelheim) również pod wezwaniem Ducha Świętego, dzisiaj Wojewódzki Szpital Specjalistyczny.

Bibliografia

B. Kloch, Bożogrobcy na Górnym Śląsku do I połowy XIV wieku - wybrane zagadnienia, [w:] Bożogrobcy Jerozolima - Miechów - Chorzów. Materiały z sesji naukowej 9 października 1999 r., Chorzów Batory 200, s. 59-70; J. Drabina, Bożogrobcy w Chorzowie, tamże, s. 79-86.