Bożogrobcy

Z e-ncyklopedia

Bracia Krzyżowi Pańskiego Grobu Jerozolimskiego

symbol miechowitów
Bozogrobcy Katowice.JPG
Bozogrobcy chorzow.jpg

Przyjmuje się, że wyłonili się z bractwa zorganizowanego na wzór kapituły kanoników w Jerozolimie. Po zdobyciu przez krzyżowców w 1099 roku Jerozolimy, prawdopodobnie Godfryd z Bouillon lub jego następca Baldwin I, powołał do życia spośród uczestników wyprawy krzyżowej wspólnotę, złożoną z dwóch kategorii członków: rycerzy i duchownych.

Do Polski bożogrobców sprowadził w 1163 roku Jaksa z rodu Gryfitów i osadził ich w Miechowie, stąd używana w Polsce nazwa miechowici. W późniejszych latach powstały następne konwenty, przy których organizowano parafie i szpitale, między innymi w Gnieźnie (1243), Bytomiu (przed 1300), Krakowie (1351), Chodowie (1381), Przeworsku (1394), Leżajsku (1400). W latach 1483-1489 zakon w większości krajów europejskich został zniesiony, a dobra przejęli kawalerowie maltańscy. Klasztor miechowski stał się centralnym konwentem zakonu; tutaj rezydował jego przełożony nazywany proboszczem generalnym. W 1819 roku nastąpiła kasata zakonu pod zaborem rosyjskim.

Bożogrobcy przebywali w Chorzowie, zdaniem J. Drabiny, od 1257 roku. Parafią chorzowską bożogrobcy zarządzali aż do 1816 roku, to jest do chwili śmierci ostatniego proboszcza zakonnego - ks. Hilarego Przybylskiego. Po sekularyzacji bożogrobców parafia chorzowska została przejęta przez duchowieństwo diecezjalne.

W 1995 roku, w porozumieniu z Gubernatorem Generalnym Zakonu Bożogrobców Ludovico hr. Carducci Artenisio doszło do utworzenia (odrodzenia) Zakonu Bożogrobców w Polsce. W marcu 1996 roku odbyła się pierwsza inwestytura nowych członków zakonu. W 2006 roku odbyła się uroczystość inwestytury w Katowicach. Do zakonu Bożogrobców zostali przyjęci między innymi abp Damian Zimoń i abp Stanisław Szymecki. Obecnie Zakon Rycerski Bożego Grobu w Jerozolimie liczy 47 zwierzchnictw i delegatur. Działają one w 27 państwach świata. Do zakonu należy ponad 19 tys. kawalerów i dam.

Bibliografia

B. Kloch, Bożogrobcy na Górnym Śląsku do I połowy XIV wieku - wybrane zagadnienia, [w:] Bożogrobcy Jerozolima - Miechów - Chorzów. Materiały z sesji naukowej 9 października 1999 r., Chorzów Batory 2000, s. 59-70; J. Drabina, Bożogrobcy w Chorzowie, tamże, s. 79-86; Bożogrobcy sprawcami uprzemysłowienia? - głos w dyskusji - R. Hanke, [w:] Z dziejów tradycji, historii i kultury Wielkich Hajduk, red. J. Kurek, A. Kurek, Chorzów Batory 1996, s. 131-132.