Boromeuszki w Piaśnikach

Obecność sióstr boromeuszek w Piaśnikach związana była z działalnością przeniesionego na początku XX wieku szpitala hutniczego z Lipin do Piaśnik. Kronika retrospektywna tej placówki wymienia rok 1907 jako datę zmiany lokalizacji szpitala. Nowa lokalizacja szpitala podyktowana była potrzebą zwiększenia ilości miejsc łóżek szpitalnych oraz potrzebą oddalenia się od negatywnego wpływu pobliskich hut cynku. Placówka w Piaśnikach, będąca kontynuacją lipińskiej wspólnoty, jako datę powstania podaje w schematyzmach zgromadzenia oraz schematyzmach diecezjalnych - rok 1865. W 1908 roku wspólnota liczyła 11 sióstr. Przełożoną była s. Celesta (Cölesta) Bienkowska (imię chrzestne Karolina; ur. 2.04.1849 r. w Jarotach (Jomendorf - Ostpreussen); profesję zakonną złożyła 10.11.1870 r.; zm. 28.06.1920 r. w Brzegu Dolnym). Szpital miał do dyspozycji 86 łóżek szpitalnych (poprzedni szpital w Lipinach, w 1896 roku, dysponował 50 łóżkami szpitalnymi). Na terenie szpitala funkcjonowała kaplica szpitalna. W liturgii w niej sprawowanej uczestniczyli także mieszkańcy miejscowości, szczególnie do czasu powstania parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piaśnikach (1938 rok). Jednym z kapłanów posługującym w tej kaplicy był ks. Hilary Gwóźdź, ówczesny notariusz Kurii Diecezjalnej (według kroniki retrospektywnej posługiwał tam w latach 1931-1937). Naczelnym lekarzem szpitala w 1931 był Walter Urtel (także podczas II wojny światowej); od 1937 r. oraz po II wojnie światowej - Alfred Barlik (ur. 23 sierpnia 1903 r. w Poznaniu, zm. 12 czerwca 1960 r. w Świętochłowicach). W czasie II wojny światowej siostry pozostały na tej placówce. Z wczesnych lat powojennych warto wspomnieć o posłudze s. Alany Harońskiej (imię chrzestne Walburga; ur. 4.10.1905 r. w Chorzowie, profesję zakonną złożyła 12.08.1933 r.; zm. 23.11.1986 r. w Cieszynie). Na prośbę Zarządu Świetlicy Rady Zakładowej Hut Cynkowych w Lipinach, s. Alana prowadziła kursy kroju i szycia dla pracowniczek zakładu (1946-1948). W latach 50. XX wieku, w czasie walki władz komunistycznych z Kościołem, zwolniono część sióstr z pracy w szpitalu. Ponadto, mieszkanie w szpitalu musiały opuścić siostry w nim niezatrudnione. Pozostałe siostry musiały opuścić dotychczasowe mieszkanie, gdyż zajął je tzw. wicedyrektor szpitala. Stanowisko wicedyrektora szpitala zostało wprowadzone przez władze komunistyczne - powierzano je ludziom od spraw politycznych, a nie medycznych. W tym trudnym położeniu z pomocą siostrom przyszedł dyrektor szpitala, Alfred Barlik, który wygospodarował dla nich część z własnego mieszkania. W okresie powojennym szpital nosił nazwę: Szpital Miejski nr 2 w Świętochłowicach-Lipinach. Działalność sióstr boromeuszek w Piaśnikach trwała do 28 sierpnia 1972 roku.

Bibliografia

Archiwum Sióstr Boromeuszek w Mikołowie: Kronika domu Lipiny/Piaśniki szpital miejski (retrospektywna za lata 1865-1961, doprowadzona do 1961 r.); Praca sióstr w Lipinach Śląskich - ochronce. Wspomnienia s. Klary Przywary, spisane w 1977 r.; Dokumentacja placówki Piaśniki-szpital; Schematismus der Congregation der barmherzigen Schwestern vom hl. Carolus Borromäus 1896, Trebnitz 1896, s. 16; Schematismus der Kongregation der barmherzigen Schwestern vom hl. Karl Borromäus 1908, Trebnitz 1908, cz. 1, poz. 111, s. 39 (zapis placówki: Piaśniki-Lipiny); Anhang zum Schematismus der Kongregation […] 1926, Trebnitz 1926, poz. 26, s. 358 (zapis Lipiny-Piaśniki); Rocznik Diecezji Śląskiej (Katowickiej) 1936, s. 196 (dot. ks. Hilarego Gwóździa); Powiat Świętochłowicki. Monografia, red. Tadeusz Szaliński, Katowice 1931, s. 496, 498 (dot. dr Waltra Urtela); Barlik Alfred [w:] Krzysztof Brożek, Polscy lekarze na Górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim od końca XIX do połowy XX wieku, Katowice 2009, s. 180-181; Ewa Kaczmarek, Dlaczego przeszkadzały? Polityka władz partyjnych i rządowych wobec żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce w latach 1945-1956, Warszawa 2007, s. 172; Gertruda Kasperek, Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Mikołowie w latach 1939-1947, Lublin 1997, s. 216.