Sobór Laterański III (1179) - O wyborze papieża

Kanon I. O wyborze papieża

1. Chociaż nasi poprzednicy wydali wyraźne rozporządzenia w celu uniknięcia niezgody przy wyborze najwyższego pontyfika [= papieża], to jednak przez upór i zuchwałą ambicję Kościół często cierpiał później niebezpieczne podziały. Aby uchronić się przed tym złem, również my, za radą naszych braci i zgodą świętego Soboru, postanowiliśmy, że do powyższych ustaleń należy dodać klauzulę uzupełniającą. 2. Wydajemy zatem postanowienie, że jeżeli kardynałowie nie będą mogli osiągnąć pełnej jednomyślności co do ustanowienia papieża, ponieważ nieprzyjaciel człowieka nie przestaje wysiewać chwastu niezgody, i gdy dwie części osiągną zgodę, a trzecia część nie będzie chciała tego zaaprobować albo ośmieli się sama wybrać kogoś innego, wówczas za pontyfika rzymskiego niech będzie uważany ten, który został wybrany i zaakceptowany przez dwie części. Jeżeli zaś doszłoby do sytuacji takiej, że ktoś spodziewał się własnego mianowania ze strony owej trzeciej części, a ponieważ doznał zawodu, przywłaszczył sobie bezprawnie tytuł biskupa, to zarówno on, jak i ci, którzy to uznają, podlegają ekskomunice oraz karze pozbawienia świętych funkcji. Odmówi się im komunii z wyjątkiem wiatyku udzielanego w chwili śmierci, a jeśli się nie opamiętają spotka ich ten sam los, co Datana i Abirama, których ziemia pochłonęła żywych. Ponadto, jeżeli ktoś zostałby wybrany na urząd apostolski głosami gremium liczącego mniej niż dwie trzecie, taki wybór w żaden sposób nie może zostać przyjęty, dopóki nie zaistnieje większa zgodność, a jeżeli kandydat nie będzie chciał z pokorą się wycofać, podlega karze wymienionej wyżej. 3. To postanowienie nie wyrządza żadnej szkody rozporządzeniom kanonicznym i kościelnym, zgodnie z którymi przeważać powinno zdanie większości, a jeśliby powstały tu jakieś wątpliwości, może je rozstrzygnąć władza wyższa. W Kościele rzymskim zachodzi sytuacja szczególna, to znaczy nie ma tu możliwości wniesienia odwołania do władzy wyższej.

Źródło: Dokumenty Soborów Powszechnych, t. II, oprac. ks. A. Baron, ks. H. Pietras, Kraków 2003, s. 169.