Protonotariusz apostolski

Z e-ncyklopedia

Protonotariusz apostolski

W Polsce nazywani popularnie infułatami. Nazwa wywodząca się z posiadanego przez nich uprawnienia do używania infuły podczas nabożeństw liturgicznych, nie są jednak biskupami. W XIV wieku infułatami nazywano notariuszy Kancelarii Apostolskiej. Ich obowiązkiem było sporządzanie ważnych dokumentów papieskich oraz pisanie protokołów z posiedzeń – konsystorza. W XVI wieku zrodził się zwyczaj nadawania przez biskupa Rzymu tytułów honorowych protonotariusza apostolskiego, z którym wiązał się przywilej noszenia szat biskupich.

Papież Pius X ustalił cztery grupy protonotariuszy apostolskich:

a) Kolegium siedmiu liczbowych (pronotarii de numero participantium) – urzędnicy kurii rzymskiej

b) Protonotariuszy nadliczbowych (supranumerarii) – główni kanonicy bazyliki rzymskiej.

c) Protonotariuszy „na wzór” (ad instar participantium) – honorowi, promowani przez papieża

d) Protonotariuszy honorowych (titulares seu honorarii) – honorowi, promowani przez nuncjuszy

Wszyscy za wyjątkiem protonotariuszy honorowych mogli używać infuły w sposób zgodny z prawem.

Papież Paweł VI przyznał prawo do noszenia odznak pontyfikalnych duchownym, którzy posiadają sakrę biskupią lub jakąś szczególną jurysdykcję, dlatego też infułaci dzielą się na:

a) Liczbowych (de numero) – jest to urzędnik kurii rzymskiej pełniący funkcję notariusza papieskiego. Do podstawowych obowiązków należy czuwanie nad dokumentacją papieża i Stolicy Apostolskiej w zakresie formalności prawnych.

b) Ponadliczbowych (supra numerum) – tytuł honorowy, przyznawany prezbiterom na wniosek biskupa ordynariusza.

Prawo kanoniczne nie zwraca uwagi na cechy lub zasługi, którymi dany ksiądz musiałby się odznaczać. Nie wiążą się z tym żadne dodatkowe obowiązki. Jest to najwyższy tytuł jaki mógł otrzymać prezbiter.

Infułaci mogą nosić fioletową sutannę, albo czarną z purpurowymi obszywkami i guzikami, jedwabny pas ozdobiony frędzlami. Protonotariusz supra numerum w przeciwieństwie do protonotariusza de numero nie może używać mantoletu i biretu z czerwonym pomponem.

W archidiecezji katowickiej obecnie jest trzech protonotariuszy apostolskich:

W 2014 roku papież Franciszek zniósł tytuł honorowy protonotariusza apostolskiego supra numerum, choć prezbiterom, którzy wcześniej otrzymali tę godność, tytuł nie przepadł.

Bibliografia

R. Sobański, Infułat, EK, t. 7, Lublin 1997, kol. 200.