Gruszka Zofia

Gruszka Zofia CSSH (1901-1945), imię zakonne Józefa

Urodziła się 13 maja 1901 w Zawodziu (Katowice)w górniczej rodzinie Józefa i Rozalii z d. Wróbel. Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi w domu macierzystym we Wrocławiu. 15 sierpnia 1923 rozpoczęła postulat, w czasie którego przebywała w placówce w Katowicach-Bogucicach, następnie w latach 1923-1925 kontynuowała naukę w Państwowym Seminarium Ochroniarskim w Krakowie, przebywając w internacie sióstr prezentek. 24 sierpnia 1926 rozpoczęła dwuletnią formację nowicjacką, uwieńczoną pierwszymi ślubami 28 sierpnia 1928, a w roku 1933 wieczystymi. W latach 1939-1941 pracowała jako wychowawczyni ochronki dla 30 dzieci w Pielgrzymowicach. Zajmowała się także dziećmi przyjeżdżających na wakacje, a w parafii pielgrzymowickiej prowadziła Kongregację Mariańską Panien.

1941-1942 została przełożoną w nowo utworzonym przytułku dla starców w Sosnowcu przy ul. Kaliskiej. 1942-1944 ze względu na stan zdrowia, przebywała w sanatorium przeciwgruźliczym w Rabsztynie. 1944-1945 była przełożoną placówki w pielgrzymowickim domu opieki dla 80 starców, opiekowała się podopiecznymi aż do ich ewakuacji do Strumienia w maju 1945 roku. Siostra Józefa jako przełożona placówki, aby uchronić młode siostry przed okrucieństwem ze strony żołnierzy radzieckich, posłała je potajemnie do domu prowincjalnego w Bogucicach. Z narażeniem życia pozostała w placówce do czasu ewakuacji starców do Strumienia, a po załatwieniu koniecznych formalności odwiozła starców do domu opieki w Pszczynie, po czym z kilkoma siostrami wróciła do domu prowincjalnego w Bogucicach. Po kilku dniach, zmarła 23 maja 1945 w wieku 44 lat na wskutek ciężkich przeżyć i wycieńczenia w czasie frontu na placówce w Pielgrzymowicach. Spoczęła na bogucickim cmentarzu.

Bibliografia

Archiwum Prowincji Katowickiej Jadwiżanek, (AKPJ), nekrologi zmarłych sióstr; C. Gorol, 50 lat Katowickiej Prowincji Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi, mps, s. 13-14; M. Gorol, Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi Prowincja Katowicka, w latach 1939-1947, [w:] Żeńskie Zgromadzenia Zakonne w Polsce 1939-1947, Lublin 1995, s. 235; [1], s. 183, [dostęp: 2023-02-11]; ks. J. Woś, ks. W. Jacewicz, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, t. I, s. 183.