Baildon John
John Baildon (1772-1846), przemysłowiec, pionier hutnictwa na Śląsku
Urodził się 11 grudnia 1772 w Lambert (Sarbert) nad rzeką Carron w Szkocji. Pod kierunkiem Daniela Mancona w Sterling studiował mechanikę, rysowanie maszyn oraz hydraulikę. W 1793 roku na zaproszenie Fryderyka von Redena przybył na Śląsk i został doradcą technicznym przy budowie dwóch wysokich pieców niedaleko Bytomia. Następnie zatrudniono go przy budowie huty w Gliwicach, w której 10 września 1796 uruchomiono pierwszy poza Wielką Brytanią piec opalany koksem. Od 1798 roku pozostawał w pruskiej służbie publicznej. W tym samym roku w kopalni w Strzyżowicach uruchomił pierwszą na Śląsku maszynę parową. W latach 1798-1802 był jednym z projektantów i budowniczych „Huty Królewskiej” w Chorzowie. Na Dolnym Śląsku, na rzece Strzegomce zbudował jeden z pierwszych w Europie mostów żelaznych. Dzięki zawartemu w czerwcu 1804 roku małżeństwu z Heleną Galli stał się właścicielem Bełku. W latach 1807-1810 podjął działalność przemysłową w dobrach Jana Vaclawa Homolacsa we Frydlandzie. W tym czasie John Baildon został odznaczony przez władze pruskie Wielkim Orderem Czerwonego Orła. W 1817 roku rozpoczął pracę w zakładach księcia Hohenlohe w Wełnowcu, wspólnie ze swoim pracodawcą zakładając hutę cynku w Bytkowie. W 4 lata później na granicy gmin Katowice, Dąb i Załęże uruchomił pudlingarnię – obecnie huta „Baildon” – której został współwłaścicielem. Kupił także majątek w Łubiu. Będąc właścicielem Bełku, otrzymał nadania górnicze i na granicy Czerwionki oraz Leszczyn wybudował kopalnię „Helena”. Zmarł 7 sierpnia 1846 w Łubiu. Spoczął na cmentarzu hutniczym w Gliwicach.
Bibliografia
H.Christoph, John Baildon, Katowice 1996; R.Borowy, John Baildon i Richard Holtze oraz ich związki z miejscowością Bełk, [w:] Śląsk bogaty różnorodnością kultur, narodów i wyznań. Historia lokalna na przykładzie wybranych powiatów, miast i gmin, Czerwionka-Leszczyny 2004, s.37-40; H.Polak, Dzieje Bełku, Czerwionka-Leszczyny 2002, s.38-39; A.Żukowski, A.Gudzik, Szlakami Zielonego Śląska 1, Czerwionka-Leszczyny 2010, s.57; A.Gudzik, Szkot, który pokochał Śląsk, „Tygodnik Rybnicki” 2008, nr 14(73), s.2; Taż, Holly, Węgierscy, Baildonowie-prywatni właściciele Bełku, cz.I, „Kurier” 1995, nr 53/95, s.6; Taż, Holly, Węgierscy, Baildonowie-prywatni właściciele Bełku, cz.II, „Kurier” 1995, nr 54/95, s.7; K.Kluczniok, John Baildon (1772-1846), „Kurier” 1997, nr 76/97, s.7. Foto: Muzeum Miasta Katowice, wikipedia.
|