Św. Łukasz Ewangelista
Według Euzebiusza z Cezarei, pierwszego historyka Kościoła, św. Łukasz pochodził z Antiochii Syryjskiej. Był poganinem a nie Żydem. Należał do ludzi wykształconych i dobrze obeznanych z ówczesną literaturą. Teodor Lektor (w. VI) pisze, że św. Łukasz był również malarzem i namalował obraz Matki Bożej, który zabrała z Jerozolimy cesarzowa Eudoksja, żona Teodozego I Wielkiego, i przesłała go w darze św. Pulcherii, siostrze cesarza. Odtąd legenda ta stała się powszechna. Do św. Łukasza jako autora zaczęły przyznawać się wszystkie starożytne obrazy, także nasz jasnogórski.
Św. Łukasz około roku 50 po narodzeniu Pana Jezusa, a w kilkanaście lat po Jego śmierci, przyjął chrzest święty i przyłączył się do św. Pawła Apostoła. W końcowych pozdrowieniach Listu do Kolosan św. Paweł mówi o „Łukaszu, umiłowanym lekarzu”, a w 2 Liście do Tymoteusza mówi o nim, że ma u swojego boku tylko Łukasza jako wiernego przyjaciela. Św. Łukasz współdziałał ze św. Pawłem w misyjnym zaangażowaniu i należał do jego najwierniejszych towarzyszy w podróżach. Od trzeciej podróży (rok 58) św. Łukasz nie odstępował już św. Pawła. Żył wtedy jeszcze św. Piotr, św. Jakub Starszy i Najświętsza Maryja Panna. Dlatego mógł od nich zebrać bezcenne informacje, których nie znajdujemy w innych ewangeliach. Nie wiemy, co działo się ze św. Łukaszem po męczeńskiej śmierci św. Pawła (67). Jako miejsca jego pobytu wymienia się: Achaję i Macedonię, a nawet Włochy i Francję. Najprawdopodobniej jednak św. Łukasz został mianowany przez św. Pawła biskupem w jednym z miast Grecji. Autor prologu do jego Ewangelii, żyjący w II wieku, pisze, że św. Łukasz zmarł w Beocji (Grecja) w wieku 84 lat. Autor nie wspomina o męczeństwie Ewangelisty, pisze tylko „zmarł pełen Ducha Świętego”.
Nie wiemy, gdzie jest grób św. Łukasza. Do posiadania jego relikwii przyznawali się i przyznają: Efez, gdzie w roku 1951 miano odnaleźć jego grób, Beocja, Wenecja i Padwa. Przez długie wieki pokazywano także relikwie św. Łukasza w Konstantynopolu, gdzie miały być przeniesione za panowania cesarza Justyniana ok. 527 roku. Stąd miano je przewieźć do Wenecji, a potem do Padwy (od roku 899). Do dnia dzisiejszego tam się znajdują w bazylice Św. Justyny w osobnej kaplicy. Najstarszy wizerunek św. Łukasza można oglądać w bogatej mozaice w Rawennie, w kościele pw. św. Witalisa. Pochodzi on z wieku VI. Już tam jest przy nim wół jako symbol jego Ewangelii, którą rozpoczyna od zjawienia się Archanioła Gabriela w świątyni jerozolimskiej kapłanowi Zachariaszowi. Przed tą świątynią składano Panu Bogu na ofiarę woły i owce. W katakumbach Kommodylli w Rzymie jest fresk z wieku VII, przedstawiający św. Łukasza w stroju rzymskim.
- Liturgiczne wspomnienie - 18 października
Bibliografia
Za: [1]
| |||||
| |||||