Zarząd diecezji: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Grafika:Kat_kuria3.jpg| | [[Grafika:Kat_kuria3.jpg|300px|thumb|gmach kurii diecezjalnej|right]] | ||
[[Grafika:Kuria_zima.jpg|300px|thumb|gmach kurii diecezjalnej|right]] | |||
Jeszcze przed formalnym utworzeniem diecezji, rozpoczął się proces tworzenia administracji centralnej, co da się wytłumaczyć tylko tym, iż ks. August Hlond - w rozmowie z papieżem - otrzymał zapewnienie, iż Administracja Apostolska na Górnym Śląsku będzie trwałą częścią organizacji Kościoła w Polsce i przekształci się w sprzyjanych okolicznościach w diecezję. Z tego względu powstały wszystkie części składowe, tworzące przyszły urząd centralny diecezji: wikariusz generalny, kanclerz, notariusze, konsultorzy diecezjalni, konsultorzy proboszczów, rada administracyjna d.s. gospodarczych i finansowych oraz sąd pierwszej instancji na czele z oficjałem i 6 sędziami. Ponadto powołano egzaminatorów prosynodalnych, członków „consilium vigilantiae”, cenzorów książek, przedstawicieli Komisji Biskupiej do egzaminowania katechetów oraz wizytatorów nauki religii. | Jeszcze przed formalnym utworzeniem diecezji, rozpoczął się proces tworzenia administracji centralnej, co da się wytłumaczyć tylko tym, iż ks. August Hlond - w rozmowie z papieżem - otrzymał zapewnienie, iż Administracja Apostolska na Górnym Śląsku będzie trwałą częścią organizacji Kościoła w Polsce i przekształci się w sprzyjanych okolicznościach w diecezję. Z tego względu powstały wszystkie części składowe, tworzące przyszły urząd centralny diecezji: wikariusz generalny, kanclerz, notariusze, konsultorzy diecezjalni, konsultorzy proboszczów, rada administracyjna d.s. gospodarczych i finansowych oraz sąd pierwszej instancji na czele z oficjałem i 6 sędziami. Ponadto powołano egzaminatorów prosynodalnych, członków „consilium vigilantiae”, cenzorów książek, przedstawicieli Komisji Biskupiej do egzaminowania katechetów oraz wizytatorów nauki religii. | ||
Wersja z 06:41, 7 lut 2010
Jeszcze przed formalnym utworzeniem diecezji, rozpoczął się proces tworzenia administracji centralnej, co da się wytłumaczyć tylko tym, iż ks. August Hlond - w rozmowie z papieżem - otrzymał zapewnienie, iż Administracja Apostolska na Górnym Śląsku będzie trwałą częścią organizacji Kościoła w Polsce i przekształci się w sprzyjanych okolicznościach w diecezję. Z tego względu powstały wszystkie części składowe, tworzące przyszły urząd centralny diecezji: wikariusz generalny, kanclerz, notariusze, konsultorzy diecezjalni, konsultorzy proboszczów, rada administracyjna d.s. gospodarczych i finansowych oraz sąd pierwszej instancji na czele z oficjałem i 6 sędziami. Ponadto powołano egzaminatorów prosynodalnych, członków „consilium vigilantiae”, cenzorów książek, przedstawicieli Komisji Biskupiej do egzaminowania katechetów oraz wizytatorów nauki religii.
Po utworzeniu diecezji katowickiej w 1925 roku, instytucje odpowiedzialne za sprawne funkcjonowanie administracji diecezjalnej nie uległy większym zmianom, doszły tylko nowe elementy - właściwe dla struktur diecezjalnych - w postaci katowickiej Kapituły Katedralnej oraz trzech Komisji diecezjalnych, powołanych dla celów specjalnych: Konserwatorskiej, Biblioteki Seminarium Duchownego i Muzyki Kościelnej . W pierwszym, bardzo nielicznym zarządzie diecezji, poza administratorem apostolskim – ks. Hlondem, pracowali w kurii: ks. Teofil Bromboszcz – wikariusz generalny, ks. Emil Szramek – kanclerz, ks. Jan Jarczyk – notariusz, ks. Stanisław Maśliński –notariusz i ks. Wojciech Kokot – kalkulator .
Po powołaniu do życia Akcji Katolickiej (1934), jej liczne sekretariaty uzupełniły strukturę zarządzania diecezją, zwłaszcza na polu duszpasterskim. Chodzi tu o Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej, Sekretariaty Stowarzyszeń: Kobiet, Mężczyzn, Młodzieży Męskiej, Młodzieży Żeńskiej i Niemieckiej Młodzieży Katolickiej, a także sekretariat Misji Wewnętrznej i zarząd Związku “Caritas" .
Oryginalnym w skali całego Kościoła w Polsce było wydzielenie w kurii katowickiej na początku okupacji osobnego referatu odpowiedzialnego wyłącznie za programowanie i stymulowanie wszelkich inicjatyw duszpasterskich w diecezji. Ta wydzielona część po wojnie weszła na stałe do sfery zarządzania i programowania duszpasterstwa w diecezji katowickiej Sytuacja okupacyjna wymusiła liczne zmiany. Po wygnaniu biskupów katowickich ( 28 II 1941 ), rządy w diecezji przejęli wikariusze generalni: ks. Franciszek Strzyż ( Franz Strzyz ), a po jego śmierci (3 VI 1942), ks. Franciszek Woźnica ( Franz Wosnitza ). Praktycznie wszystkie instytucje centralne w Kurii zawiesiły działalność, za wyjątkiem Wydziału Duszpasterskiego i Rady Administracyjnej. Początkowo rolę Kapituły Katedralnej, rozbitej przez okupanta aresztowaniami i deportacjami przejęła, tzw. Rada Ordynariusza, która jednak po wygnaniu biskupów przestała istnieć, a jej członkowie weszli w skład Rady Administracyjnej. Ta ostatnia - według koncepcji ks. Strzyża- zmieniła swoje przeznaczenie, gdyż oprócz spraw gospodarczych, służyła radą w najistotniejszych sprawach diecezji, między innymi w kwestiach polityki wobec władz okupacyjnych. Niektóre sprawy, wymagające decyzji biskupa, konsultowano z biskupem Adamskim, przebywającym wtedy w Warszawie.
ks. Emil Szramek
ks. Stanisław Maśliński
ks. Teofil Bromboszcz
ks. Wilhelm Kasperlik
ks. Hilary Gwóźdź
ks. Franciszek Strzyż
ks. Franciszek Woźnica
ks. Eugeniusz Szczotok
W czasie okupacji egzystencja diecezji jako samodzielnej cząstki Kościoła Powszechnego, została poważnie zagrożona. Władze okupacyjne dążyły do jej likwidacji przez połączenie z diecezją wrocławską. Z inicjatywy ks. F. Woźnicy rozpoczął się zauważalny proces dostosowywania form zarządzania diecezją na wzór wrocławski. Wikariusze generalni, zwłaszcza ks. Woźnica, usiłowali otrzymać status pełnoprawnych członków Konferencji Biskupów Niemieckich ( tzw. Konferencja Fuldajska ) . Po wojnie, centralne organy zarządzania diecezją nie uległy większym zmianom. Pozostawiono - jako rzecz sprawdzoną w czasie okupacji - referat duszpasterski. Jego wzorem, zostały także zorganizowane referaty katechetyczny, liturgiczny, charytatywny, duszpasterstwa specjalnego, gospodarczo-finansowy. Rozbudowane zostały kolegialne, wybieralne ciała doradcze, zgodnie z postulatami II Soboru Watykańskiego: Rada Duszpasterska, Rada Kapłańska, Rada Administracyjna, Rada Liturgiczna i Komisja Ekumeniczna. Ponadto, zgodnie z nadal obowiązującymi postulatami Konkordatu między RP a Watykanem i Synodu Polskiego z 1936 roku, w diecezji funkcjonowała specjalna Komisja Sztuki Sakralnej, Komisja Muzyki Sakralnej oraz Muzeum Diecezjalne, otwarte 20 listopada 1983 roku. Pierwszy Synod Diecezji Katowickiej, odbyty w latach 1971-1976, umocnił tendencje do poszerzenia odpowiedzialności za wiele dziedzin życia w diecezji. Dotychczasowe referaty zostały podniesiono do rangi wydziałów. Specjalną rangę otrzymał nowy organ doradczy Biskupa Katowickiego, wyłoniony spośród członków Rady Kapłańskiej, tzw. Kolegium Konsultorów (1987) .