Wyszyński Stefan

Wyszyński Stefan (1901-1981), prymas Polski

Urodził się w mazowieckiej wsi Zuzela nad Bugiem 3 sierpnia 1901. W 1920 roku wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. Święcenia kapłańskie otrzymał 3 sierpnia 1924. W latach 1926 - 1929 podjął czteroletnie studia prawa kanonicznego i nauk społeczno - ekonomicznych na KUL-u, które zakończył obroną pracy doktorskiej. W czasie podróży naukowej po krajach Europy Zachodniej trwającej od 1929 do 1930 roku uwaga przyszłego Prymasa skupiona była wokół problemów młodzieży robotniczej i związków zawodowych. Po powrocie do kraju zostały mu powierzone obowiązki wikariusza w Przedczu Kujawskim. W latach 1931 - 1939 czas ks. Wyszyńskiego wypełniała praca naukowo - dydaktyczna w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, gdzie wykładał katolicką naukę społeczną i prawo kanoniczne. Kontynuacją i dopełnieniem tej posługi była działalność redakcyjna, wydawnicza i publicystyczna w "Ateneum Kapłańskim". Jednocześnie był współuczestnikiem Chrześcijańskich Związków Zawodowych we Włocławku, w których weryfikował swoje poglądy dotyczące sprawiedliwości społecznej i poszukiwał inspiracji do dalszych badań w tym zakresie. W 1938 roku kardynał August Hlond powołał go do Rady Społecznej przy Prymasie Polski. Po wybuchu wojny musiał liczyć się z aresztowaniem, więc na polecenie biskupa Michała Kozala opuścił on Włocławek i zajął się działalnością konspiracyjną na Lubelszczyźnie, a na przełomie września i października 1942 roku w podwarszawskich Laskach. Po wojnie powrócił do działalności oświatowej i kapłańskiej jako rektor Seminarium Duchownego we Włocławku, redaktor "Kroniki Diecezji Włocławskiej" i "Ładu Bożego" a także autor książek: Stolica Apostolska i świat powojenny oraz Duch pracy ludzkiej. 4 marca 1946 papież Pius XII mianował Stefana Wyszyńskiego biskupem lubelskim a dwa lata później po śmierci Augusta Hlonda arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim, Prymasem Polski.

W 1953 roku wyniósł go do godności kardynała. Protesty Prymasa dotyczące działań władz ludowych w Polsce, w tym memoriał "Non possumus", doprowadziły do jego aresztowania 25 września 1953 został przewieziony do strzeżonego klasztoru w Rywałdzie, następnie przebywał m.in. w Stoczku, Prudniku Śląskim i Komańczy. Powstały wtedy "Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego", które miały na celu przygotowanie narodu do obchodów Milenium Chrztu Polski oraz program wielkiej Nowenny Tysiąclecia. Po trzech latach odosobnienia na prośbę władz 28 października Prymas Polski powrócił na swoje stanowisko. W październiku 1962 roku kard. Wyszyński udał się do Rzymu, by wziąć udział w pracach Soboru Watykańskiego II. Odpowiedzią władz na wystosowany przez biskupów polskich do niemieckich list w 1965 roku ze słowami: Przebaczamy i prosimy o przebaczenie, było hasło: Nie zapomnimy i nie przebaczamy. Kulminacją obchodów milenijnych stało się święto Królowej Polski 3 maja 1966, podczas którego wobec kilkuset tysięcy wiernych Prymas oddał Polskę w opiekę Matce Bożej za wolność Kościoła w kraju i na całym świecie. W okresie przemian związanych z ruchem solidarnościowym grał rolę arbitra dążącego do pogodzenia różnych nurtów społeczno - politycznych. W latach 1980 - 1981 odegrał rolę mediatora między Solidarnością a władzami państwowymi, zwłaszcza przy rejestracji NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych. Jeszcze przez kilka miesięcy podejmował on próby łagodzenia napięć społecznych w kraju. Jego dzieło przerwała śmierć 28 maja 1981. Od 20 maja 1989 trwa proces beatyfikacyjny sługi bożego kard. Stefana Wyszyńskiego. Pierwszy, diecezjalny etap procesu zakończył się po 12 latach, 6 lutego 2001. Dokumentacja procesu, licząca 2500 stron, została przekazana do watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, gdzie rozpoczął się drugi, tzw. rzymski, etap procesu.

Bibliografia

A. Micewski, Kardynał Wyszyński Prymas i mąż stanu, Paryż 1982; Marian P. Romaniuk, Prymas Wyszyński. Biografia i wybrane źródła, Gniezno 2001; Marian P. Romaniuk , Życie, twórczość i posługa Stanisława kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia, t. I ?, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1994; t. II 1956 - 1965, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1996; t. III 1965 - 1972, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2001; E. Czaczkowska, Kardynał Wyszyński, Warszawa 2009.