Woronicz Jan Paweł

Jan Paweł Woronicz (1757-1829), biskup krakowski

Urodził się 3 lipca 1757 roku w Tajkurach k. Równego. Był synem kasztelana wołyńskiego Piotra i Marianny z domu Jackowska, ukończył studia prawnicze w Akademii Wileńskiej, wstąpił do jezuitów w roku 1770 i podjął studia teol.-filoz.

W kolegiach jezuickich w Łucku i Ostrogu, a po kasacie zakonu w 1773 roku, studiował w seminarium duchownym misjonarzy św. Wincentego a Paulo w Warszawie. W 1784 roku przyjął święcenia kapłańskie, był proboszczem w Liwie i uzyskał związaną z tą prebendą godność infułata, a także kanonie w kijowskiej kapitule katedralnej. W 1791 roku został powołany przez bpa Wojciecha Skarszewskiego na audytora kurii w Chełmie, a w 1794 roku uzyskał kanonie w tamtejszej kapitule katedralnej. W czasie obrad Sejmu Czteroletniego pracował w komisji do spraw religijnych.

Po wybuchu insurekcji kościuszkowskiej był komisarzem Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego. W 1795 uzyskał kanonie w warszawskiej kapitule kolegiackiej, a w 1797 we włocławskiej kapitule katedralnej. W latach 1800-1803 był proboszczem w Kazimierzu Dolnym, a od 1803 roku do 1815 był proboszczem parafii pod wezwaniem św. Elżbiety Węgierskiej w Powsinie. W 1805 roku na spotkaniu Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie zaprezentował utwór „Hymn do Boga” Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego został członkiem Rady Stanu, a od 1810 roku pracował w Sekcji Spraw Wewnętrznych i Obrządków Religijnych. Za sprawą cesarza Aleksandra I został mianowany 30 kwietnia biskupem Krakowa, a prekonizacje papieską uzyskał 18 grudnia 1815 roku. Zajął się renowacją pałacu biskupiego w Krakowie, który stał się centrum polskiej kultury narodowej, z galerią dzieł sztuki, a ponadto zlecił wykonanie cyklu malowideł ściennych o tematyce historycznej. Przyczynił się do sprowadzenia na Wawel szczątków księcia Józefa Poniatowskiego i Tadeusza Kościuszki, a ich ponownym pochówkom nadał charakter manifestacji patriotycznych. Z jego inicjatywy usypano kopiec Kościuszki w Krakowie. 28 stycznia 1827 roku został mianowany arcybiskupem warszawskim i otrzymał godność prymasa Królestwa Polskiego. Zorganizował seminarium duchowne św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1829 roku przewodniczył uroczystości cesarza Mikołaja I na króla Polski w Zamku Królewskim w Warszawie. W tym samym roku odznaczony orderem Orła Białego. W połowie 1829 roku udał się na kuracje zdrowotną do Karłowych Warów, gdzie miał okazje spotkać się z Adamem Mickiewiczem, zmarł 6 XII 1829 w Wiedniu w drodze powrotnej do Warszawy. Pochowany został 8 stycznia 1830 roku w Krakowie na Wawelu. Doceniany jako poeta, kaznodzieja oraz erudyta, cechował się dużą prawością życia.

Bibliografia

Encyklopedia Katolicka, Tom XX, Lublin 2014, str. 923-925; Encyklopedia Kościoła, T. II Warszawa 2004, s. 1195.