Wałach Jan: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 04:34, 8 paź 2009

Wałach Jan (1884-1979)

Urodził się 8 sierpnia 1884 w Istebnej; syn Pawła i Jadwigi z domu Gorzołka. Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił w 1898 roku do Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie. Obdarzony talentem artystycznym został skierowany na dalszą naukę do Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, gdzie przebywał w latach 1900-1903 ucząc się rzeźby u prof. Nalborczyka. W latach 1903-1909 studiował rysunek i malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u prof. Jana Mehoffera, a także u prof. Juliana Fałata, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Stanisławskiego. Po otrzymaniu stypendium mecenasów sztuki- rodziny Siemianowskich- wyjechał w 1909 roku na dalszą naukę do Paryża, studiując w Akademii de Beaux Arts. W 1913 roku został powołany do wojska austriackiego. Służbę wojskową odbył na stanowisku malarza i medaliera pułkowego. Po wojnie został odznaczony złotym krzyżem za waleczność.

W 1922 roku, gdy postanawia osiąść na stałe w rodzinnej Istebnej, buduje pracownię, która istnieje do dziś, stanowiąc obecnie jego muzeum. W latach 1922-1929 w twórczości jego dominował temat religijny, wtedy to namalował szereg obrazów i wykonał wiele rzeźb na zlecenie księży. Projektował witraże (m. in. kościoły parafialne w Chybiu, Goleszowie i Jedliczach koło Jasła), zdobił wnętrza kościołów w Istebnej, Jaworzynce, Koniakowie (malowidła nie zachowane) i Wiśle (malowidła nie zachowane), dla wielu innych kościołów wykonał szereg obrazów olejnych. Zajmował się też rzeźbą sakralną – wykonał m. in. krucyfiksy z przedsionka Katedry Chrystusa Króla w Katowicach i kościoła garnizonowego w Radomiu. W latach 1930-1931 stworzył cykl portretów górali- rysunki węglem. Od 1933 roku poświęcił się pracy nad drzeworytem (typ drzeworytu langowego, gdzie materiałem jest drzewo gruszkowe).

Twórczość Jana Wałacha związana jest z Istebną, jej mieszkańcami, krajobrazem. Tematy te uwiecznił na płótnach w malarstwie olejnym, akwareli, drzeworycie, rysunkach i rzeźbach. Podczas II wojny światowej pracował pod czujnym okiem i nieustanną kontrolą żandarmów niemieckich. W latach pięćdziesiątych uznany przez władze komunistyczne za malarza religijnego odsunięty został od życia publicznego i artystycznego i poniekąd zapomniany, pracował wówczas intensywnie w swojej "samotni". W 1976 roku z okazji 90-lecia urodzin ponownie pokazany światu przez film " Artysta spod Złotego Gronia" (reż. Norbert Boronowski). Dopiero w 1999 roku wielka wystawa restrospektywna dzieł artysty, zorganizowana przez Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach i eksponowana kolejno w Zabrzu, Katowicach, Koszycach, Krakowie, Zakopanem i w warszawskiej Kamienicy Baryczków przywróciła go szerszemu ogółowi. Zmarł 30 czerwca 1979 w Istebnej. Pochowany jest na tutejszym cmentarzu parafialnym. W Istebnej na Andziołówce jest Muzeum Biograficzne J. Wałacha, prowadzone przez córkę artysty, Barbarę Wałach.

Bibliografia

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 == Wałach Jan (1884-1979) ==
-Ur. się 8 sierpnia 1884 roku w Istebnej; syn Pawła i Jadwigi z domu Gorzołka.
+Urodził się 8 sierpnia 1884 w Istebnej; syn Pawła i Jadwigi z domu Gorzołka. Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił w 1898 roku do Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie. Obdarzony talentem artystycznym został skierowany na dalszą naukę do Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, gdzie przebywał w latach 1900-1903 ucząc się rzeźby u prof. Nalborczyka. W latach 1903-1909 studiował rysunek i malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u prof. Jana Mehoffera, a także u prof. Juliana Fałata, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Stanisławskiego. Po otrzymaniu stypendium mecenasów sztuki- rodziny Siemianowskich- wyjechał w 1909 roku na dalszą naukę do Paryża, studiując w Akademii de Beaux Arts. W 1913 roku został powołany do wojska austriackiego. Służbę wojskową odbył na stanowisku malarza i medaliera pułkowego. Po wojnie został odznaczony złotym krzyżem za waleczność.
-Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił w 1898 roku do Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie. Obdarzony talentem artystycznym został skierowany na dalszą naukę do Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, gdzie przebywał w l. 1900-1903 ucząc się rzeźby u prof. Nalborczyka. W l.1903-1909 studiował rysunek i malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u prof. Jana Mehoffera, a także u prof. Juliana Fałata, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Stanisławskiego. Po otrzymaniu stypendium mecenasów sztuki- rodziny Siemianowskich- wyjechał w 1909 roku na dalszą naukę do Paryża, studiując w Akademii de Beaux Arts. W 1913 roku został powołany do wojska austriackiego. Służbę wojskową odbył na stanowisku malarza i medaliera pułkowego. Po wojnie został odznaczony złotym krzyżem za waleczność.
-W 1922 roku, gdy postanawia osiąść na stałe w rodzinnej Istebnej, buduje pracownię, która istnieje do dziś, stanowiąc obecnie jego muzeum. W l. 1922-1929 w twórczości jego dominował temat religijny, wtedy to namalował szereg obrazów i wykonał wiele rzeźb na zlecenie księży. Projektował witraże (m. in. kościoły parafialne w Chybiu, Goleszowie i Jedliczach koło Jasła), zdobił wnętrza kościołów w Istebnej, Jaworzynce, Koniakowie (malowidła nie zachowane) i Wiśle (malowidła nie zachowane), dla wielu innych kościołów wykonał szereg obrazów olejnych. Zajmował się też rzeźbą sakralną – wykonał m. in. krucyfiksy z przedsionka Katedry Chrystusa Króla w Katowicach i kościoła garnizonowego w Radomiu. W l. 1930-1931 stworzył cykl portretów górali- rysunki węglem. Od 1933 roku poświęcił się pracy nad drzeworytem (typ drzeworytu langowego, gdzie materiałem jest drzewo gruszkowe).
+W 1922 roku, gdy postanawia osiąść na stałe w rodzinnej Istebnej, buduje pracownię, która istnieje do dziś, stanowiąc obecnie jego muzeum. W latach 1922-1929 w twórczości jego dominował temat religijny, wtedy to namalował szereg obrazów i wykonał wiele rzeźb na zlecenie księży. Projektował witraże (m. in. kościoły parafialne w Chybiu, Goleszowie i Jedliczach koło Jasła), zdobił wnętrza kościołów w Istebnej, Jaworzynce, Koniakowie (malowidła nie zachowane) i Wiśle (malowidła nie zachowane), dla wielu innych kościołów wykonał szereg obrazów olejnych. Zajmował się też rzeźbą sakralną – wykonał m. in. krucyfiksy z przedsionka [[Parafia Chrystusa Króla w Katowicach|Katedry Chrystusa Króla w Katowicach]] i kościoła garnizonowego w Radomiu. W latach 1930-1931 stworzył cykl portretów górali- rysunki węglem. Od 1933 roku poświęcił się pracy nad drzeworytem (typ drzeworytu langowego, gdzie materiałem jest drzewo gruszkowe).
-Twórczość Jana Wałacha związana jest z Istebną, jej mieszkańcami, krajobrazem. Tematy te uwiecznił na płótnach w malarstwie olejnym, akwareli, drzeworycie, rysunkach i rzeźbach. Podczas  II wojny światowej pracował pod czujnym okiem i nieustanną kontrolą żandarmów niemieckich. W latach pięćdziesiątych uznany przez władze komunistyczne za malarza religijnego odsunięty został od życia publicznego i artystycznego i poniekąd zapomniany, pracował wówczas intensywnie w swojej "samotni". W 1976 roku z okazji 90-lecia urodzin ponownie pokazany światu przez film " Artysta spod Złotego Gronia" (reż. Norbert Boronowski). Dopiero w 1999 roku wielka wystawa restrospektywna dzieł artysty, zorganizowana przez Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach i eksponowana kolejno w Zabrzu, Katowicach, Koszycach, Krakowie, Zakopanem i w warszawskiej Kamienicy Baryczków przywróciła go szerszemu ogółowi. Zmarł 30 czerwca 1979 roku w Istebnej. Pochowany jest na tutejszym cmentarzu parafialnym.
+Twórczość Jana Wałacha związana jest z Istebną, jej mieszkańcami, krajobrazem. Tematy te uwiecznił na płótnach w malarstwie olejnym, akwareli, drzeworycie, rysunkach i rzeźbach. Podczas II wojny światowej pracował pod czujnym okiem i nieustanną kontrolą żandarmów niemieckich. W latach pięćdziesiątych uznany przez władze komunistyczne za malarza religijnego odsunięty został od życia publicznego i artystycznego i poniekąd zapomniany, pracował wówczas intensywnie w swojej "samotni". W 1976 roku z okazji 90-lecia urodzin ponownie pokazany światu przez film " Artysta spod Złotego Gronia" (reż. Norbert Boronowski). Dopiero w 1999 roku wielka wystawa restrospektywna dzieł artysty, zorganizowana przez [[Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach]] i eksponowana kolejno w Zabrzu, Katowicach, Koszycach, Krakowie, Zakopanem i w warszawskiej Kamienicy Baryczków przywróciła go szerszemu ogółowi. Zmarł 30 czerwca 1979 w Istebnej. Pochowany jest na tutejszym cmentarzu parafialnym.
 W Istebnej na Andziołówce jest Muzeum Biograficzne J. Wałacha, prowadzone przez córkę artysty, Barbarę Wałach.