Podział Śląska

Pomnik ces. Marii Teresy, Wiedeń

Podział Śląska dokonany przez Prusy w 1742 roku spowodował podział diecezji wrocławskiej na dwie nierówne części. Większa część diecezji wraz z siedzibą biskupstwa – Wrocławiem znalazła się pod panowaniem pruskim, natomiast południowy fragment diecezji na linii Wisły i Odry w ich górnym biegu pozostał przy Austrii. Na ówczesnej mapie polityczno – kościelnej przy Austrii pozostało księstwo cieszyńskie i opawsko-karniowskie oraz część otmuchowsko-nyskiego, które odtąd zwane były Śląskiem austriackim. Ta część diecezji była podzielona na dwa komisariaty: cieszyński i nyski.

Wraz ze zmianami przynależności politycznej tych ziem dwór cesarski w Wiedniu i król pruski dążył do zmian na mapie kościelnej. Starania władz austriackich przybrały na sile po utworzeniu 5 grudnia 1777 metropolii dla Moraw i austriackiego Śląska w Ołomuńcu. Jako sufraganię tej metropolii zamierzano utworzyć biskupstwo śląskie w Opawie. Tym samym administracja austriacka usiłowała wyłączyć południową część diecezji wrocławskiej (tzw. wikariat cieszyński) spod jurysdykcji biskupa rezydującego we Wrocławiu i stworzyć nowe biskupstwo. Biskupi wrocławscy nie zamierzali jednak stracić kontroli nad częścią swej diecezji leżącej po stronie austriackiej.

Jednym z głównych powodów utrzymania status quo na mapie kościelnej były znaczne dobra biskupie, które po podziale Śląska pozostały przy Austrii. Cesarzowa Maria Teresa ustąpiła z roszczeń do zwierzchnictwa nad Śląskiem Cieszyńskim i 20 kwietnia 1848 wyraziła zgodę na bezpośrednie zarządzanie dobrami znajdującymi się na tym terenie przez biskupa rezydującego we Wrocławiu a biskup wrocławski, głównie z powodu wspomnianych wyżej dóbr kościelnych nie kwapił się do rezygnacji z wpływu na tzw. Śląsk Austriacki, chociaż zdawał sobie sprawę z konieczności zapewnienia normalnego funkcjonowania duszpasterstwa w tej części Śląska, dlatego ta część diecezji otrzymała status wydzielonego tzw. wikariatu generalnego.

Bibliografia

K. Nawa, Kościół na ziemi cieszyńskiej do roku 1950, Bytom 1997, s. 105-128.

Cd:

Wikariat generalny w Cieszynie |Powrót do spisu treści