Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Koszęcinie: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 11: Linia 11:
    
    
==Nowy kościół ==
==Nowy kościół ==
Kościoł zamkowy, przez jakiś czas - parafialny nie mógł pomieścić wszystkich parafian. Trudności w podjęciu budowy nowego stwarzał właściciel Koszęcina książę Fryderyk zu Hohenlohe, który uważał, iż rolę kościoła parafialnego powinien pełnić drewniany kościół Świętej Trójcy, przy którym powinna zostać wybudowana mała plebania. Sytuacja zmieniała się po śmierci księcia Fryderyka w 1895 roku. Jego syn, książę Karol Gottfryd, był przychylny budowie widząc w tym jednocześnie szansę na przekazanie kaplicy zamkowej protestantom z tego terenu. W 1906 roku podpisano stosowną umowę. Projektantem neogotyckiej budowli został architekt [[Schneider Ludwig|Ludwig Schneider]] z Opola, który całość wycenił na 100 tys. marek. Książę Karol przeznaczył na budowę 60 tys. marek oraz 400 tys. cegieł z miejscowej cegielni. Resztę miała sfinansować parafia.
Kościoł zamkowy, przez jakiś czas parafialny nie mógł pomieścić wszystkich wiernych. Trudności w podjęciu budowy nowego stwarzał właściciel Koszęcina książę Fryderyk zu Hohenlohe. Uważał on, iż rolę kościoła parafialnego powinien pełnić drewniany kościół Świętej Trójcy, przy którym powinna zostać wybudowana mała plebania. Sytuacja zmieniła się po śmierci księcia Fryderyka w 1895 roku. Jego syn, książę Karol Gottfryd był przychylny budowie, widząc w tym jednocześnie szansę na przekazanie kaplicy zamkowej miejscowym protestantom. W 1906 roku podpisano stosowną umowę. Projektantem neogotyckiej budowli został architekt [[Schneider Ludwig|Ludwig Schneider]] z Opola, który całość wycenił na 100 tys. marek. Książę Karol przeznaczył na budowę 60 tys. marek oraz 400 tys. cegieł z miejscowej cegielni. Resztę miała sfinansować parafia.


Koszęciński kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa budowano od wiosny 1907 roku do 15 października 1908, kiedy to został on poświęcony. Konsekracja świątyni odbyła się 15 czerwca 1916, a do ołtarza głównego włożono relikwie św. Gerona i Socierona. Kościół ma układ bazylikowy, podłużny, trójnawowy na rzucie krzyża łacińskiego. Prezbiterium jest zakończone pięcioboczną absydą, zaś nawy boczne są niższe i krótsze. Na osi głównej kościoła znajduje się wieża z baniastym wielobocznym hełmem, a od wschodu wieżyczka, która w dolnej części ma kształt rotundy. Ołtarz główny wraz z ołtarzami bocznymi tworzy w układzie horyzontalnym Świętą Rodzinę, gdyż w ołtarzu głównym centralne miejsce zajmuje obraz Serca Pana Jezusa autorstwa G. Scholtza, ołtarz lewy poświęcony jest św. Józefowi, a ołtarz prawy Matce Bożej. Układ wertykalny wskazuje na Trójcę Świętą, gdyż u góry ołtarza głównego umieszczono płaskorzeźbę Boga Ojca, poniżej Ducha Świętego i wreszcie ponownie obraz Serca Pana Jezusa. Oprócz powyższych w kościele znajduje się wiele rzeźb i obrazów usytuowanych przy wymienionych ołtarzach przedstawiających aniołów i świętych. Przed zakończeniem I wojny światowej zbudowano 18-głosowe organy autorstwa Hugo Krebsa z Opola. Na ich ścianie frontowej znajdują się obrazy przedstawiające św. Cecylię i Dawida. Do kompleksu architektonicznego parafii należy jeszcze zaliczyć zabytkową plebanię, której budowę ukończono w 1899 roku. Wykonawcą budynku była bytomska firma projektowo-budowlana Franciszka Wygasza. Swoim charakterem i wykorzystanym materiałem budowlanym , którym jest czerwona cegła, budynek nawiązuje do bryły kościoła. Katolickie Centrum Kultury, wybudowane współcześnie, zostało tak zaprojektowane, aby stanowić jeden wspólny kompleks architektoniczny z kościołem i plebanią.     
Koszęciński kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa budowano od wiosny 1907 do niemal końca 1908 roku. Świątynia została poświęcona 15 października 1908. Jej konsekracja natomiast odbyła się 15 czerwca 1916, a do ołtarza głównego włożono relikwie św. Gerona i Socierona. Kościół ma układ bazylikowy, podłużny, trójnawowy na rzucie krzyża łacińskiego. Prezbiterium jest zakończone pięcioboczną absydą, zaś nawy boczne są niższe i krótsze. Na osi głównej kościoła znajduje się wieża z baniastym wielobocznym hełmem. Os strony wschodniej mieści się wieżyczka, która w dolnej części ma kształt rotundy. Ołtarz główny wraz z ołtarzami bocznymi tworzy w układzie horyzontalnym Świętą Rodzinę. W tym peiwrszym bowiem centralne miejsce zajmuje obraz Serca Pana Jezusa autorstwa G. Scholtza. Ołtarz lewy jest poświęcony św. Józefowi, a ołtarz prawy Matce Bożej. Układ wertykalny wskazuje na Trójcę Świętą, gdyż u góry ołtarza głównego umieszczono płaskorzeźbę Boga Ojca, poniżej Ducha Świętego i wreszcie ponownie obraz Serca Pana Jezusa. Oprócz powyższych w kościele znajduje się wiele rzeźb i obrazów usytuowanych przy wymienionych ołtarzach, przedstawiających aniołów i świętych.  
Przed zakończeniem I wojny światowej Hugo Krebs z Opola zbudował 18-głosowe organy. Na ich ścianie frontowej znajdują się obrazy przedstawiające św. Cecylię i Dawida. Do kompleksu architektonicznego parafii należy jeszcze zaliczyć zabytkową plebanię, której budowę ukończono w 1899 roku. Wykonawcą budynku była bytomska firma projektowo-budowlana Franciszka Wygasza. Swoim charakterem i wykorzystanym materiałem budowlanym , którym jest czerwona cegła, budynek nawiązuje do bryły kościoła. Katolickie Centrum Kultury, wybudowane współcześnie, zostało tak zaprojektowane, aby stanowić jeden wspólny kompleks architektoniczny z kościołem i plebanią.     


W latach powojennych z terytorium parafii koszęcińskiej wydzielono [[parafia Świetego Krzyża w Strzebiniu|parafię Świętego Krzyża  w Strzebiniu]] (1957), [[parafia Matki Bożej Fatimskiej w Drutarni|Matki Bożej Fatimskiej w Drutarni]] (1977) oraz [[parafia Trójcy Świętej w Koszęcinie|Trójcy Świętej w Koszęcinie]] (1977). W 1985 roku miejscowość Piłka przyłączono do parafii w [[ parafia Znalezienia Krzyża Świętego i św. Katarzyny w Rusinowicach|Rusinowicach]]. Obecnie w skład parafii wchodzą Koszęcin, Nowy Dwór oraz Irki.  
W latach powojennych z terytorium parafii koszęcińskiej wydzielono [[parafia Świetego Krzyża w Strzebiniu|parafię Świętego Krzyża  w Strzebiniu]] (1957), [[parafia Matki Bożej Fatimskiej w Drutarni|Matki Bożej Fatimskiej w Drutarni]] (1977) oraz [[parafia Trójcy Świętej w Koszęcinie|Trójcy Świętej w Koszęcinie]] (1977). W 1985 roku miejscowość Piłka przyłączono do parafii w [[ parafia Znalezienia Krzyża Świętego i św. Katarzyny w Rusinowicach|Rusinowicach]]. Obecnie w skład parafii wchodzą Koszęcin, Nowy Dwór oraz Irki.  

Wersja z 22:45, 22 mar 2012

Pierwsza udokumentowana wzmianka na temat Koszęcina pochodzi z 1275 roku, kiedy to bp krakowski Paweł z Przemkowa nadał tej miejscowości dziesięcinę snopową, którą właściciele mieli płacić na rzecz kościoła w Kamieniu. Badania archeologiczne oraz legendy wskazują na to, iż osady ludzkie istniały na tym terenie już w czasach przedchrześcijańskich. Do drugiej połowy XIX wieku Koszęcin administracyjnie należał do parafii w Sadowie, która rozciągała się na obszarze, aż 220 km² powierzchni.

Kościół zamkowy

Najstarszą koszęcińskią świątynią był tzw. kościół zamkowy pw. Matki Bożej Wniebowziętej i śś. Męczenników Dionizego i Witalisa. Jego budowę w 1609 roku rozpoczął właściciel Koszęcina Andrzej Kochcicki. Przechodząc jednak na luteranizm i popierając Szwedów w wojnie trzydziestoletniej (1618-1648) nie dokończył budowy, a zlicytowany majątek kupił Mikołaj Filip von Rauthen. On to zakończył budowę kaplicy i całego kompleksu pałacowego. 29 lipca 1647 bp wrocławski Karol Franciszek Neander poświęcił świątynię. Przy tej okazji ustalono też, że obowiązek utrzymania kaplicy i jej kapelana miał spoczywać na właścicielu zamku. W myśl fundacji ustanowionej przez hr von Rauthena roztaczał on opiekę religijną nad poddanymi. W 1791 roku fundację, potwierdzając jej moc w sądzie w Brzegu, odnowił królewski radca handlowy hr Teodor Muetzel. Pozwalała ona koszęcińskim katolikom każdorazowo odwoływać się do sądów, wtedy gdy ich prawa były łamane przez protestanckich właścicieli. Kaplica zamkowa była w rękach katolików do 1908 roku, kiedy to na mocy ustaleń po wybudowaniu nowego kościoła parafialnego, przeszła w posiadanie protestantów, którymi opiekował się każdorazowy pastor ewangelicki z Piasku.

Pomimo starań koszęcińskich kapelanów zamkowych oraz właścicieli, a także faktu posiadania dwóch kościołów - pw. Trójcy Świętej i tzw. kościoła zamkowego - nie erygowano w Koszęcinie samodzielnej parafii. Wymieniony kościół (kaplica) zamkowy był jedynie filią parafii w Sadowie. W 1868 roku utworzono kurację, a 27 lutego 1869 podniesiono ją do rangi samodzielnej parafii, której pierwszym proboszczem został ks. Karol Diettrich. W skład nowej jednostki administracyjnej oprócz Koszęcina weszły Łazy, Strzebiń, Prądy, Brusiek, Drutarnia, Pusta Kuźnica i Piłka. Rolę kościoła parafialnego przez pewien czas pełniła kaplica zamkowa, która była zbyt mała, aby pomieścić wszystkich parafian. W tej sytuacji rozpoczęto starania o wybudowanie nowego kościoła.

Dostępne źródła pozwalają w latach 1679-1868 ustalić nazwiska 35 księży będących tzw. kapelanami zamkowymi. Wśród nich było 10 ojców paulinów z Jasnej Góry.

Kościół zamkowy stanowi wspólny kompleks architektoniczny z koszęcińskim zamkiem, będąc jednym z elementów skrzydła północnego. Jego bryła została zbudowana na planie prostokąta z trójboczną absydą. Posiada sklepienie kolebkowe z lunetami, a ściany podzielone są filarami. Chór muzyczny jest wsparty na trzech arkadach filarowych o spłaszczonym łuku. Wieża kościelna jeszcze w latach pięćdziesiątych posiadała zwieńczenie w kształcie ośmiobocznej latarni o charakterze empirowym. Jednak po wyremontowaniu utraciła ten walor. Dokonana 18 czerwca 1868 inwentaryzacja wskazuje na bardzo bogate wyposażenie kościoła. Część tych dóbr została przeniesiona do nowego kościoła parafialnego, a część pozostawiono protestantom. Jednak wczesną wiosną 1945 roku cały kompleks pałacowy został doszczętnie splądrowany i wiele z unikatowych przedmiotów rozgrabiono lub zniszczono. Los ten spotkał zabytkowe organy, których budowę datowano na 1690 rok. Z dużych, charakterystycznych przedmiotów zdołano uratować stalowy krzyż z prezbiterium, który dzisiaj znajduje się w kościele w Strzebiniu. Od końca II wojny światowej kościół zamkowy nie spełniał żadnych funkcji religijnych.

Nowy kościół

Kościoł zamkowy, przez jakiś czas parafialny nie mógł pomieścić wszystkich wiernych. Trudności w podjęciu budowy nowego stwarzał właściciel Koszęcina książę Fryderyk zu Hohenlohe. Uważał on, iż rolę kościoła parafialnego powinien pełnić drewniany kościół Świętej Trójcy, przy którym powinna zostać wybudowana mała plebania. Sytuacja zmieniła się po śmierci księcia Fryderyka w 1895 roku. Jego syn, książę Karol Gottfryd był przychylny budowie, widząc w tym jednocześnie szansę na przekazanie kaplicy zamkowej miejscowym protestantom. W 1906 roku podpisano stosowną umowę. Projektantem neogotyckiej budowli został architekt Ludwig Schneider z Opola, który całość wycenił na 100 tys. marek. Książę Karol przeznaczył na budowę 60 tys. marek oraz 400 tys. cegieł z miejscowej cegielni. Resztę miała sfinansować parafia.

Koszęciński kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa budowano od wiosny 1907 do niemal końca 1908 roku. Świątynia została poświęcona 15 października 1908. Jej konsekracja natomiast odbyła się 15 czerwca 1916, a do ołtarza głównego włożono relikwie św. Gerona i Socierona. Kościół ma układ bazylikowy, podłużny, trójnawowy na rzucie krzyża łacińskiego. Prezbiterium jest zakończone pięcioboczną absydą, zaś nawy boczne są niższe i krótsze. Na osi głównej kościoła znajduje się wieża z baniastym wielobocznym hełmem. Os strony wschodniej mieści się wieżyczka, która w dolnej części ma kształt rotundy. Ołtarz główny wraz z ołtarzami bocznymi tworzy w układzie horyzontalnym Świętą Rodzinę. W tym peiwrszym bowiem centralne miejsce zajmuje obraz Serca Pana Jezusa autorstwa G. Scholtza. Ołtarz lewy jest poświęcony św. Józefowi, a ołtarz prawy Matce Bożej. Układ wertykalny wskazuje na Trójcę Świętą, gdyż u góry ołtarza głównego umieszczono płaskorzeźbę Boga Ojca, poniżej Ducha Świętego i wreszcie ponownie obraz Serca Pana Jezusa. Oprócz powyższych w kościele znajduje się wiele rzeźb i obrazów usytuowanych przy wymienionych ołtarzach, przedstawiających aniołów i świętych. Przed zakończeniem I wojny światowej Hugo Krebs z Opola zbudował 18-głosowe organy. Na ich ścianie frontowej znajdują się obrazy przedstawiające św. Cecylię i Dawida. Do kompleksu architektonicznego parafii należy jeszcze zaliczyć zabytkową plebanię, której budowę ukończono w 1899 roku. Wykonawcą budynku była bytomska firma projektowo-budowlana Franciszka Wygasza. Swoim charakterem i wykorzystanym materiałem budowlanym , którym jest czerwona cegła, budynek nawiązuje do bryły kościoła. Katolickie Centrum Kultury, wybudowane współcześnie, zostało tak zaprojektowane, aby stanowić jeden wspólny kompleks architektoniczny z kościołem i plebanią.

W latach powojennych z terytorium parafii koszęcińskiej wydzielono parafię Świętego Krzyża w Strzebiniu (1957), Matki Bożej Fatimskiej w Drutarni (1977) oraz Trójcy Świętej w Koszęcinie (1977). W 1985 roku miejscowość Piłka przyłączono do parafii w Rusinowicach. Obecnie w skład parafii wchodzą Koszęcin, Nowy Dwór oraz Irki.

Pierwotnie parafia koszęcińska należała do dekanatu lublinieckiego, a od 13 maja 1955 do woźnickiego . 25 marca 1992 weszła w skład nowo utworzonej diecezji gliwickiej. Księgi chrztów, ślubów oraz zgonów są prowadzone od 1868 roku.

W parafii działają tradycyjne grupy wiernych takie jak Róże Różańcowe, III Zakon św. Franciszka, ministranci oraz wspólnoty o młodszym rodowodzie: Odnowa w Duchu Świętym, Ruch Oazowy, Kościół Domowy.

Współcześnie w Koszęcinie nie ma swojego domu żadne zgromadzenie zakonne. Jednak w Dwudziestoleciu międzywojennym pracowały tutaj siostry Św. Maryi, które przybyły do Koszęcina 8 stycznia 1920 zajmując się opieką nad ludźmi chorymi i starszymi w szpitalu pełniącym także funkcję domu starców

Proboszczowie

Bibliografia

J. Myrcik, Koszęcińskie kościoły i kapliczki, Tarnowskie Góry 1998, s. 7-21, 34-41; J. Myszor, Historia diecezji katowickiej, Katowice 1999, s. 455-456; Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 51, 111

Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_Najświętszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Koszęcinie&oldid=42760”