Kapliczki i krzyże przydrożne w Michałkowicach

• Kapliczka przy ul. Orzeszkowej w Michałkowicach

Powstała najprawdopodobniej około 1870 roku jednak, co pewne, widnieje już na mapie z 1881 roku. Kapliczka jest zlokalizowana u wylotu ul. Przyjaźni w pobliżu dawnego wejścia na teren kopalni „Michał”. Dawniej kapliczka stała przy polnej drodze oddzielającej kopalnię od terenów dworskich, obecnie jest to centrum osiedla mieszkaniowego. Jest to typowa kapliczka słupkowo-domkowa w kształcie prostokąta, z dwiema półkoliście zwieńczonymi pionowymi wnękami, nakryta dwuspadowym dachem z umieszczonym pod nim profilowanym tympanonem. Pierwotnie w górnej wnęce znajdował się krucyfiks z niewielką metalową pasyjką. Stopa krzyża była pokryta kolorową dekorację wykonaną w technice emalii. W drugiej wnęce była umieszczona tzw. Panienka – figurka Matki Boskiej. W 1995 roku w nocy z 30 czerwca na 1 lipca figurka została zniszczona, a kilka dni później nieznany sprawca połamał krzyż znajdujący się w drugiej wnęce. Wybryk ten spotkał się z powszechnym niezadowoleniem ze strony mieszkańców. Dał temu wyraz jeden z członków rady parafialnej - Gerard Bednarek, który w Wiadomościach dekanalnych opublikował list- apel do nieznanego sprawcy. Obecnie w górnej wnęce umieszczona została figurka Zmartwychwstałego, zaś w dolnej figurka Matki Boskiej. Obie wnęki są zabezpieczone kratą, cała kapliczka została niedawno gruntownie odnowiona.

• Grupa ukrzyżowania przy ul. Kościelnej w Michałkowicach

Powstała zapewne w roku 1928 i zlokalizowana jest przy wschodniej ścianie kościoła parafialnego p.w. św. Michała Archanioła. Pośrodku grupy ukrzyżowania na schodkowym cokole znajduje się kamienny krzyż Chrystusa. Po bokach na niższym stopniu zostały umieszczone postacie Matki Boskiej – z lewej i św. Jana – z prawej strony. Wszystkie figury zostały wykonane z białego marmuru. Figura Chrystusa ma zamknięte oczy i nieznacznie pochyloną na prawo głowę. Na biodrach ma przepaskę związaną w pasie sznurem. Skrzyżowane stopy ma przebite jednym gwoździem. Postaci Matki Bożej i św. Jana są przedstawione w lekkim kontrapoście. Niektórzy twierdzą iż grupa stoi w miejscu gdzie kiedyś znajdował się ołtarz dawnego michałowickiego kościoła pewnym jest natomiast, że w tym miejscu stała zachowana część starego kościoła, ostatecznie rozebrana w 1926 roku

• Kapliczka Serca Pana Jezusa przy ul Kościelnej w Michałkowicach

Została ufundowana w 1936 lub 1938 roku przez Stanisława Lissowskiego, wielkiego czciciela i propagatora kultu Serca Pana Jezusa stąd też powstała dedykacja kapliczki. Kapliczka znajdowała się niegdyś przy domu fundatora. Dom został rozebrany ze względu na planowaną rozbudowę osiedla mieszkaniowego. W październiku 1978 roku Siemianowicka Spółdzielnia mieszkaniowa wystosowała pismo z poleceniem likwidacji kapliczki, jednak nie zostało ono nigdy wykonane. Kapliczka stała samotna na pustym placu. W tym okresie zdarzały się chuligańskie wybryki podczas których wynoszono nocą figurę i porzucano na okolicznych polach. Właściciele jednak zawsze umieszczali figurę z powrotem na jej właściwym miejscu. Dopiero przy okazji budowy nowego supermarketu w Michałkowicach, kapliczkę przesunięto, odnowiono i ustawiono w przygotowanym do tego miejscu około 100 m od jej pierwotnej lokalizacji. Obecnie w kapliczce ustawiona jest gipsowa figura ufundowana przez rodzinę Lissowskich.

• Kapliczka przy ul. Żeromskiego w Michałkowicach

Kapliczka została zbudowana w 1882 roku z dobrowolnych składek Gminy Michałkowickiej (o czym informuje umieszczona na niej tablica) i ustawiona pierwotnie na końcu wsi przy rozwidleniu dróg, jednak w późniejszym czasie z powodu nasilenia ruchu i rozbudowy drogi kapliczkę przesunięto w obecne miejsce. Jest to neogotycka kapliczka wykonana z piaskowca. Kapliczka jest w typie słupkowym zwieńczona krzyżem z metalową postacią Chrystusa. Poniżej w dwóch wnękach są umieszczone drewniane polichromowane figurki św. Floriana – w górnej, zwieńczonej trójlistnie wnęce i św. Jana Nepomucena w dolnej, zwieńczonej ostrołukowo. Kapliczka w okolicach 2000 roku przechodziła renowację jednak obecnie jest nieco zaniedbana.

• Krzyż przydrożny ul. Żeromskiego w Michałkowicach

Przy ulicy Żeromskiego w pobliżu drogi prowadzącej do kopalni znajduje się przydrożny krzyż. Powstał on w 1881 roku i został ufundowany przez Antoniego Fojcika. Na cokole z czworobocznego bloku piaskowca ustawiono mniejszy czworobok a na szczycie po przekątnej masywny krzyż z niewielką, metalową postacią Chrystusa. W wyższej części cokołu znajduje się napis Szczęść Boże Górnikom na jednej stronie i na przyległym boku: Chwała Tobie Chryste Panie. Na podstawie wyryto napis „Przypatrzcie się wszyscy zali jest Boleść jako Boleść moja” oraz z tyłu „Fun. A. FOITZIK 1881”. W trakcie przeprowadzonej w ostatnim czasie renowacji krzyż został odnowiony, jednak inskrypcja o fundatorze została zupełnie zatarta, zaś drugą nieznacznie zmieniono, obecnie brzmi: „Przypatrzcie się wszyscy jeżeli jest Boleść jako Boleść moja”, pozostałe zostały wiernie odrestaurowane.

Bibliografia

M. Derus , Kapliczki i krzyże przydrożne Siemianowic Śląskich, Siemianowice Śląskie 1999, ss. 34-45 A. Halor, Przewodnik Siemianowicki. Wędrówki po mieście i okolicy, Siemianowice Śląskie 2000, ss. 114-115, 123, 130.