Joannici

Joannici (Kawalerowie Maltańscy)

- zwyczajowa nazwa zakonu o oficjalnej współczesnej nazwie: Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy, z Rodos i z Malty zwany też Zakonem Maltańskim. Najstarszy z istniejących zakonów typu rycerskiego, które powstały na fali krucjat w XII w. Odegrał znaczącą rolę w historii Europy, głównie ze względu na swój potencjał militarny i znakomitą flotę, zasłynął także jako organizator pierwszych europejskich szpitali. Szpitalny zakon rycerski nazywany pierwotnie Zgromadzeniem czy też Wspólnotą Świętego Jana, powstał w czasie pierwszej krucjaty, przed zdobyciem Jerozolimy w 1099 roku. Celem Zgromadzenia było prowadzenie hospicjum i szpitala dla wiernych i pielgrzymów do Ziemi Świętej. Z czasem, reguła zakonna zatwierdzona przez papieża Paschalisa II oparła się na regule augustyńskiej. Papieska bulla datowana na 15 lutego 1113 roku potwierdziła naczelne cele Zakonu - obrona wiary (tuitio fidei) oraz niesienie pomocy ubogim (obsequium pauperum). Do celów tych dołączyła -wzorem innych zakonów rycerskich - obrona Królestwa Jerozolimskiego przed Muzułmanami. Po upadku Królestwa Zakon przeniósł się na Cypr, a w 1309, po zdobyciu wyspy Rodos założył tam własne państwo. W 1530 wyparty z Rodos przez wojska tureckie Zakon przeniósł się na Maltę. Zakon Maltański jest czwartym najstarszym zgromadzeniem zakonnym chrześcijaństwa.

Na ziemiach polskich joannici pojawiają się w trzech rejonach: w Małopolsce, na Pomorzu i Kujawach, w Wielkopolsce oraz na Śląsku. W tych terenach pojawiają się oni przestrzeni kilkudziesięciu lat od zakończenia drugiej krucjaty.

Bibliografia

J. Baranowski, M. Libicki, A. Rottermund, A. Starnawska, Zakon maltański w Polsce, Warszawa 2000; S. Wrzesiński, Joannici, Warszawa 2007.