Św. Melchior Grodziecki: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(dr)
Linia 1: Linia 1:
Dokładna data urodzenia nie jest znana - urodził się pomiędzy 1582 a 1584 rokiem w Cieszynie. Pochodził z polskiego, szlacheckiego rodu herbu Radwan, osiadłego we wsi Grodziec, położonej między Biała a Cieszynem. Dziadek Błogosławionego był kasztelanem cieszyńskim, po nim godność tę miał zaś stryj. Drugi z kolei stryj był biskupem w Ołomuńcu, a trzeci dziekanem kolegiaty w Brnie.
==Św. Melchior Grodziecki (1582-1619)==
Studia średnie podjął w kolegium jezuickim w Wiedniu, gdzie w 1602 roku został przyjęty do Sodalicji Mariańskiej. W 1603 roku po ukończeniu szkoły średniej wstąpił do nowicjatu [[Jezuici|jezuitów ]] w Brnie. Tam spotkał św. Stefana Pongracza, późniejszego męczennika. W 1605 roku złożył śluby zakonne. Zakon jezuitów wysłał św. Melchiora na praktykę nauczycielską do Brna (1605-1606), potem do Kłodzka (1606-1607), a następnie na rok do seminarium nauczycielskiego do Budziejowic. W 1608 roku wrócił do Kłodzka, by dokształcić się w muzyce. Po studiach filozoficznych i teologicznych otrzymał święcenia kapłańskie w 1614 roku w Pradze. Tutaj też spędził pierwsze lata kapłańskie.
Melchior Grodziecki jak podają źródła historyczne pochodził z polskiego szlacheckiego rodu, herbu Radwan. Ród ten związany był ze wsą Grodziec Śląski. Melchior urodził się w Cieszynie w roku 1582 lub w 1584 jako syn Henryka, cieszyńskiego kasztelana. Rodzina Grodzieckich odgrywała bardzo ważną ważną rolę w życiu politycznym ówczesnego Śląska.
Melchior odbył wstępne nauki w domu rodzinnym, później rozpoczął gimnazjum w wiedeńskim kolegium oo. Jezuitów. Grodziecki wykazywał głęboką religijność, dlatego cieszył się, że przyjęto go  w roku 1602 do Sodalicji Mariańskiej.  
 
Podczas pobytu w Wiedniu rozważał wstąpienie do zakony jezuitów. Po namyśle podjął życie zakonne, które zaczęło się 22 maja 1603 roku w brneńskim jezuickim domu nowicjatu fundowanym przez stryjów Melchiora Jana i Wacława. Melchior był formowany w duchu całkowitego poświęcenia w służbie Kościołowi. Po dwuletniej formacji zakonnej w Brnie Melchior złożył śluby zakonne 22 maja 1605. Jako kleryk odbywał praktykę nauczycielską w niższych klasach kolegium w Brnie (1605-1606) i w Kłodzku (1606-1607). Będąc jeszcze klerykiem przygotowywał się do podjęcia nauczania w klasach wyższych w seminarium nauczycielskim w Czeskich Budziejowicach. Po ukończeniu praktyki powrócił do Kłodzka, aby kontunuować pracę pedagogiczną. W 1609 roku podjął studia z filozofii i teologii na Uniwersytecie w Pradze, po ich ukończeniu otrzymał w 1614 w Pradze święcenia kapłańskie. Jako kapłan pracował w Pradze, głosząc kazania w języku czeskim, następnie wysłano go na stanowisko zarządcy domu zakonnego i kaznodziei do wsi Kopanina.
Jak podają źródła historyczne,okoliczności posługi kapłańskiej ks. Melchiora Grodzieckiego przypadały na okres wojny trzydziestoletniej; okres ten obfitował w wiele walk wyznaniowych między protestantami i katolikami. W 1618 roku jezuici zostali usunięci z Pragi.  Ks. Grodziecki był zmuszony przez rok zatrzymać się w Brnie, ale po pewnym czasie został zmuszony do opuszczenia miasta. Przełożeni zakonni polecili więc udać się do Koszyc, gdzie miał pracować w charakterze kapelana wojskowego. W Koszycach Melchior spotkał jak się okaże, swoich towarzyszy w wspólnym męczeństwie:  ks. Stefana Pongracza oraz ks. Marka Stefana Kryża, pochodzącego z Chorwacji.
 
Wojska Bethlena Gabora, księcia Siedmiogrodu natarły w sierpniu 1619 roku na Koszyce. Wojskami dowodził Jerzy Rakoczy. Cesarski gubernator Koszyc Dóczy przygotowywał miasto do heroicznej obrony. Rada miejska pod wpływem kalwińskiego kaznodzieji  Alvinczy'ego i radnego Reynera otworzyła bramy grodu. Wojska te planowały krwawą rzeź na katolikach. Ostatecznie, ofiarami bestialskiego morderstwa stało się trzech kapłanów:  ks. Melchior Grodziecki, ks. Stefan Pongracz, ks. Marek Stefan Kriża.
 
Wykonanie wyroku śmierci powierzono podwładnym Rakoczego. Kapłanów więziono, zmuszając do porzucenia wiary katolickiej i przejścia na kalwinizm. Po uporczywej odmowie kapłani zostali poddani dalszym torturom w nocy z 7 na 8 września 1619 roku. Po torturach ścięto toporem księży: Grodzieckiego i Kriża, natomiast ks. Stefan Pongracz umarł po dwudziestogodzinnych mękach. Ciała męczenników spoczywają w kościele klasztornym ss. urszulanek w Trnawie na Słowacji.
 
Beatyfikacja odbyła się dopiero 15 stycznia 1905 roku. Kanonizował błogosławionych męczenników papież Jan Paweł II 2 lipca 1995 roku w Koszycach na Słowacji. W ikonografii św. Melchior Grodziecki jest przedstawiany indywidualnie (znak zakonu jezuitów IHS, narzędzia męki: miecz, obcęgi i paląca się pochodnia; święty trzyma w ręce krzyż i palmę męczeństwa) lub też w towarzystwie męczenników ks. Marka Kriża i ks. Stefana Pongracza.  


Po wybuchu wojny 30-letniej (1618-1648) św. Melchior udał się na Węgry, do Koszyc, w charakterze kapelana wojsk czeskich i polskich. W sierpniu 1619 Gabor Bethlen, książę Siedmiogrodu, wkroczył do Węgier wraz z Jerzym Rakoczym, magnatem węgierskim. W tym czasie św. Melchior ukrywał się na zamku wraz z późniejszymi świętymi: Markiem Kriżem i Stefanem Pongraczem. Wojska Gabora i Rakoczego wdarły się na zamek, aresztowano św. Melchiora i jego towarzyszy i zaraz wydano na nich wyrok śmierci. Gdy zamordowano kanonika Kriża, rozpoczęto torturowanie jezuitów, by zmusić ich do odstępstwa od wiary. Gdy to nie pomogło, dobito męczenników, odcinając ich głowy toporem. Taki wyrok wywołał oburzenie nawet wśród ludności protestanckiej.
Gdy Gabor poniósł klęskę od lisowczyków, zgodził się na wydanie ciał kapłanów. Pochowano je w okolicy Koszyc, ale w 1636 roku przeniesiono je do Trnawy, gdzie obecnie spoczywają w kościele sióstr urszulanek.
Gdy Gabor poniósł klęskę od lisowczyków, zgodził się na wydanie ciał kapłanów. Pochowano je w okolicy Koszyc, ale w 1636 roku przeniesiono je do Trnawy, gdzie obecnie spoczywają w kościele sióstr urszulanek.
Ku czci świętego powstało Gimnazjum i Liceum skupiające młodzież z Cieszyna i okolic.
Liturgiczny obchód ku czci św. Melchiora Grodzieckiego przypada na dzień 7 września i ma charakter wspomnienia dowolnego. Obchodom towarzyszy uroczysta procesja odpustowa, która łączy dwa  różne kościoły leżące po dwóch stronach dzisiejszego miasta Cieszyn.


15 stycznia 1905 [[Pius X |św. Pius X]] uroczyście wpisał Melchiora i jego towarzyszy do katalogu błogosławionych. 2 lipca 1995 w Koszycach na Słowacji [[Jan Paweł II]] ogłosił ich świętymi.
15 stycznia 1905 [[Pius X |św. Pius X]] uroczyście wpisał Melchiora i jego towarzyszy do katalogu błogosławionych. 2 lipca 1995 w Koszycach na Słowacji [[Jan Paweł II]] ogłosił ich świętymi.
*Wspomnienie liturgiczne - 7 września
*Wspomnienie liturgiczne - 7 września
==Bibliografia==
==Bibliografia==
W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 1998, s. 525-526; Z. Zwoźniak, Śląscy kandydaci na ołtarze, "Z tej ziemi". Śląski kalendarz katolicki na rok 1988, Katowice 1988, s. 153-155.   
H. Fros, Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1932; J. Poplatek SJ, Bł. M. Grodziecki TJ umęczony za wiarę w 1619 roku, Kraków 1933; B. Natoński, Melchior Grodziecki, [w:] Hagiografia Polska, t. II, Poznań 1972, s. 116-122; J. Szymik - Błogosławiony Melchior Szymik, Czeski Cieszyn 1995; W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 1998, s. 525-526; Z. Zwoźniak, Śląscy kandydaci na ołtarze, "Z tej ziemi". Śląski kalendarz katolicki na rok 1988, Katowice 1988, s. 153-155.   
[[Kategoria:Święci i błogosławieni|Melchior Grodziecki]]
[[Kategoria:Święci i błogosławieni|Melchior Grodziecki]]

Wersja z 19:16, 11 kwi 2013

Św. Melchior Grodziecki (1582-1619)

Melchior Grodziecki jak podają źródła historyczne pochodził z polskiego szlacheckiego rodu, herbu Radwan. Ród ten związany był ze wsą Grodziec Śląski. Melchior urodził się w Cieszynie w roku 1582 lub w 1584 jako syn Henryka, cieszyńskiego kasztelana. Rodzina Grodzieckich odgrywała bardzo ważną ważną rolę w życiu politycznym ówczesnego Śląska. Melchior odbył wstępne nauki w domu rodzinnym, później rozpoczął gimnazjum w wiedeńskim kolegium oo. Jezuitów. Grodziecki wykazywał głęboką religijność, dlatego cieszył się, że przyjęto go w roku 1602 do Sodalicji Mariańskiej.

Podczas pobytu w Wiedniu rozważał wstąpienie do zakony jezuitów. Po namyśle podjął życie zakonne, które zaczęło się 22 maja 1603 roku w brneńskim jezuickim domu nowicjatu fundowanym przez stryjów Melchiora Jana i Wacława. Melchior był formowany w duchu całkowitego poświęcenia w służbie Kościołowi. Po dwuletniej formacji zakonnej w Brnie Melchior złożył śluby zakonne 22 maja 1605. Jako kleryk odbywał praktykę nauczycielską w niższych klasach kolegium w Brnie (1605-1606) i w Kłodzku (1606-1607). Będąc jeszcze klerykiem przygotowywał się do podjęcia nauczania w klasach wyższych w seminarium nauczycielskim w Czeskich Budziejowicach. Po ukończeniu praktyki powrócił do Kłodzka, aby kontunuować pracę pedagogiczną. W 1609 roku podjął studia z filozofii i teologii na Uniwersytecie w Pradze, po ich ukończeniu otrzymał w 1614 w Pradze święcenia kapłańskie. Jako kapłan pracował w Pradze, głosząc kazania w języku czeskim, następnie wysłano go na stanowisko zarządcy domu zakonnego i kaznodziei do wsi Kopanina. Jak podają źródła historyczne,okoliczności posługi kapłańskiej ks. Melchiora Grodzieckiego przypadały na okres wojny trzydziestoletniej; okres ten obfitował w wiele walk wyznaniowych między protestantami i katolikami. W 1618 roku jezuici zostali usunięci z Pragi. Ks. Grodziecki był zmuszony przez rok zatrzymać się w Brnie, ale po pewnym czasie został zmuszony do opuszczenia miasta. Przełożeni zakonni polecili więc udać się do Koszyc, gdzie miał pracować w charakterze kapelana wojskowego. W Koszycach Melchior spotkał jak się okaże, swoich towarzyszy w wspólnym męczeństwie: ks. Stefana Pongracza oraz ks. Marka Stefana Kryża, pochodzącego z Chorwacji.

Wojska Bethlena Gabora, księcia Siedmiogrodu natarły w sierpniu 1619 roku na Koszyce. Wojskami dowodził Jerzy Rakoczy. Cesarski gubernator Koszyc Dóczy przygotowywał miasto do heroicznej obrony. Rada miejska pod wpływem kalwińskiego kaznodzieji Alvinczy'ego i radnego Reynera otworzyła bramy grodu. Wojska te planowały krwawą rzeź na katolikach. Ostatecznie, ofiarami bestialskiego morderstwa stało się trzech kapłanów: ks. Melchior Grodziecki, ks. Stefan Pongracz, ks. Marek Stefan Kriża.

Wykonanie wyroku śmierci powierzono podwładnym Rakoczego. Kapłanów więziono, zmuszając do porzucenia wiary katolickiej i przejścia na kalwinizm. Po uporczywej odmowie kapłani zostali poddani dalszym torturom w nocy z 7 na 8 września 1619 roku. Po torturach ścięto toporem księży: Grodzieckiego i Kriża, natomiast ks. Stefan Pongracz umarł po dwudziestogodzinnych mękach. Ciała męczenników spoczywają w kościele klasztornym ss. urszulanek w Trnawie na Słowacji.

Beatyfikacja odbyła się dopiero 15 stycznia 1905 roku. Kanonizował błogosławionych męczenników papież Jan Paweł II 2 lipca 1995 roku w Koszycach na Słowacji. W ikonografii św. Melchior Grodziecki jest przedstawiany indywidualnie (znak zakonu jezuitów IHS, narzędzia męki: miecz, obcęgi i paląca się pochodnia; święty trzyma w ręce krzyż i palmę męczeństwa) lub też w towarzystwie męczenników ks. Marka Kriża i ks. Stefana Pongracza.

Gdy Gabor poniósł klęskę od lisowczyków, zgodził się na wydanie ciał kapłanów. Pochowano je w okolicy Koszyc, ale w 1636 roku przeniesiono je do Trnawy, gdzie obecnie spoczywają w kościele sióstr urszulanek.

Ku czci świętego powstało Gimnazjum i Liceum skupiające młodzież z Cieszyna i okolic. Liturgiczny obchód ku czci św. Melchiora Grodzieckiego przypada na dzień 7 września i ma charakter wspomnienia dowolnego. Obchodom towarzyszy uroczysta procesja odpustowa, która łączy dwa różne kościoły leżące po dwóch stronach dzisiejszego miasta Cieszyn.

15 stycznia 1905 św. Pius X uroczyście wpisał Melchiora i jego towarzyszy do katalogu błogosławionych. 2 lipca 1995 w Koszycach na Słowacji Jan Paweł II ogłosił ich świętymi.

  • Wspomnienie liturgiczne - 7 września

Bibliografia

H. Fros, Święci i błogosławieni Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1932; J. Poplatek SJ, Bł. M. Grodziecki TJ umęczony za wiarę w 1619 roku, Kraków 1933; B. Natoński, Melchior Grodziecki, [w:] Hagiografia Polska, t. II, Poznań 1972, s. 116-122; J. Szymik - Błogosławiony Melchior Szymik, Czeski Cieszyn 1995; W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 1998, s. 525-526; Z. Zwoźniak, Śląscy kandydaci na ołtarze, "Z tej ziemi". Śląski kalendarz katolicki na rok 1988, Katowice 1988, s. 153-155.