Św. Florian
Św. Florian z Lauricum żołnierz, męczennik
Opis jego męczeństwa pochodzi dopiero z VIII wieku i zawiera wątki legendarne. Św. Florian pochodził z Lauriacum (Lorch), z rzymskiej prowincji Noricum Ripense. Urodził się w drugiej połowie III wieku, w dzisiejszym Zeiselmauer (dawne Ceti) w Dolnej Austrii. Jego życie przypadło na czasy prześladowań chrześcijan przez cesarza Dioklecjana (284 - 305).
Szczegółów jego biografii poznajemy z dzieła pt. Passio Floriani, które zawiera wątki legendarne. W mieście Lauriacum, w wyniku obławy na wyznawców Chrystusa, schwytano jedenaście osób, o których dowiedział się Florian - żołnierz, szef wojskowej służby prefekta. Będąc chrześcijaninem udał się do Lauriacum, gdzie dał się aresztować dawnym swoim podwładnym - żołnierzom. Nie uległ namowom, aby wyprzeć się swojej wiary. 4 maja 304 na moście, na rzece Enns (Anizie) pobitego i zmaltretowanego Floriana strącono do rzeki.
Kult św. Floriana upowszechnił się po całej środkowej Europie w VIII wieku. Brak wiarygodnych źródeł potwierdzających historyczność osoby i wydarzeń związanych z jego życiem. W 1184 roku dzięki staraniom biskupa krakowskiego Gedki i księcia Kazimierza Sprawiedliwego, sprowadzono do Polski z Rzymu jego relikwie. W 1436 roku św. Florian został zaliczony, wraz ze świętym Wojciechem, Stanisławem i Wacławem do głównych patronów Polski. Od czasu ocalenia kościoła pod wezwaniem św. Floriana na Kleparzu w 1528 roku, zaczęto czcić Floriana jako patrona od pożaru, a strażacy przyjęli go za swojego patrona. Z biegiem lat św. Floriana zaczęli czcić nie tylko strażacy, ale także wszyscy, którzy na co dzień spotykają się z zagrożeniem ze strony ognia: hutnicy, metalowcy, kominiarze.
Mniej więcej od XV stulecia pojawiły się przedstawienia św. Floriana gaszącego wodą z wiadra płonący u jego stóp dom lub kościół. W XVI wieku taki wizerunek świętego dotarł z Niemiec do Polski i odtąd jego podobiznę malowano lub rzeźbiono zwykle wraz z atrybutami patrona od ognia. Św. Florian został ogłoszony patronem od ognia, wojny i powodzi.
Na ogół przedstawia się go jako rzymskiego legionistę. Przedstawiony jest jako rycerz Chrystusowy i patron walki z pożarem. Nosi różnorodne zbroje, hełm, towarzyszy mu często rozwinięty sztandar, czasem tarcza i miecz. Od XIV wieku pojawia się z naczyniem z wodą, która gasi ogień, a to za sprawą cudownego ocalenia kościoła i części Kleparza z ogromnego pożaru Krakowa w 1528 roku.
Ikonografia ukazuje św. Floriana w zbroi, jako oficer rzymski z naczyniem z wodą gaszącą ogień. Św. Florian jest drugorzędnym patronem diecezji katowickiej. 19 października 1993 Kongregacja do spraw kultu Bożego przy stolicy Apostolskiej nadała miastu Chorzów Patrona św. Floriana, gdzie jest on otaczany szczególnym kultem i gdzie znajdują się relikwie świętego przekazane z Krakowa.
Bibliografia
Wincenty Zaleski SDB, Święci na każdy dzień, Warszawa 1989, s. 227-228; Rino Cammilerii, Wielka księga świętych patronów, Kielce 2001, s. 370.