Tekst źródłowy strony Wrzoł Ludwik (1881-1940)

== Wrzoł Ludwik (1881-1940), rektor Seminarium Duchownego w Widnawie ==
<noinclude>
{{Infobox Duchowny
 |imię i nazwisko       = Ludwik Wrzoł 
 |grafika               = Wrzol Ludwik.jpg
 |opis grafiki          = 
 |pełne imię i nazwisko = Ludwik Wrzoł
 |data urodzenia        = 27 XII 1881
 |miejsce urodzenia     = Zabrzeg k. Bielska
 |data śmierci          = 30 IX 1940
 |miejsce śmierci       = Gusen
 |data święceń         = 26 VII 1904
 |zawód			      = duchowny
 |tytuł naukowy		  = biblista
 |stanowisko 		  = rektor WSD w Widnawie 
 |ważne dzieła         = 
* ''działacz społeczny''
* ''naukowiec i pedagog''
* ''pracownik kurii''
* ''tajny szambelan papieski i papieski prałat domowy''
* ''represjonowany''
* ''więzień KL Dachau i Gusen''
}}

</noinclude>
Urodził się 27 grudnia 1881 w Zabrzegu k. Bielska w rodzinie rolniczej Michała i Jadwigi z d. Żmij. Nauki początkowe pobierał w miejscowej szkole ludowej o tradycjach polskich. 28 czerwca 1900 zdał maturę w Bielsku i podjął studia teologiczne w Widnawie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 lipca 1904 z rąk [[Kopp Georg|kard. Georga Koppa]] w kaplicy seminaryjnej. Tam też pozostał, najpierw jako wikary, a od 1 października 1905 jako prefekt miejscowego konwiktu chłopięcego. 

Z dniem 18 stycznia 1908 powierzono mu naukę religii w szkołach ludowych w Bielsku. Kiedy jednak w tym samym roku [[Wikariat generalny w Cieszynie|cieszyński wikariat generalny]] zaproponował go na katechetę do tamtejszej szkoły realnej, bielski magistrat odrzucił kandydaturę ks. Wrzoła z powodu jego polskiego nastawienia. Wobec tego zgłosił się za radą biskupa na dalsze studia w Instytucie Biblijnym w Wiedniu i po uzyskaniu 19 listopada 1910 doktoratu z biblistyki, został profesorem Wyższego Seminarium Duchownego w Widnawie. 8 marca 1920 poprosił o zwolnienie, gdyż chciał objąć posadę wykładowcy filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. [[Bertram Adolf|Bp Bertram]] nie chciał jednak utracić wybitnego naukowca i pedagoga oraz autora licznych polskich broszurek o treści religijnej i odmówił jego prośbie, a w 1933 roku zamianował go rektorem [[Seminarium Duchowne w Widnawie|widnawskiego seminarium]] (1933-1938). 

W 1922 roku powierzono mu obowiązki egzaminatora prosynodalnego, a nieco później mianowano promotorem sprawiedliwości, obrońcą węzła małżeńskiego, sędzią prosynodalnym, cenzorem ksiąg religijnych oraz inspektorem nauczania religijnego w polskich szkołach średnich. W uznaniu zasług otrzymał godność tajnego szambelana papieskiego (1933) i papieskiego prałata domowego (1937).

Po zajęciu Czechosłowacji przez Hitlera musiał uchodzić i schronić się w polskim Cieszynie, gdzie jako profesor znalazł zajęcie w gimnazjum. W 1939 roku przez krótki czas zastępował proboszcza w [[Parafia św. Michała Archanioła w Kończycach Wielkich|Kończycach Wielkich]], a w październiku katowicka Kuria Diecezjalna zleciła mu administrację parafii w Ligocie pod Bielskiem. Tutaj aresztowano go 12 maja 1940 i po torturach w więzieniach w Bielsku i Cieszynie przetransportowano do obozu w [[Obóz koncentracyjny - Dachau|Dachau]] (numer obozowy 12368), a stamtąd do kamieniołomów w [[Obóz koncentracyjny - Mauthausen-Gusen|Gusen]], gdzie 30 września 1940 zginął śmiercią męczeńską. W 2008 roku, z inicjatywy biskupa [[Diecezja bielsko-żywiecka|diecezji bielsko-żywieckiej]] Tadeusza Rakoczego, wszczęto proces informacyjny na etapie diecezjalnym, mający doprowadzić do jego wyniesienia na ołtarze.

== Bibliografia ==
AAKat, Akta personalne ks. Ludwika Wrzoła; F. Maroń, Nekrolog, WD 1970, nr 1-4, s. 57-58; Golec, Bojda, Słownik, t. 1, s. 263-264; Martyrologium, s. 213-214; Myszor, Historia diecezji, s. 252 i nn.; J. Pater, Wrzoł Ludwik (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 474-475; H. Kołodziej, Ks. dr Ludwik Wrzoł. Szkic biograficzny, Kraków 1965, mps WTL w Katowicach; J. Mandziuk, Wrzoł Ludwik (hasło), [w:] Słownik polskich teologów katolickich, SPTK, t. 7, Warszawa 1983, s. 453-455; Represje wobec duchowieństwa, s. 18; Weiler, s. 722; Wichura-Zajdel, Z dziejów, s. 43, 63, 67, 68, 75, 82, 181; Wojskowa służba, s. 141; J. Wrzoł, E. Woźniak, W służbie Boga i ojczyzny. Ród Wrzołów z Zabrzega, Czechowice-Dziedzice 1994; A. Nocoń, Ks. Ludwik Wrzoł (1881-1940), pedagog, tłumacz, męczennik z Gusen, SSHT 2005, t. 38, z. 2, s. 464-470; L. Lach-Bartnik, Ks. dr Ludwik Wrzoł - biblista i patrolog, SSHT 2010, t. 43, z. 1, s. 155-161. 

{{Noty biograficzne}}
[[Kategoria:Biografie - W]]
[[Kategoria:Pracownicy kurii]]
[[Kategoria:Naukowcy]]
[[Kategoria:Biblistyka]]
[[Kategoria:Represjonowani]]