Wróbel Paweł (1913-1984)
Wróbel Paweł (1913-1984), malarz
Urodził się 19 czerwca 1913 w Szopienicach, jednej z robotniczych dzielnic Katowic. Był dzieckiem pozamałżeńskim, wychowywanym przez matkę w rodzinie o tradycjach górniczych. Po zakończeniu edukacji w szkole powszechnej rozpoczął pracę w Kopalni Węgla Kamiennego „Wieczorek”. Brał czynny udział w Kampanii Wrześniowej 1939 roku. Po odniesieniu ran w bitwie pod Przemyślem dostał się do niewoli niemieckiej, z której, jako jednemu z nielicznych, udało się uciec. Po powrocie do Katowic podpisał Deutsche Volksliste, czyli niemiecką listę narodową, funkcjonującą ówcześnie na terenie Górnego Śląska. Jednak nie uratowało go to przed powrotem na front. Jak wielu mieszkańców Nikiszowca został siłą wcielony do Wehrmachtu, z którego zdezerterował. Został pojmany przez Sowietów i internowany w obozie pracy na Kamczatce. Do Polski wrócił dopiero w połowie lat 50'.
Po wojnie Wróbel ponownie podjął pracę w KWK „Wieczorek”, jednocześnie zaś zajmował się szeroko pojętą sztuką. Rzeźbił w drewnie i węglu oraz, przede wszystkim, rozwijał swoją pasję z dzieciństwa - malował. Był współzałożycielem i aktywnym uczestnikiem tzw. Grupy Janowskiej, czyli stowarzyszenia malarzy-amatorów działającej przy zakładzie pracy. Zmarł w Katowicach, w 1984 roku.
Paweł Wróbel był artystą głęboko osadzonym w kulturze Śląska. Swoimi dziełami ilustrował życie codzienne rodzin górniczych oraz ich rozrywki. Przede wszystkim zaś skupił się na dokumentowaniu, znanego sobie, a powoli ginącego, wizerunku dawnego Śląska. Nie stronił również od motywów związanych z szeroko pojętą pracą. W jego twórczości pojawiają się obrazy o wydźwięku metafizycznym, a czasami zawierające wręcz elementy znane z baśni i legend. Cała twórczość Wróbla utrzymana jest w pogodnych, jasnych, często kontrastujących ze sobą barwach. Cechą wyróżniającą jego dzieła są, pojawiające się w wielu miejscach, charakterystyczne stożkowate hałdy i wysokie kominy, a także budynki przedstawione za pomocą brył geometrycznych. Dzieła Wróbla zawierają bardzo dużo szczegółów, choć twarze postaci są ledwo zaznaczone i pozbawione elementów indywidualnych.
Choć sztuka Pawła Wróbla nie jest powszechnie znana, to jednak, wśród kolekcjonerów, rośnie zainteresowanie obrazami przedstawicieli tzw. Grupy Janowskiej. Ceny obrazów Wróbla wahają się od ok. 5 do 10 tysięcy złotych. Obrazy Wróbla można obejrzeć w Muzeum Śląskim w Katowicach w Galerii plastyki nieprofesjonalnej jako stałą ekspozycję. Ponadto w dniach 3.02.2017 - 17.09.2017 Muzeum Śląskie zorganizowało wystawę jego prac pt. Kroniki Przedmieść. Malarstwo Pawła Wróbla. Jego prace znajdziemy także w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
Bibliografia
Snoch Bogdan, Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego, Katowice 2006; Tofilska Joanna, Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia, Katowice 2007.