Urbaczka Jan

Z e-ncyklopedia

Urbaczka Jan (1915-2003), proboszcz w Wełnowcu

Urbaczka Jan.jpg

Urodził się 14 stycznia 1915 w Puńcowie w rodzinie Pawła i Anny z d. Kłoda. Po ukończeniu czwartej klasy Szkoły Ćwiczeń przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum im. Antoniego Osuchowskiego w Cieszynie. Po maturze w 1934 roku wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie rozpoczynając jednocześnie studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Będąc na piątym roku studiów odkrył kolejne pole przyszłej działalności duszpasterskiej – praca z głuchoniemymi. Należał do grupy alumnów, którzy w dn. 3-6 października 1938 uczestniczyli w pierwszym kursie dla przyszłych duszpasterzy głuchoniemych organizowanym przez ks. K. Lubosa w Śląskim Zakładzie dla Głuchoniemych w Lublińcu.

25 czerwca 1939 przyjął święcenia kapłańskie w Katowicach z rąk bpa S. Adamskiego, pisząc wcześniej pracę magisterską pt. Historia nauczania religii głuchoniemych (w WD 2003, poz. 151 podano tytuł: Nauka Gwidona Terreny o nieomylności papieża, pod kierunkiem ks. prof. Grzelaka wykładowcy teologii fundamentalnej). Po święceniach pracował w zastępstwie w rodzinnym Puńcowie, by od 1 listopada 1939 zostać wikarym w Trzyńcu na Zaolziu. Potem mianowano go substytutem w parafii św. Bartłomieja w Grodźcu (od 1 czerwca 1940), a 15 czerwca 1944 wikarym w parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Skoczowie. Od 16 października 1942 do końca sierpnia 1945 roku pracował jako wikary w Istebnej i lokalista w Koniakowie. W tym czasie był duszpasterzem partyzantów Okręgu Istebna, a także zaangażował się w tajne nauczanie.

We wrześniu 1945 roku został katechetą w Państwowym Zakładzie dla Głuchoniemych w Lublińcu. Pełnił tę funkcję do 7 września 1953, kiedy to został zwolniony ze służby państwowej. W związku ze swoją pracą w duszpasterstwie specjalnym ukończył w 1947 roku roczne studia w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej na podstawie pracy Wychowanie religijno–moralne w Zakładzie dla Głuchoniemych. Następnie otrzymał stopień doktora teologii w 1951 roku na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, na podstawie dysertacji Życie religijne i moralne głuchoniemych. 15 kwietnia 1953 został mianowany rektorem kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lublińcu, będącego wówczas kościołem filialnym parafii pw. św. Mikołaja.

13 września 1954 został ustanowiony administratorem w parafii Wspomożenia NMP w Katowicach–Wełnowcu. Ks. Urbaczka stał na jej czele najpierw jako administrator, a w latach 1957-1975 jako proboszcz. 1 lutego 1955 wikariusz kapitulny ks. Jan Piskorz powołał go w skład Komisji Duszpasterskiej I Synodu Diecezjalnego, który nie doszedł do skutku. Także w 1955 roku został wykładowcą katechetyki kursu dla Neoprezbiterów w Załężu, którego rektorem był wówczas ks. dr W. Pluta. Jednocześnie miał prawo wizytowania i hospitowania lekcji religii prowadzonych przez nowo wyświęconych księży w przydzielonych im parafiach. W 1958 roku został katechetą w Państwowej Szkole Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym nr 6 w Katowicach. Jego opiece powierzono kleryków i kapłanów roczników 1965 i 1966. W 1969 roku został wicedziekanem dekanatu Katowice–Północ utworzonego w 1955 roku.

Po nieprzyjętej przez bpa H. Bednorza prośbie przejścia na emeryturę został mianowany w 1975 roku członkiem Zarządu i dyrektorem Księgarni św. Jacka i Ars Catholica – Warsztaty sztuki religijnej i urządzeń kościelnych. Dodatkowo w 1978 roku został cenzorem książek przy Wydziale Nauki Chrześcijańskiej Kurii Diecezjalnej. W 1982 roku przeszedł na emeryturę. Pod koniec życia, 9 kwietnia 1998 został mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Metropolitalnej Katowickiej. W 2002 roku został sparaliżowany, a 24 kwietnia 2003 zmarł w Lublińcu. Został pochowany 28 kwietnia 2003 w rodzinnym Puńcowie.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Jana Urbaczki; AAKat, ARz, Duszpasterstwo głuchoniemych, vol. I, 1925-1966, sygn. 508; Schematyzm (1947-2001); Myszor, Historia Diecezji, s. 337, 507; Tenże, Stosunki Kościół, s. 167, 168, 173; Olszar, Duchowieństwo, s. 271; Represje wobec duchowieństwa, s. 69, 261; J. Pawliczek, Nekrolog, WD 2003, nr 11, s. 671-672; Woźnica, Te Deum, s. 88-89; A. Bielesz, Ks. Jan Urbaczka (1915-2003) życie i działalność duszpasterska, Katowice 2009, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; B., Zmarł ksiądz Jan Urbaczka, GN 2003, nr 20, (dodatek katowicki), s. 24.